Jean Marie Conz’un ardından soru-
larımızı Piet Hamberg’e yöneltiyoruz.
Hamberg’in çizdiği tablo hayli karam-
sar. Ama söyledikleri gerçekten futbol
insanlarını farklı düşünmeye yöneltecek
nitelikte.
Elit futbolcu gelişiminde dünyadaki ge-
nel trendler hakkında ne düşünüyorsu-
nuz?
P.Hamberg:
Negatif
Bu hayli kesin bir yanıt. Peki Neden?
P.Hamberg:
Çünkü akademilerden so-
rumlu kişiler yeterince elit oyuncu yetiş-
tiremiyorlar. Şu anda FIFA bayrağı altında
futbol oynayan iki yüz milyon genç oyun-
cu var ve çok azı en üst seviyeye gelebi-
liyor. Avrupa’nın en iyi akademilerinden
biri Amsterdam’da bulunan Ajax Akade-
mi. Geçtiğimiz senelerde A takıma her za-
man oynamasa da ortalama 1.5 oyuncu
çıkardılar ve UEFA tarafından ödüllendiril-
diler. Her yaş grubunda 2’si kaleci olmak
üzere 18 oyuncuları var. En iyileri seçip
bir araya getiriyorlar ve bu yüzden oyun-
cuların başlangıç seviyeleri çok yüksek.
Fakat bu noktada kimse geriye kalan 16.5
oyuncuya ne olduğu hakkında konuşmu-
yor. Açıkça görülüyor ki yılda 1.5 oyuncu
çok az.
Dünyada çok iyi akademiler kuruldu. Siz-
ce bu akademiler sokak futbolunun yeri-
ni alamamış olabilir mi?
P.Hamberg:
Evet sokakta oynanan
futbol çok çok önemli. Genç oyuncuların
iki düşmanı var; aileler ve kalifiye antre-
nörler. Deneyimli koçlar yalnızca taktik ve
kazanmaktan bahsediyorlar. Belki de 6 –
12 yaş grubunda, kalifiye koçlardan daha
fazla ihtiyaç duyulan şey çocuklardan ve
çocukların pedagojisinden anlayan kişile-
rin olmasıdır. Sokak futbolunda çocuklar
her istediklerini yapabilirken, antrenörler
sahada pek çok şeyi yasaklıyorlar ve bu
durum çocukların yaratıcılığını engelleyip
endişe ve kaygıyı getiriyor.
Peki siz elit genç futbolcu gelişim prog-
ramında çalışan ideal bir antrenörü nasıl
tanımlarsınız?
P.Hamberg:
Bu programlarda görev
yapacak antrenörler her şeyden önce
oyuncuya ilham kaynağı olmalı ve cesa-
ret vermeli. Genç oyuncuların hayatlarına
katkıda bulunacak antrenörlere ihtiya-
cımız var. Örneğin disiplin… Bu kavramı
oyuncuya aşılayabilirseniz futbolda çok
önemli yerlere gelmese bile hayatının
geri kalanı için çok önemli bir şey vermiş
oluyorsunuz.
İngiltere genç oyuncu akademisi alanın-
da en gelişmiş ülkelerden birisi fakat bu-
nun milli takıma ülke futboluna çok iyi
bir yansıması olduğundan söz edemiyo-
ruz. Bu durumun bahsettiğiniz nedenler-
den dolayı mı oluştuğunu düşünüyorsu-
nuz?
P.Hamberg:
2007 yılında Liverpool’a
geldiğimde akademi 10. yılındaydı. Her
sene altı milyon sterlin civarında harcama
yapılıyordu ve 10 yıl boyunca 1 oyuncu
bile A takıma çıkamadı. 10 yılda 1 oyuncu
bile yetişmiyorsa ne yapılabilir? Ve bu du-
rum İngiltere’nin neredeyse her yerinde
geçerli, bu yeni bir şey değil. Liverpool’da
çalışmaya başladığımda Milli Takım’da
hiç oyuncuları yoktu, 2 yıl sonunda ayrıl-
dığımda Milli Takım’da 6 oyuncu vardı.
