Basic HTML Version
merika k›tas›n›n ortas›ndaki ufac›k bir ülkenin Dün-
ya Kupas› gibi futbolun en büyük organizasyonunda
çeyrek finale kadar gelmesi, hatta yar› finali penalt›
vurufllar› sonunda kaç›rmas›, bir Dünya Kupas› ön-
cesinde kimsenin tahmin edebilece¤i türden bir se-
naryo de¤ildi. Hele ki bu tak›m›n bir de ilk tur grup-
lar›nda üç eski dünya flampiyonuna rakip oldu¤unu
düflünecek olursan›z, b›rak›n çeyrek final oynamas›,
o grupta puan almas› bile ço¤u kifliye herhalde ha-
yal mahsulü gibi gelirdi. Ne var ki söz konusu ha-
yaller, Kosta Rikal› futbolcular›n yeflil çimler üzeri-
ne ak›tt›klar› terler neticesinde gerçe¤e dönüfltü ve
ortaya, 2014 Dünya Kupas›’n›n en büyük sürpriz hi-
kâyesi ç›kt›.
Orta Amerika’da, kuzeyde Nikaragua ve güneyde
Panama aras›na s›k›fl›p kalm›fl, yaklafl›k 50 bin kilo-
Mucizenin ad›
42
TamSaha
Geride kalan Dünya Kupas›’n›n en büyük sürprizine Kosta Rika imza att›. Kendisi-
ne hiç flans tan›nmayan ölüm grubundan, üç eski dünya flampiyonunu geride b›ra-
karak ç›kan, sonras›nda yoluna devam edip çeyrek finale kadar gelen ve buradaysa
Hollanda’ya ancak penalt›larda teslim olan Kosta Rika’da futbolun geçmiflten bu-
güne kadar olan hikâyesini TamSaha okurlar› için mercek alt›na ald›k.
Onur Erdem
A
metrekarelik alan üzerinde 4 milyon 500 bin kiflinin ya-
flad›¤› küçük bir ülke olan Kosta Rika, b›rak›n futbolu,
asl›nda neredeyse hiçbir alanda dünyada fazlas›yla ta-
n›nm›fl bir ülke say›lmaz. 1821 y›l›nda ‹spanya’dan ba-
¤›ms›zl›¤›n› kazanan, bundan sonras›nda da k›sa süreler
Birinci Meksika ‹mparatorlu¤u ve Orta Amerika Federal
Cumhuriyeti’ne ba¤l› kalan Kosta Rika, 1839’dan itiba-
ren tam ba¤›ms›z bir ülke konumunda. Bu tarihten ne-
redeyse 19. Yüzy›l’›n sonuna kadar ekonomisi tamamen
kahve üretimine ba¤l› bir ülke olan Kosta Rika’da daha
sonra muz üretimi de kahveyle yar›fl›r hâle gelmiflti. An-
cak ço¤u az geliflmifl ülkede oldu¤u gibi salt hammadde
arz›yla kalk›nmak mümkün olmuyordu. Özellikle kah-
venin ekme¤ini yiyen, Kuzey Amerikal› ve Avrupal› üre-
ticilerdi.
Yine de Kosta Rika’n›n, yavafl da olsa geliflmesini sa¤la-
yan bir etmen vard›, o da Orta Amerika’daki di¤er ülke-
lerin aksine, iç kargaflalar›n, askeri darbelerin fazla ya-
flanmad›¤› bir yer olmas›yd›. Ülkede sadece bir kez cid-
di bir iç savafl yafland›. 1948’de Rafael Angel Calderon
ve Otilio Ulate adl› iki politikac› aras›nda kafa kafaya gi-
den ve kimin kazand›¤›n›n hayli tart›flmal› bir biçimde
belirsiz kald›¤› bir baflkanl›k seçimi sonras›nda ç›kan ka-
r›fl›kl›klar 44 gün boyunca sürdü ve 2 bin kiflinin ölümü-
ne yol açt›. Sorunun çözülmesi, üçüncü bir politikac›-
n›n, Jose Figueres’in devreye girmesiyle mümkün oldu.
Figueres’in etraf›nda toplad›¤› silahl› güçler, Kosta Rika
ordusunu etkisiz hâle getirerek ülkede yönetimi ele ge-
çirirken tart›flmal› baflkanl›k seçimi de geçersiz say›ld›.
