TamSaha 19. Sayı / Mayıs 2006

D ünya Kupas› maçlar› baflla- madan önce FIFA, ciddi bir flekilde tekelleflme ile itham ediliyor. Maçlara girifl bilet- leri sorunu, FIFA’ya imaj kaybettir- meye devam ediyor. Seyircilerin bi- letlerle ilgili flikâyetleri bitmek bilmi- yor. Ziyaretçilere sunulan biletlerin toplam› 3 milyon, buna karfl›n talep edilen say› 30 milyon olunca, s›k›nt›- lar da kaç›n›lmaz olarak gündeme geliyor. FIFA Baflkan› Sepp Blatter 12 Nisan 2006 tarihinde Cenevre’deki bas›n aç›klamas›nda; Dünya Kupas› bilet- leri hakk›nda da görüfl beyan etti. Burada; “ziyaretçilere, statlar›n yüz- de 70’inin tahsis edildi¤i, sunulan›n 10 kat› bilet talebiyle karfl›lafl›ld›¤›, her durumun önceden hesaplanabil- mesinde sorunlar yaflanabilece¤i” yaklafl›m› ile çaresizli¤ini ortaya koy- du. Ticarileflmenin etkisi Gerçek, acaba Blatter’in aç›klad›¤› gibi mi? Bilet sorunu daha önceden öngörülemez miydi? Geliflmeleri de- tayl› inceledi¤imizde, FIFA’n›n karfl›- laflt›¤› sorun hiç de sürpriz say›lma- mal›d›r. Dünya Kupas› bilet sat›fllar› 5 aflama- da planland›, bunlardan 4’ü sonuç- land›r›ld›: I. Aflama: 1 fiubat-31 Mart 2005. Dünyan›n çeflitli yerlerinden müra- caat eden 8.7 milyon kifliye ancak 800 bin bilet sunulabildi. II. Aflama: 2 May›s-15 Kas›m 2005. Bu seansta sat›fl prensibi; "kim erken siparifl verirse, o bileti al›r" fleklin- deydi. III. Aflama: 12 Aral›k 2005-15 Ocak 2006. Burada 250 bin bilet sat›ld›. IV. Aflama: 15 fiubat-15 Nisan 2006. Yedek Biletler de sunuldu.* V. Aflama: 1 May›s-9 May›s 2006. Son biletler sat›fla sunulacak. Yukar›da gerçeklefltirilen bilet sat›flla- r›nda ve sonras›nda çeflitli sorunlar yafland›, konu Alman medyas›nda ombudsmanlar›n, mahkemelerin ve nihayet AB Parlamentosu’nun gün- demine geldi. AB Alman Milletvekili Lambsdorff, bilet sat›fl modelinin FI- FA’n›n tekelleflmifl karakterini sergi- ledi¤ini vurgulayarak, konuyu soru önergesi ile AB-Rekabet Komisyo- nu’na tafl›d›. Bu arada Alman Futbol Federasyonu (DFB) da “eksik fleffaf- l›k”la suçlan›yordu. ‹nternetten sunu- lan, opsiyonlu (yedek) biletlerin ga- ranti içermemesi, buna ra¤men be- dellerinin peflin tahsil edilmesi, ge- çerlili¤i kalmam›fl bilet bedellerinin iadesinin ise ancak Dünya Kupas› sonras› ödenecek flekilde tasarlanma- s›n›n hukuka ayk›r› oldu¤u gerekçe- siyle konu Brüksel’de görüflüldü. Lambsdorff, bekledi¤i karar› bulama- y›nca, hukuka uygun olsa da kamu vicdan›na ayk›r›l›klar oldu¤u sav›yla sporseverleri boykota ça¤›rd›. Bilet sat›fllar› üzerine bilimsel araflt›rma FIFA ad›na 2006 Dünya Kupas› bilet- lerinin pazarlama sistemi ve kitlele- rin fikirleri, Hohenheim Üniversite- si’nden marketing experti Prof. Dr. Markus Voeth taraf›ndan araflt›r›ld›. 