Bunu yapmak mümkün fakat şu andaki
sistemde çok fazla hata var. Akademide-
ki tüm çocuklardan sorumlu oluyorsunuz
ve eğer hata yaparsanız bir çocuğun ka-
riyerini yok etme ihtimaliniz var. Biz her
şeyden önce çocukların zihinsel gelişim-
lerine odaklanıyoruz, diğer yetenekler
daha sonra geliyor. Ben 14 – 15 yaş grubu
takımlarında mükemmel tekniklere sahip
oyuncular hiç görmedim. Bu oyuncular
yaklaşık 6 sene içinde profesyonel futbol
hayatına geçiyorlar eğer zihinsel olarak
hazırlarsa bu süre içinde tekniksel ve fi-
ziksel kısımlar halledilebilir.
Peki Barcelona için neler söylemek is-
tersiniz. İdeal bir sistem oluşturabildiler
mi?
P.Hamberg:
Barcelona harika bir iş
yaptı çünkü akademi takımlarından A ta-
kıma çıkan çok fazla oyuncuları var. Fakat
Barcelona’yı gelecekte takip etmemiz ge-
rekiyor. Messi ve Iniesta gibi oyuncular-
dan sonra aynı seviyede genç futbolcular
çıkarabilecekler mi? Bunu başarabilirler-
se mükemmel bir sistemden söz edebili-
riz.
Güney Amerika futbolunun geldiği nok-
tayı nasıl değerlendiriyorsunuz? Kendi
özelliklerini koruyorlar mı yoksa dünya-
daki ortak anlayışa entegre oldular mı?
P.Hamberg:
40 yıl öncesine dönersek
Brezilya dünyanın en iyisiydi fakat zaman-
la bu durum değişti. Korkarım bunun se-
bebi antrenörlerin etkileri. Amerika’daki
insanlar futbolu çok seviyorlar ve sürekli
oynuyorlar. Kalifiye antrenörler gelip yal-
nızca taktik ve kazanmaya yönelik konuş-
tuklarında ne olmasını bekliyorsunuz?
Eğer Messi’nin risk almamasını isteyen ve
her şeyi yasaklayan bir antrenörü olsaydı
bugün Messi olmazdı. Sorun çocuklarda
değil antrenörlerde.
Türkiye hakkındaki görüşleriniz neler?
P.Hamberg:
Bence Türkiye çok büyük
bir potansiyele sahip. Bu ülkedeki herkes
futbolu seviyor. Altın madeni üstünde
oturuyorsunuz fakat kazmazsanız altını
bulamazsınız. Mutlaka bir temel yapı ve
felsefe olmalı. Bence 10 sene içinde Tür-
kiye dünyada ilk 10 içinde olabilir.
Yakın gelecekte dünya futbolunda çok
önemli bir değişim bekliyor musunuz?
P.Hamberg:
Umuyorum. Gelecekte
Messi ve Ronaldo gibi futbolcuları daha
fazla görmeyi ümit ediyorum.
Piet Hamberg
FIFA’nın elit genç futbolcu geli-
şimi alanındaki genel felsefesi
ve temel çalışmaları nelerdir?
J.M.Conz:
FIFA olarak temel
amaçlarımız oyunu geliştirmek
ve ne yaptığımızı tüm dünyaya
göstermek. Elit oyuncu yetiştir-
mek oyunu geliştirme kısmına
giriyor ve bu konuda çok sayı-
da programımız var. FIFA’nın
çatısı altında 209 tane futbol
federasyonu bulunmakta. Bu
ülkelerin kiminde futbol üst se-
viyedeyken bazılarında daha alt
düzeyde. Bu nedenle eğitimleri-
mizi, seminerlerimizi bu seviye-
leri düşünerek planlıyoruz. Biz
düşük seviyedeki takımları da
önemseyip kalkınmalarını sağ-
lamayı amaçlıyoruz. Türkiye çok
önemli futbol potansiyeline sa-
hip bir ülke. U 20 Dünya Kupası
nedeniyle Türkiye’de çok önemli
eğitim organizasyonları yaptık.
