Basic HTML Version
124
TamSaha
Brezilya, 1958 Dünya Kupas›’nda ta-
rihinin ilk dünya flampiyonlu¤unu ya-
flarken kimsenin tahmin etmedi¤i bir
isim, 17 yafl›ndaki Pele, turnuvaya
damgas›n› vurmufltu. Sonraki dört se-
ne içinde Pele, Santos formas›yla da
ortal›¤› kas›p kavurmufl ve bu sürede
rakip filelere 350’ye yak›n gol gön-
dermiflti. Hâliyle fiili’de yap›lacak
olan 1962 Dünya Kupas›’nda da Pe-
le’nin dört y›l önceki performans›n›
katlamas› bekleniyordu. Ancak Pele,
Brezilya’n›n he-
nüz ikinci ma-
ç›nda sakatla-
narak turnuvay›
kapatacakt›. Bu
talihsiz olaysa,
hiç beklenme-
dik bir ismin,
Amar i ldo’nun
y›ld›z›n›n parla-
mas›na vesile
olacakt›.
Botafogo for-
mas› giymekte
olan 23 yafl›n-
daki Amaril-
do’nun o güne
kadarki en bü-
yük baflar›s›, bir
kez Rio Eyalet
fiampiyonas›’n›
kazanm›fl ol-
makt›. Att›¤› gol
say›s› da Pe-
le’nin gol say›-
s›n›n yar›s› bile
etmiyordu. Hâ-
liyle Pele’nin sakatland›¤› an Brezil-
yal›lar›n üst üste ikinci kez dünya
flampiyonlu¤u hayali de örselenmiflti
zira kimse onun bofllu¤unun doldu-
rulabilece¤ine ihtimal vermiyordu.
Fakat korkulan olmayacak ve Amaril-
do, ilk 11’de sahaya ç›kt›¤› ilk maç
olan ‹spanya maç›nda iki gol birden
atarak Brezilya’y› 2-1’lik galibiyete
ve grup liderli¤ine tafl›yan isim ola-
cakt›. Çeyrek final ve yar› finalde de
‹ngiltere ve fiili engellerini aflan Bre-
zilya, finaldeyse Çekoslovakya’ya ra-
kip olmufl lâkin maç›n 15. dakikas›n-
da yedi¤i flok bir golle 1-0 geriye düfl-
müfltü. Bu noktada da tak›m›n›n kur-
tar›c›s› Amarildo oldu ve bu golden
sadece iki dakika sonra enfes bir gol-
le skora dengeyi getirerek Brezilya’y›
adeta ipten ald›. Çabuk toparlanan
Brezilya da maç›n kalan k›sm›nda iki
gol daha bularak üst üste ikinci kez
dünyan›n en büyü¤ü olma mutlulu-
¤unu yaflad›.
Bu müthifl ç›k›fl sonras› Amarildo için
Serie A maceras› bafllayacakt›. 10 y›-
la yak›n bir süre Çizme’de top kofltu-
ran golcü, s›ras›yla Milan, Fiorentina
ve Roma formalar› giydi fakat bu 10
senede ligde att›¤› gol say›s› 58’le,
yaflad›¤› baflar›larsa Milan’da bir ‹tal-
ya Kupas›, Fiorentina’da da bir Serie
A flampiyonlu¤u ile s›n›rl› kald›.
Amarildo, Brezilya Millî Tak›m›’yla
da baflka bir Dünya Kupas›’nda boy
gösteremedi.
Dünya Kupalar› tarihinin ilk gol kra-
l› olan Arjantinli Stabile de “tek tur-
nuval›k y›ld›zlar” kervan›n›n bir
üyesi, hatta belki de bu üyeler için-
de en etkileyici hikâyeye sahip ola-
n›... Kariyerine Buenos Aires’in mü-
tevaz› kulüplerinden Huracan’da
bafllayan Stabile, tak›m›yla 1925 ve
1928 y›llar›nda iki Arjantin flampi-
yonlu¤u yaflay›nca ülkede dikkat çe-
ken forvetlerden biri hâline gelmifl
ve böylece Arjantin’in 1930 Dünya
Kupas› kadrosunda da kendisine yer
bulmufltu. Fakat Stabile ilk 11 için
tercih edilmifl bir isim de¤ildi ve ta-
k›m›n›n Fransa ile yapt›¤› ilk maçta
da oynamam›flt›.