2 bin 93 kifliye telefonla mülakat (In- terview) metodu kullan›larak ulafl›l- d›. Bilet sahiplerinden yüzde 81’i sis- temden flikayetçi olurken, yüzde 2 gibi küçük bir az›nl›k “çok pozitif” yaklafl›m›nda bulundu. ‹nternetten bilet bulamayanlar›n yüzde 25’i de- vam eden aflamalarda tekrar flanslar›- n› deneyeceklerini, hiç bilet bulama- ma durumunda; resmi yollar›n d›fl›n- da ‘karaborsa’dan bilet arayacaklar›- n› bildirdi. Bu oran›n da (yüzde 28) az›msanamayacak düzeyde oldu¤u tespit edildi. Statlarda kendine yer bulamayacaklar›n öncelikli tercihi evlerinde TV’lerden canl› ve bant ya- y›nlar› olurken, gazeteler ikinci, k›sa haber özetleri ile de radyo / TV, in- ternetin önünde üçüncü s›rada geldi. TV yorumcular› aras›nda yap›lan bir baflka de¤erlendirmede ise Netzer (%36), Beckmann (%35) ve Becken- bauer (%31) tercih edildi. Alman Handelsblatt gazetesi 15.04.2006 tarihli yay›n›nda FI- FA’n›n bilet da¤›t›m sistemini; “top- lam 3 milyon biletten sadece 1 mil- yonunun sporseverlere aç›k pazar- dan sat›ld›¤›, geriye kalan as›l bölü- mün ise politikac›lara, ünlü kiflilere ve ticari kurulufllara sunuldu¤u” iddias›yla elefltirdi. Gerçekte biletle- rin da¤›t›m› nas›l tasarlanm›flt›? Yafla- nan bu sorun daha önceden öngörü- lememifl miydi? Merak edilen bu so- rular›n yan›tlar›n› FIFA Baflkan› aç›k- lamasa da, geliflmelerin asl›nda çok önceden planland›¤›n› savunanlar yan›lmad›. Kicker dergisi bu gerçe¤i bir y›ldan daha fazla bir süre önce yay›nlar›nda sundu. TamSaha 43 42 TamSaha 2006 Dünya Kupas› flöleni bafllamadan organizasyonla ilgili düzenlemeler herkesi memnun edemiyor. Bu ayr›cal›kl› seremoniye kat›lmak isteyenler, uygulanan bilet da¤›t›m sistemine elefltirilerini yükseltmekte. Bireysel hak ve özgürlüklerin güvenlik gerekçesiyle s›n›rland›r›lmas›, Alman mahkemelerinin ve AB-Rekabet Komisyonu’nun gündemine geldi. 2 bin 93 kifli üzerinde yap›lan bir araflt›rmada bilet sahiplerinden yüzde 81’i sistemden flikayetçi olurken, yüzde 2 gibi küçük bir az›nl›k “çok pozitif” yaklafl›m›nda bulundu. ‹nternetten bilet bulamayanlar›n yüzde 25’i, hiç bilet bulamama durumunda ‘karaborsa’dan bilet arayacaklar›n› dile getirdi. Dr. Necati Cerraho¤lu Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Aç›l›fl Maç› 65 115 80 300 Grup Maçlar› 35 45 60 100 ‹lk Sekiz Maçlar› 45 60 75 120 Çeyrek Final Maçlar› 55 150 240 400 Üçüncülük Maç› 40 60 75 120 Final Maç› 120 220 360 600 Almanya 2006 Dünya Kupas› Biletlerinin Fiyatlar› (EURO) Yukar›daki tablodan da görülece¤i üzere; bilet fiyatlar›na “ucuz” dene- mez, hele de Avrupa d›fl›ndan Al- manya’ya gelmeyi düflünen futbol sevdal›lar› için. Fakat, 2002 Japonya- Kore Dünya Kupas› bilet fiyatlar›n› te- mel al›p karfl›laflt›rma yapan uzman- lar; 2006 Almanya’daki organizasyo- nun fiyat politikas›n› “makul” olarak de¤erlendiriyor. Futbolu yönetenlerin ve politikac›la- r›n, f›rsat buldukça seslendirdikleri slogan; “gerçek taraftar futbol sere- monisinin merkezindedir" yaklafl›m› günümüzde