Page 34-35 - TÜRKİYE - BELARUS

Basic HTML Version

fiubat 1919’da ordular›n› Beyaz Rusya’ya soktu.
Polonya ordusu 8 A¤ustos’ta Minsk’e girdi. 15
May›s 1920’de Sovyetlerin karfl› taarruzu bafllad›
ve K›z›l Ordu, 4 Temmuz’da Beyaz Rusya’y› geri
ald›. 18 A¤ustos’ta karfl› sald›r›ya geçen Polonya,
yeniden Beyaz Rusya’ya girdi. 15 Eylül-25 Eylül
aras›nda süren savaflta K›z›l Ordu’yu
yenen Polonyal›lar, Beyaz Rusya’n›n
bat›s›n› yeniden ele geçirdi ve 18
Ekim’de Minsk’e girdi. Ayn› tarihte ‹n-
giltere ve Fransa’n›n arabuluculu¤uy-
la ateflkes imzaland›. Polonya ve
SSCB aras›ndaki uzun görüflmelerden
sonra 18 Mart 1921’de imzalanan Ri-
ga Anlaflmas›’yla Beyaz Rusya’n›n ba-
t›s› Polonya’ya verildi. Ülkenin geri
kalan› da SSCB’ye ba¤l› bir cumhuri-
yet oldu.
1939’da Almanya’n›n Polonya’y› istilas›n› taki-
ben gizli Molotov-Ribbentrop Anlaflmas› uyar›n-
ca 17 Eylül’de savunmas›z kalan Polonya’n›n do-
¤u s›n›r›na girifl yapan K›z›l Ordu, bölgeyi Beyaz
Rusya’ya katt›. Ama 1941 Haziran’›nda Alman-
ya’n›n sald›r›s›na u¤rayan Beyaz Rusya 1 ay için-
de iflgal edildi. 3 y›ll›k iflgalden 1944 Tem-
muz’unda büyük y›k›nt›yla kurtulan Beyaz Rus-
ya, 1945’te Polonya’ya geri verilen Belostok ci-
var› haricinde Sovyetler Birli¤i topraklar›na
kat›ld›. Belarus, 1991’de SSCB’den ba¤›ms›zl›¤›-
n› ilân etti. Belarus’un baflkenti Minsk’te Ba¤›m-
s›z Devletler Toplulu¤u kurulmufl, Türkiye, Bela-
rus’u tan›yan ilk ülke olmufltur.
Beyaz Rusya’n›n denize k›y›s› yoktur; topraklar›
34
35
Yönetim Biçimi
Demokratik
Cumhuriyet
Baflkent
Minsk
Resmî Diller
Beyaz Rusça, Rusça
Kurulufl Y›l›
25 A¤ustos 1991
Yüzölçümü
207 bin 560
kilometrekare
Nüfus
10.293.011 kifli
Kifli Bafl›na Gelir
11 bin 800 $
Para Birimi
Beyaz Rusya rublesi
B
eyaz Rusya ya da resmî ad›yla Belarus eski bir SSCB ül-
kesidir. Kuzey Avrupa’da yer al›r. Baflkenti Minsk’tir.
Komflular› bat›da Polonya, kuzeybat›da Litvanya, kuzey-
de Letonya, do¤uda Rusya Federasyonu ve güneyde Ukray-
na’d›r.
6. ve 8. yüzy›llar aras› Beyaz Ruslar›n atalar› olan kavimler,
bu ülkeye yerleflti ve daha önce burada yaflayan Fin-Ogur kö-
kenli baz› kavimleri zamanla asimile etti. 9. yüzy›l›n sonun-
da bölgede ‹sveç kökenli Varegler taraf›ndan Polotsk ve Tu-
rov prenslikleri kurulduysa da 10. yüzy›l›n sonunda bu prens-
likler Kiev Prensli¤i’ne ba¤land›. 10. yüzy›lda bu bölge Bi-
zans ‹mparatorlu¤u taraf›ndan vaftiz edilen Kiev Prensi
1. Vladimir taraf›ndan 988’den bafllayarak H›ristiyanlaflt›r›ld›.
1237 y›l›nda bu prenslikler daha sonra Polotsk prensli¤inden
ayr›lan Minsk ve Vitebsk prenslikleriyle birlikte özerliklerini
kazand›larsa da ayn› y›l Alt›nordu ‹mparatorlu¤u’nun vasal›
oldu. Ancak bölge 1239-1320 y›llar› aras›nda Litvanya Büyük
Düklü¤ü taraf›ndan fethedildi. Daha sonra Polonyal›lar›n
egemenli¤ine giren Beyaz Rusya, 17. yüzy›lda Rus Kazaklar›-
n›n hâkimiyetine geçti. Polonyal›lar, Ruslar, ve ‹sveçlilerin
savafl alan› olup s›k s›k el de¤ifltiren ülke, 1812’de k›sa sürey-
le Napolyon komutas›ndaki Frans›zlar›n iflgaline u¤rad› ve
harabeye döndü.
1. Dünya Savafl›’nda Alman iflgaline u¤rayan ülkede, 25 Mart
1918’de Alman güdümündeki Beyaz Rusya Halk Cumhuriye-
ti ilân edildi. Alman ordular› 1. Dünya Savafl›’nda yenilip çe-
kilmek zorunda kal›nca, Brest Litovsk Anlaflmas›’n› geçersiz
ilân edip Rusya’n›n 1915-1918 aras›nda kaybetti¤i bölgeleri
geri almak isteyen SSCB’nin sald›r›s›yla ülkenin do¤usu
1919’un bafl›nda SSCB’nin güdümündeki Beyaz Rusya Sosya-
list Sovyet Cumhuriyeti’nin eline geçti.
1918’de ba¤›ms›zl›¤›na kavuflmas›na karfl›n kendisini ele ge-
çirmek isteyen Sovyet ilerlemesinden kayg›lanan Polonya, 2
Belarus’u Tan›yal›m
Tarihi boyunca Rusya, Polonya, İsveç, Fransa ve Almanya’nın hegemonyası altında büyük
yıkımlar yaşayan Belarus, 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsız bir ülke haline
geldi. Yüzde 40’ı ormanlık alanlarla kaplı Beyaz Rusya sahip olduğu 11 bin gölle gerçek bir
göller ülkesi olarak da tanımlanabilir.
Ormanlar ve
göller ülkesi