Gelgelim bundan sonra belki de fut-
bol tarihinin en ilginç kadroya girme
hikâyelerinden biri yafland›. fiöyle ki
Arjantin’in kaptan› ve golcüsü olan
Manuel Ferreira, turnuvada ilk maç-
ta Fransa’ya karfl› sahaya ç›kmas›n›n
ard›ndan geçici bir süreli¤ine Mon-
tevideo’nun hemen
hemen karfl› k›y›-
s›nda yer alan Bue-
nos Aires’e gitmek
için izin alm›flt›.
Sebebiyse okumak-
ta oldu¤u hukuk fa-
kültesinde girmesi
gereken önemli bir
s›nav›n›n olmas›yd›
(düflünün art›k fut-
bolun o dönemler-
deki amatörlük se-
viyesini!). Ferrei-
ra’n›n birkaç gün-
lük yoklu¤unda oy-
nanacak olan Mek-
sika maç›nda onun
yerine sahaya ç›k-
ma piyangosu da
Stabile’ye vurmufl-
tu.
O güne kadar hiç
millî formay› giy-
memifl olan Stabi-
le, siftah f›rsat›n›
muazzam bir flekil-
de de¤erlendirecek ve Meksika
önünde hat-trick yaparak tak›m›n›n
6-3’lük galibiyetinde baflrol oynaya-
cakt›. Bir sonraki fiili maç›nda da
Ferreira’n›n tak›ma geri dönmüfl ol-
mas›na karfl›n Stabile’ye de ilk 11’de
yer aç›lacak ve golcü oyuncu bu de-
fa da iki kez fileleri sarsarak kendisi-
ne tan›nan güveni bofla ç›karmaya-
cakt›. Yar› finalde ABD karfl›s›nda
iki gol daha kaydeden Stabile, Uru-
guay ile oynanan finalde de bofl dur-
mam›fl ve bir ara Arjantin’in 2-1 öne
geçmesini sa¤layan gole imzas›n› at-
m›flt›. Ancak Uruguay daha sonra-
s›nda maça a¤›rl›¤›n› koyarak saha-
dan 4-2 galip ayr›lacak ve Arjantin
ikincilikle yetinmek zorunda kala-
cakt›. Yine de Stabile turnuvada oy-
nad›¤› dört maçta att›¤› sekiz golle
gol kral› olmay› baflarm›flt›.
Dünya Kupas›’n›n ard›ndan futbol
yaflant›s›n› Avrupa’da sürdürme ka-
rar› alan Stabile alt› sene boyunca
‹talya’da, üç sezon
da Fransa’da s›ra-
s›yla Genoa, Na-
poli ve Red Star
Paris tak›mlar›n›n
formalar›n› giydi.
Lâkin bu kulüpler-
de sezonda ortala-
ma 20 maçta bile
sahaya ç›kamaz-
ken yine sezonluk
gol ortalamalar›,
Dünya
Kupa-
s›’ndaki gol say›s›
kadar bile olama-
d›. Üstelik Güney
Amerika’n›n uza-
¤›nda kald›¤› için o
günün koflullar› ge-
re¤i bir daha millî
tak›m formas› da
giyemedi ve millî
tak›m kariyeri de
1930’daki peri ma-
sal› gibi geçen o
dört maçla s›n›rl›
kald›.
1974 Dünya Kupa-
s›’na gelinirken ‹tal-
ya Millî Tak›m› ve
kalecileri
Dino
Zoff, uzun süredir
gol yememeleriyle
dikkat çekmektey-
di. Gök mavililer
tam 1096 dakikad›r
veya bir baflka de-
yiflle
Eylül
1972’den beri kale-
lerinde gol görme-
miflti ve uluslararas›
düzeyde bu bir re-
kordu. Elbette Dün-
ya Kupas›’n› gol ye-
meden tamamla-
malar› düflünülecek
fley de¤ildi, dolay›-
s›yla kupa bafllarken en çok konuflu-
lan konulardan biri de ‹talya’n›n re-
korunun hangi maçta, kaç›nc› daki-
kada sona erece¤iydi.