sorgulan›yor. Futbolun kendisine ait oldu¤unu düflünen ta- bandaki y›¤›nlar, artan e¤ilim sergile- yen ticarileflmeye karfl› öfkelenmekte ve son ayr›cal›klar› olan futbol keyfini de kaybetmekte olman›n endiflesiyle davran›yor. Tabii ki, en çok sitem et- tikleri de sistemin bafl›ndaki FIFA Baflkan› Sepp Blatter oluyor. n * Kapasite üzerinde sat›fl, sözleflmede belirtildi¤i üzere garantiyi kapsamamakta. Al›c› Bilet Adeti Yüzde Oran› (%) Serbest Pazarlanan 913.000 31,2 Sponsorlar 555.000 19,0 Turnuvaya Kat›lan Federasyonlar 468.000 16,0 Alman Futbol Federasyonu (DFB) 389.000 13,3 VIP Davetlileri 347.000 11,9 Turnuvaya Kat›lamayan Federasyonlar 191.000 6,5 TV-Yay›n Haklar› Sahipleri 64,000 2,2 Genel Toplam 2.927.000 100,0 Almanya 2006 Dünya Kupas›’nda Pazarlanan Tüm Biletlerin Da¤›l›m› FIFA Baflkan› Blatter, yukar›da- ki bilet da¤›l›m modelini çok önceleri onaylam›fl olmas›na ra¤men, gerçe¤i aç›klamamas› ve daha fazla ticarileflmeden yana taraf olmas› nedeniyle sertçe elefltiriliyor. VIP Davetli kategorisi biletlerinin 1900 eurodan bafllayan fiyatlarla sa- t›l›yor olmas›, tabandaki kitle- lerin öfkesini ve d›fllanm›fll›¤›- n› gidermeye yetmiyor. Organizasyon komitesinin misyonu FIFA ad›na Dünya Kupas›’n› yöneten Organizasyon Komi- tesi’nin, dünyada sevilip be- nimsenmesindeki t›ls›m gere¤i futbolu tüm toplum kesimle- riyle paylaflmas› gerekirdi. Ba- fl›nda Beckenbauer gibi bir idol bulunan komite, Dünya Kupas› flöleninde toplum kat- manlar›n›n tamam›na hitap edilece¤i, gelir da¤›l›m›ndaki farkl›l›klara bak›lmaks›z›n her- kesin gösteriden faydaland›r›- laca¤› taahhüdünde bulun- mufltu. Bu büyük, özlenen ve beklenen randevuda bilet fi- yatlar› çeflitli kategorilere ay- r›lm›flt›, ama rakamlar ne ka- dard›? Bir garip bilet hikâyesi Almanya’da Thomas Kronawitter kendisi ve k›z arkadafl›na Dünya Kupas› maçlar› için bilet sa- t›n ald›. Fakat daha sonra k›z arkadafl›ndan ay- r›ld›¤›ndan, isimlere kay›tl› biletlerden, partne- rine ait olan›n› yeni k›z arkadafl› için tescil et- tirmek istedi. Thomas resmi bir müracaatla du- rumu Organizasyon Komitesi’nden talep etti. Güvenlik gerekçesiyle olumsuz yan›t ald›. Bu- nun üzerine Thomas, yasal hakk› olan biletini aileden birisine devretmek için FIFA’n›n resmi web sayfas›na girdi. Kendisine gelen yan›tta; “ifllemin gerçeklefltirilebilmesi için makul ge- rekçe sunulmas› gerekti¤i” bildirildi. Ombudsmana iletilen konuya cevap veren FIFA Organizasyon Komitesi Sözcüsü, Tho- mas’›n bilet dram› hakk›nda; “San›r›m o kadar da içinden ç›k›lamayacak bir trajedi olmasa gerek” yan›t›n› verdi. Thomas ise; “Eski k›z ar- kadafl›m ölmüfl olsa, onun cenazesi ile mi stat- taki yerime oturmam gerekirdi? Güvenlik ge- rekçeleri ile aç›klanan bu davran›fllar saçma ve Fair Play ruhuna yak›flm›yor” diyor. Dünyan›n biletleri karaborsada! Kategori 1 2 3 4