Bundan sonraki geliflmelerse, dünya tarihinde efline az
rastlan›r cinstendi. Figueres bir diktatör gibi ülkeyi de-
mir yumrukla yönetmek yerine demokrasiye geçti. Da-
has›, gelecekte demokrasiye sekte vurulmamas› ad›na
da orduyu feshetti.
‹lk duyuflta kula¤a garip gelse de Kosta Rika’n›n d›fl teh-
ditlere maruz kalan bir ülke olmamas›, bu hareketi aç›k-
lanabilir k›l›yordu. Düzenli demokratik bir yönetime sa-
hip olunmas›, y›llar ilerledikçe özellikle sa¤l›kta ve e¤i-
timde dünyan›n ileri gelen ülkeleri aras›nda yer alan,
Orta Amerika içerisindeyse refah seviyesi en yüksek ül-
ke haline gelen bir Kosta Rika ortaya ç›kard›. Ancak ül-
kedeki en popüler spor olan futbolun geliflimi daha ya-
vafl bir seyir izleyecekti.
Kosta Rika’da futbolun ilk dönemleri
Kosta Rika’da futbolun genifl kitlelere yay›lmaya baflla-
mas›, 20. Yüzy›l›n ilk zamanlar›n› bulmufltu. Ülkenin en
eski kulübü olan Cartagines, 1906 y›l›nda ‹ngiliz göç-
menler taraf›ndan kurulmufltu. Bugün ülkenin en baflar›-
l› üç kulübünden ikisi konumundaki Alajualense ile He-
rediano’nun kurulufllar›ysa söz konusu milattan s›ras›y-
la 10 ve 15 sene sonra gerçekleflecekti. Kosta Rika’n›n
üç büyüklerinden sonuncusu olan Saprissa ise anca
1953’te faaliyete geçebilecekti.
Kosta Rika futbolu için ilk büyük dönüm noktas›, ayn›
zamanda ülkenin ba¤›ms›zl›¤›n›n 100. y›l›na denk gelen
1921 senesi oldu. O y›l, Kosta Rika ile birlikte di¤er Or-
ta Amerika ülkelerinin de ‹spanya’dan ba¤›ms›zl›klar›n›
kazanmalar›n›n 100. y›l›na denk geliyordu ve bunun
için yap›lacak kutlamalar kapsam›nda bir futbol turnu-
vas› düzenlenmesi de kararlaflt›r›lm›flt›. Guatemala’n›n
ev sahipli¤ini yapaca¤› turnuvan›n di¤er kat›l›mc›lar› da
Kosta Rika, Honduras ve El Salvador olacakt›. Kosta Ri-
ka Millî Tak›m› da bu sayede ortaya ç›k›yordu.
Guatemala’daki turnuvada Kosta Rika yar› finalde El
Salvador’u 7-0, finalde de Guatemala’y› 6-0 yenerek
flampiyon oldu. ‹lk s›navlar›n› y›ld›zl› pekiyi ile geçmifl-
lerdi. Öte yandan ayn› y›l Kosta Rika futbol ligi de oy-
nanmaya bafllam›flt›. Kosta Rika futbol federasyonuysa
alt› y›l içerisinde FIFA’ya üye olacakt›. Asl›na bakarsan›z
bu veriler ›fl›¤›nda ülkede futbolu parlak bir gelece¤in
bekledi¤i söylenebilirdi. Ancak millî tak›m›n düzenli
maç yapamama sorunu o gelece¤i erteledikçe erteleye-
cekti.
Öyle ki, Kosta Rika Millî Tak›m›, sahaya ilk kez ç›kt›¤›
1921 y›l›ndan sonra, Orta Amerika ve Karayip Oyunla-
r›’nda mücadele edece¤i 1930’a kadar tek bir maç dahi
yapamad›. Keza bunun ard›ndan da befl sene sonraki
oyunlara kadar yine beklemekle yetindi. Bir baflka deza-
vantaj ise Kosta Rika’n›n yer ald›¤› co¤rafyada rekabete
girece¤i ve kendisini daha çabuk gelifltirmesini sa¤laya-
cak pek önemli bir rakibin bulunmamas›yd›. Bölgenin
en önemli gücü Meksika’yd› ama Meksika’n›n da s›kl›k-
TamSaha
43
Kosta Rika