‹talya, Dünya Kupas›’nda ilk maç›na
Haiti karfl›s›nda ç›kacakt›. Turnuva-
n›n belki de en zay›f ekibi olan Kara-
yip temsilcisi önünde ‹talyanlar›n gol
orucunun sürece¤indense herkes
emindi. Nitekim Haiti’nin tamam›
amatörlerden oluflmaktayd› ve ilk kez
bu büyük turnuvaya kat›lmakta olan
ülkenin futbol geçmiflinde de kayda
de¤er herhangi bir baflar› bulunma-
maktayd›.
Haiti, rakibini ilk olarak maç›n ilk ya-
r›s› boyunca skoru 0-0’da tutarak fla-
fl›rtacakt›. Bu yetmezmifl gibi ikinci
yar›n›n hemen bafllar›nda ‹talyan sa-
vunmas›n›n arkas›na at›lan uzun bir
pasta Haiti’nin 20 numaral› oyuncu-
su müthifl bir süratle ileri at›larak y›l-
lar›n tecrübesi Fabio Capello’yu bir
anda geride b›rak›yor, topu kapt›ktan
sonra da rekortmen kaleci Zoff’u ça-
l›mlay›p bombofl durumdaki fileleri
havaland›r›yordu! Bir yanda Zoff’un
rekoru 1143. dakikada sona ererken
ve bu tarihe önemli bir not olarak dü-
flülürken, bir yanda da maç› izleyen
futbolseverler bu oruca son veren 20
numaral› kahrama-
n›n ad›n› merak
ediyordu. Tabiî spi-
kerlerden cevap
olarak “Emmanuel
Sanon” ismini duy-
duklar›nda da ister
istemez bu oyun-
cunun kim oldu¤u,
nerede oynad›¤›
konusunda daha da
meraklan›yordu.
Her ne kadar bu
golden sonra ‹tal-
yanlar üç gol bulup
maçtan galip ayr›l-
d›larsa da karfl›lafl-
madan sonra ad›n-
dan en çok söz etti-
ren isim Sanon’dan
baflkas› de¤ildi. Haiti sonraki maçla-
r›nda Polonya’ya 7-0, Arjantin’e de
4-1 kaybederken Karayiplilerin o di-
¤er golüne de yine Sanon imzas›n› at-
m›flt› ama tabiî onu özel k›lan yine de
Zoff’un rekorunu bitiren adam olma-
s›yd›. Hatta turnuva bitiminde de
kendisinden neredeyse Cruyff, Bec-
kenbauer, Neeskens, Müller, Deyna
ve Lato gibi kupan›n di¤er y›ld›zlar›
kadar bahsedilmekteydi.
Haz›r flöhretin zirvesindeyken Avru-
pa’ya yelken açan Sanon’un bu nok-
tadaysa kulüp seçimini pek do¤ru
yapt›¤› söylenemezdi zira kendisi
Belçika’n›n vasat ekiplerinden Beers-
chot’a imza atm›flt›. Alt› sezon bu ku-
lüpte oynayan Sanon, tak›m›n›n en
önemli gol silahlar›ndan biri olmufl
ve 1979’da Beerschot’a Belçika Ku-
pas›’n› kazand›ran golün de asistini
yapm›flt› ama bu onun daha üst dü-
zeydeki tak›mlara s›çrayabilmesi için
yeterli olmad›. Kariyerinin son birkaç
senesini de ABD’de geçiren Sanon,
Haiti Millî Tak›m› ile de 100 maça ç›-
k›p 47 gol atma baflar›s›n› göstermiflti
ama bundan futbol dünyas›n›n büyük
bölümü bîhaber kald›. Ad› an›ld›¤›n-
da hâlâ ço¤u kiflinin akl›na Zoff’a at-
t›¤› golden fazlas› da gelmiyor zaten.
Amarildo
Guillermo Stabile
Emmanuel Sanon
TamSaha
125