Basic HTML Version
eride kalan bir sene, yal-
n›zca kendi kazand›¤›
baflar›lar aç›s›ndan de¤il,
toplumlar için sahip ol-
du¤u anlamlar bak›m›n-
dan da dünya tarihinin
bir çok kült figürü haline
gelmifl nice isimleri ald›
götürdü bizlerden. Mu-
hammed Ali’yi yenme-
siyle ünlenen Ken Norton’u 70
yafl›nda kaybettik, 72’deki tar-
t›flmal› ve unutulmaz Olimpi-
yat Finali’nde ABD’yi y›kan
Sergey Belov, Ekim’de yaflam›-
n› yitirdi. “Siyah ‹nci” Euse-
bio’nun ac›s› halen taze. Ne
var ki bunlar›n aras›nda, hiç de
beklenmedik bir isim daha ol-
du¤unu ö¤renecektik 28 Aral›k
gecesi. Spartak Moskova efsa-
nesi Ilya Tsymbalar, 45 yafl›n-
da, ani bir kalp rahats›zl›¤› yü-
zünden hayata gözlerini yuma-
cakt›.
Ukrayna Odessa do¤umlu olan
Tsymbalar’›n belki de flehrin
gelmifl geçmifl en büyük futbol-
cular›ndan biri olaca¤›, o gün-
lerde kestirilemiyordu. Sovyet
Ligi’nin Ukrayna’dan gelen en
s›k› tak›m› flüphesiz Dinamo
Kiev’di ama Dnipro Dnipropet-
rovsk’la birlikte Chernomorets
de varl›¤›n› hissettiriyordu. Ef-
sane teknik adam Viktor Proko-
penko yönetiminde, 1990’da
kupa finali oynam›fllar, ertesi
sezon UEFA Kupas›’nda son
16’ya kal›p Monaco’ya elen-
mifllerdi. Bir sonraki sene Sov-
yet Ligi’nde en üst s›radaki Uk-
rayna tak›m s›fat›yla dördüncü
geldiler. 1992’deki ilk Ukrayna
Kupas› finalindeyse Ilya
Tsymbalar, do¤up büyüdü¤ü
flehrin tak›m›na veda mahiye-
tinde, Metalist Kharkiv’e karfl›
oynanan ve normal süresi 0-0
biten maçta, uzatmadaki go-
lüyle Odessa’y› mutlu sona
ulaflt›racak ve kariyerindeki ilk
büyük zaferi tadacakt›.
Sovyetler Birli¤i da¤›ld›ktan
sonra, çeflitli özerk cumhuri-
yetlerin vatandafll›¤›na mensup
oyuncular› zor bir karar bekli-
yordu. Bir tarafta do¤up büyü-
dü¤ü “ülkenin” tak›m›yla oynamak
vard›, di¤er yandan Rusya’yla
Dünya Kupas› heyecan› yaflanabi-
lir, Avrupa flampiyonu olunabilir-
di. Ukraynal› Tsymbalar ve Cher-
nomorets’ten unutulmaz bir baflka
oyuncu daha, Yuri Nikoforov’un
kaderleri, hem 1993’te kat›ld›klar›
Spartak Moskova’da hem de Rusya
Millî Tak›m›’nda ortak kulvarda
ilerleyecekti. ‹lk sezonunda Spar-
tak Moskova ile birlikte yaflan›lan
fiampiyonlar Ligi maceras› ve
ABD’de düzenlenen Dünya Kupa-
s›, Ilya Tsymbalar için erkenden ve
tats›z bitecekti ama bu sadece bir
bafllang›çt›. Tsymbalar, ülkenin ka-
ranl›k 90’lar›ndan nasibini alm›fl
futbolunda, “14’ler mektubu” is-
miyle adland›r›lan ve millî tak›m
oyuncular›n›n antrenöre ve hatta
federasyona kafa tuttu¤u sansasyo-
nel olaylar ve türlü kar›fl›kl›klar s›-
ras›nda s›rt›na geçirdi¤i k›rm›z›-be-
yazl› Spartak formas›yla kariyeri-
nin sonuna dek oynayacak, tam
204 maça ç›k›p, bunlarda 54 de
gol atacakt›. Tak›m kaptanl›¤› mer-
tebesine de k›sa sürede yükselen
Tsymbalar, defans ve orta sahaya
verdi¤i destekle tam alt› lig, dört
de kupa flampiyonlu¤u yaflad›. Uk-
raynal›, Spartak’›n 90’lar›n en do-
minant Rus tak›m› hâline gelmesi-
ni sa¤layan futbolcular›n bafl›nda
yer al›yordu.
