yaktopu oyunununmemleke-
timize İngilizler tarafından ge-
tirildiği malûmunuzdur.
Dolayısıyla da ilk kulüpler İn-
giliz Levantenler tarafından
kurulmuştur. Benim rastladı-
ğım ilk kulüp İstanbul Pera’da
(Beyoğlu) kurulan
Constanti-
nople Ragbi ve Futbol Ku-
lübü
’dür. Mezkûr kulübün
tesis tarihi 1880’den eskidir.
Daha sonra teessüs eden
Moda ve Kadıköy gibi futbol
kulüpleri bu ana kulübün
bünyesinden çıkmıştır.
Memleketimizin hemen bütün
limanları ile demiryolunun
geçtiği şehirler ihtivâ ettikleri
ecnebi unsurlar sayesinde
futbola diğer şehirlerimizden
önce başlamıştır. Başta Pâyi-
taht İstanbul olmak üzere,
İzmir, Mersin, Selânik, Adana,
Aydın, Trabzon, Batum, Eski-
şehir, Samsun, Bursa ve An-
kara gibi şehirlerimiz bu
hususiyetlerinden dolayı ilk
futbol kulüplerinin tesis edil-
diği merkezler olmuştur.
Levantenler önce kendi arala-
rında oynadıkları bu güzel
oyunu başta azınlıklar olmak
üzere tümyerli unsurlara öğ-
retmişlerdir. Özellikle yabancı
dil bilen asker ve muallimler,
Levantenler ile ahbaplık kur-
muş ve ilk defa şahit oldukları
ayaktopunu onlarla birlikte
oynamaya başlamışlardır.
Şimdi gerek Levantenler
gerek azınlıklar, gerekse
Türkler tarafından kurulan ilk
kulüpleri, ilk timleri kısaca ta-
nıyalım…
1. Constantinople Ragbi ve
Futbol Kulübü (İstanbul)
Mevki:
Pera (Beyoğlu),
İstanbul
Tesis Tarihi:
1880 öncesi
Renkleri:
Kardinal Kırmızısı-
Mavi (Bazen düz beyaz forma
da giyiyorlardı).
Bilinen İlkMüsabakası:
Kendi
arasında ilk defa, Handsomes
(Yakışıklılar) ve Uglies (Tipsiz-
ler) adlarıyla iki takıma ayrıla-
rak 27 Kasım 1880 tarihinde
Kadıköy’de eski kriket saha-
sında yarımdevre futbol
Ayaktopu Hikâyeleri nâmı ile yazmaya başladığımyazı dizisinin sekizinci bölümüne geldi
sıra... Şimdiye kadarki bölümlerde, umumiyetleMillî Takımımızın yaptığı ilkmüsabakalar
etrafında husûle gelen hikâyeleri anlatmaya gayret ettim. En son yazdığımyedinci bölümde
ise ilk beynelmilel hakemimiz ve Beşiktaş futbol takımınınmüessisi Ahmed Şerefettin Bey ile
alâkalı teferruâtlı bir araştırmayı kaleme almıştım. Bu ve bundan sonraki bölümde
memleketimizde tesis edilen ilk idman kulüpleri hakkındamalûmat vermek istiyorum.
Öyle ya; futbol dediğin takımlarla icrâ edilir. Görelimbakalımhangi kulüpler,
hangi takımlarmışmemlekete futbolu sevdiren, yayanmüesseseler...
Osmanlı Kulüpleri
(I.Kısım)
A
Ayaktopu Hikayeleri (8)
124
125
Mehmet Yüce
1- Kadimzamanın kulüpleri...
yarımdevre de ragbi oynamışlar-
dır. Bir rakibe karşı ilkmüsabaka-
ları ise 7 Kasım 1900 tarihinde
Kadıköy’de İngiliz H.M.S. Sala-
mander takımı ile golsüz berabere
bitenmüsabakadır. Constanti-
nople’ün bu tarihten önce çok
fazla sayıda ragbi müsabakasına
rastladım.
Bilinen İlk Kadrosu
Kaleci:
A.Kricorissian.
Bekler:
J.S.Thomson, James La Fontaine.
Haflar:
E.Clifton, H.Vere, E. Du Val-
lon.
Forlar:
H.Thompson, K.Whit-
tall, S.W.Pears, H.J.Tweedy ve
William La Fontaine (Yukarıda
bahsedilenmaçtaki kadrosudur).
Bu kulüp, Club de Constantinople
içindeki spor kulüplerinden sa-
dece biriydi. Üyelerinin tamamına
yakını Britanyalı olan Club de
Constantinople içinde kriket,
tenis, futbol (ragbi dâhil) ve son-
raları polo ve kürek gibi çeşitli
spor faâliyetleri yapılıyordu. Ragbi
ve futbol kulübüne ilk defa 1880
yılında rastladığıma göre 1880 ön-
cesi bir tarihte kurulmuş olacağını
varsayıyorum.
Constantinople Kulübü, a’zâları-
nın oturdukları muhite veya mü-
sabakanın nev’ine göre farklı
isimler de alabiliyordu. Meselâ
kulüp a’zâları Moda’da bir futbol
müsabakası yapıyorlarsa, sahaya
çıkan on bir kendine Moda Futbol
Kulübü nâmını verebiliyordu. Bu
yüzdendir ki; Moda Kulübü’nün
kuruluş tarihlerinde hep bir çe-
lişki vardır. Bazı kaynaklar 1896
senesini, bazıları ise yirminci
asrın başını işaret eder.
2. Olympic (Olimpik) Ragbi ve
Futbol Kulübü (İstanbul)
Mevki:
İstanbul
Tesis Tarihi:
1880 öncesi
Renkleri:
Beyaz-Mavi
Bilinen İlk Müsabakası:
Kendi
arasında Maviler ve Beyazlar ad-
larıyla iki takıma ayrılarak 1 Ocak
1881 tarihinde Haydarpaşa Çayı-
rında bir futbol müsabakası yap-
mışlardır. Bu kulübün bundan
başka herhangi bir maçına rastla-
madım.
Bilinen İlk Kadrosu:
Bumaçtaki
kadrosunun tamamına erişilmese
de müsabakayı anlatanmetinde
bazı futbolculardan bahsediyor:
“Maviler’in golleri Dowson ve Fro-
win’in şutları ile atılmış, Beyaz-
lar’ın golü ise Bay Pediani’den
gelmiştir. Son derece güzel bir ha-
vada yapılan ve bu ülkede nadir
görülen bu oyuna kalabalık bir iz-
leyici grubu tanıklık etmiştir.
Maçı izleyenler arasında bulunan
yerliler (Türkler ve azınlıkları
kastediyor olmalı) sahadaki
oyuncuların kendilerini yırtarca-
sına yaptıkları fuleli koşulara
-bundan ne kazanıyorlardı? -
ve birbirlerine tıpkı bir boğa gibi
yaptıkları şarjlara çok şaşırdılar
ve kuşkuyla baktılar. Galip ta-
kımdan Dawson, Haydon ve
W. Lyne güzel bir maç çıkarırken,
Beyazlar’da Stephen Rowill, Lock-
hart ve Charles Bond yenilgiyi ön-
lemeye çalıştılar.”
Yalnızca 1880 ve 1881 yılında ga-
zete haberlerinde gördüğümbu
Constantinople Futbol ve Ragbi Kulübü Osman Efendili kadrosu ile. (arka sıra sağdan birinci)
1
2