Bu çalışmaların tüm katılımcı-
lara olduğu gibi Türkiye’ye de
katkı sağladığını düşünüyorum.
A Milli Takımlar düzeyinde za-
yıf ülkelerin büyükleri nispeten yaka-
ladığını görüyoruz. Gençler düzeyinde
ülkeler arasında daha mı çok fark var
yoksa orada da fark kapanıyor mu?
J.M. Conz:
Avrupa’da bu fark çok az
fakat dünyada bu fark görülmekte çün-
kü bazı ülkeler A takımlarına çok fazla
önem verirken altyapı takımlarına aynı
önemi vermiyorlar.Biz gelişim depart-
manı olarak çok esnek bir yapıya sahip
olmak zorundayız. Bir ülkede elit futbol-
dan bahsedebiliyorsak başka bir ülkede
bahsedemeyebiliyoruz. Spor kültürü ve
felsefesi her ülkede farklılık gösterebili-
yor. Bazı ülkelerde organize futbol, geliş-
miş bir lig olmayabiliyor, Türkiye’de ise
elit bir lig olduğunu, finansal yatırımlar
yapıldığını ve organize futbol kültür ol-
duğunu biliyoruz.
Teknoloji çağındayız ve üst düzey ül-
kelerin nasıl çalıştıklarını herkes takip
edebiliyor. Burada farkı belirleyen ne
oluyor? Bahsettiğiniz spor kültürü ve
anlayış mı?
J.M. Conz:
Burada önemli olan bilgi-
ye ulaştıktan sonra onun nasıl değiştirilip
kullanılacağı, alınan bilginin oyunculara
nasıl yansıtılacağı ve oyuncuyu nasıl ileri
seviyeye taşıyacağı. Herkes aynı bilgiye
ulaşabilir fakat spor kültürü ve geçmişi
bu bilgiyi hangi seviyeye taşı-
yacağınızı belirler. Ayrıca ant-
renörlerin farklılığı da burada
önem taşıyor. Çünkü antrenör-
ler kendi bilgi ve kalitelerini
oyunculara aktarıyorlar. Ayrıca
burada iki önemli nokta daha
var; alt yapı ve insan kaynağı.
Eğer çalışacak sahanız, topunuz
ve eğitimli çalışanlarınız yoksa
bu faktörler durumunuzu zor-
laştırır.
Elit futbolcu gelişiminde Grass-
roots futbolun rolünü nasıl de-
ğerlendiriyorsunuz?
J.M.Conz :
Genç bir oyun-
cuyu üst seviyeye getirebilmek
için 10 yıl gibi uzun bir zaman
gerekiyor. Grassroots için ön-
celikle iyi bir programınız olma-
lı. Grassroots bazen okullarda
bazen de kulüplerde olabiliyor,
ama genellikle en iyi potansiyel
okullarda oluyor.
Fakat nasıl başlanmalı? Bazı ül-
keler Grassroots’u insanları futbol
ailesinekazandırmak içinkullanıyor.
Ülkeden ülkeye algı değişebiliyor.
İyi bir Grassroots yapısına sahip olduğunuz-
da ilk yıllarda başarı elde edemeyebilirsiniz
fakat yeterli zamandan sonra en üst seviyeye
gelebilirsiniz.
Genç futbolcu gelişimine iki farklı bakış
Türkiye Futbol Federasyonu’nun FIFA ile birlikte gerçekleştirdiği eğitim organizasyonu için ülkemize gelen FIFA’nın
elit genç futbolcu gelişimi konusunda görev yapan eğitmenleri Fransız Jean Marie Conz ve Hollandalı Piet Ham-
berg ile elit genç futbolcu gelişiminin dünyadaki durumunu, Grassroots futbolu ve Türkiye ile ilgili gözlemlerini
konuştuk. İki uzman da ülkemizin büyük potansiyeline dikkat çekti. Conz futbolun geleceğine dair daha iyimser
mesajlar verirken, Hamberg elit genç futbolcu gelişiminin tüm dünyada yetersiz olduğuna dikkat çekti.
Röportaj: Tan Kesler
Jean Marie Conz
Futbol Gelişim
36
37
Futbol Gelişim