Fiziksel olarak sahada
kendisini çok fazla gös-
termeyen bir oyuncu ol-
sa da Tsymbalar’›n kedi
çevikli¤i ve çok yönlülü-
¤ünün yan› s›ra ani atak-
lardaki etkili paslar› ve
serbest vurufllarda kul-
land›¤› sol aya¤›, rakip-
ler için büyük tehdit
oluflturuyordu. Bu yete-
nekleriyle kariyerinde
birçok güzel ve önemli
gol kaydetti. Bu goller-
den ilk akla gelenlerden
biri de 1996’da ‹ngilte-
re’de düzenlenen Avru-
pa Futbol fiampiyona-
s›’ndaki ‹talya maç›nda skoru eflit-
leyen goldü. Bu karfl›laflmada b›-
rakt›¤› etkiyle o dönem Lazio’nun
bafl›nda bulunan Dino Zoff’un da
radar›na girmiflti. Ne var ki bir
“profesyonel” futbolcunun yapma-
mas› gerekeni yapt› Tsymbalar,
“Ya Nikiforov’la geliriz, ya da bizi
unutun” dedi. Ne yaz›k ki yan›-
m›zda arkadafllar›m›z› da getirebil-
di¤imiz davetler bile azalm›flken
bu devirde, gitti¤iniz tak›mdan,
hele hele zirveye oynayan bir ‹tal-
yan tak›m›ndan bunu istemek, pek
de mâkûl gözükmüyordu. La-
zio’nun Tsymbalar yerine kadrosu-
na katt›¤› isim ise daha sonra dün-
ya futboluna damga vuracak olan
Pavel Nedved’di.
De¤iflmez “dört numara”n›n, fiam-
piyonlar Ligi’nin son flampiyonu
Real Madrid’e karfl›, 1998-99 se-
zonunda kaydetti¤i frikik golü, t›p-
k› geçmiflteki bir CSKA maç›nda
att›¤› “alternatif Roberto Carlos fri-
ki¤i” gibi sol aya¤›n›n kalitesini
hat›rlat›yordu. Bunlar Spartak’›n
Avrupa’daki son güzel günleriydi.
Birkaç sezon sonra veteranlar An-
drey Tikhonov, Ilya Tsymbalar gi-
decek, kült hoca Oleg Romantsev
kulüpteki hisselerini petrol devi
Andrei Chervichenko’ya satacak
ve düflüfl bafllayacakt›.
Elbette Ilya Tsymbalar’› Spar-
tak’tan koparmak kolay olmaya-
cakt›. Ne var ki büyük tak›mlar›n
büyük oyuncular›, zaman› gelince
gitmek zorundad›r. Kald›klar› za-
man, günün birinde biri ç›kar ve
kulüpte eski olan ne varsa de¤ifltir-
meye karar verir. Art›k bizim rüt-
beli, soyunma odas› atmosferinin
has a¤abeyi ve ekibin kanaat ön-
deri y›ld›z›m›z, bir bakm›fls›n›z, di-
siplinsiz hareketleri yüzünden
kadro d›fl› kalm›fl. Giderken kahra-
man olmakla, kal›p hain olmak
aras›nda çok ince bir çizgi ve biraz
da flans var. ‹flte Tsymbalar da
90
TamSaha
Futbolu 90’lar›n bafl›nda sevmeye bafllayanlar
için baz› Rus hocalar›n ve futbolcular›n gizemli
bir önemi vard›r. Viktor Onopko, Oleg Salenko,
Valeriy Karpin, Alexandr Mostovoi, Vladimir
Beschastnykh ve pek tabii ki Ilya Tsymbalar…
Uygar Karaca
G
Ilya Tsymbalar
Karagün dostu
TamSaha
91