kifayetsiz b›rak›yordu.
Dahas› da var. Brian Clough o se-
zon sadece lig flampiyonlu¤uyla
yetinmemifl, Lig Kupas›’n› da Not-
tingham’a getirme becerisini gös-
termiflti. Finalde rakip yine Liver-
pool’du ve onlar karfl›s›nda al›nan
1-0’l›k galibiyet, Forest’›n Lig Ku-
pas›’na uzanmas›n› sa¤lam›flt›.
Gerek lig flampiyonlu¤u, gerekse
Lig Kupas›, kulüp tarihinde birer
ilkti. Tüm bu zaferlerde aslan pa-
y› da tak›m› s›f›rdan yaratan me-
najer Brian Clough’a aitti. 1977-
78 sezonu asl›nda Nottingham
Forest ve Brian Clough için sade-
ce bir bafllang›çt›. Çünkü baflar›-
lar› artarak devam edecekti.
‹kinci Lig’den
Avrupa’n›n zirvesine
1978-79 sezonunda Nottingham
Forest ‹ngiltere’yi fiampiyon Ku-
lüpler Kupas›’nda temsil ediyordu
ve kaderin cilvesine bak›n ki Fo-
rest’›n ilk turdaki rakibi de son
flampiyon Liverpool’du. Liverpool
engelini bu kez 2-0 ve 0-0’l›k so-
nuçlarla aflan Forest, sonraki tur-
larda da AEK, Grasshoppers ve
Köln’ü geçerek finalde ‹sveç flam-
piyonu Malmö’nün rakibi oldu.
30 May›s 1979’da Münih Olimpi-
yat Stad›’nda oynanan finalden
gülerek ayr›lan taraf, Trevor Fran-
cis’in tek golüyle Brian Clough’›n
ö¤rencileriydi. Böylece Notting-
ham Forest, Brian Clough’›n ön-
derli¤inde üç sene içerisinde ön-
ce ‹kinci Lig’den Birinci Lig’e
yükselmifl, ard›ndan Birinci
Lig’de flampiyon olmufl, en so-
nunda da Avrupa’n›n en büyük
kupas›n› da havaya kald›rm›fl olu-
yordu.
1978-79 sezonunun onlar ad›na
tek buruk taraf›ysa, ligde flampi-
yonlu¤u Liverpool’a kapt›rmala-
r›yd›. Önceki y›l oldu¤u gibi yine
sadece üç kez yenilmifller ve ligin
en az maç kaybeden tak›m› ol-
mufllard› belki ama kazanmakta
da bir o kadar zorlanm›fllar ve 18
maçta eflitli¤i bozamay›p puanla-
r› birer birer kaybetmifllerdi; bu
da flampiyonlu¤a mâl olmufltu.
Yine de fiampiyon Kulüpler Kupa-
s›, bu kayb› unutturmak için faz-
las›yla yeterliydi. Ayr›ca tak›m Lig
Kupas›’n› da finalde Southamp-
ton’› 3-2 ma¤lup ederek üst üste
ikinci kez kazanmay› bilmiflti.
1979-80 sezonunda, Forest’›n
önünde, fiampiyon Kulüpler Ku-
pas› flampiyonlu¤unun vesile ol-
du¤u iki yeni kupa daha vard›:
Süper Kupa ve K›talararas› Kupa.
Ne var ki 1970’li y›llarda Güney
Amerika tak›mlar›yla Avrupa ta-
k›mlar› aras›nda yaflanan anlafl-
mazl›klar ve husumetler sonucu
çeflitli Avrupa tak›mlar› kupay›
boykot etme karar› alm›fl, onlar›n
yerine fiampiyon Kulüpler Kupa-
s›’n› finalde kaybeden ekipler
Güney Amerika flampiyonlar›n›n
karfl›s›na ç›km›flt›. Nottingham
Forest da bu boykotu uygulayan
son tak›m oldu. Kupada onlar›n
yerini alan Malmö ise Paraguay
temsilcisi Olimpia Asuncion’a
ma¤lup olacakt›. Süper Ku-
pa’daysa Forest, Barcelona’yla
mücadele edecekti. City Gro-
und’daki ilk maç› Charlie Geor-
ge’un golüyle 1-0 kazanan k›rm›-
z›-beyazl›lar rövanflta da bu
avantajlar›n› kullan›yorlar ve No-
u Camp’ta ald›klar› 1-1’lik bera-
berlikle Süper Kupa’y› da müze-
lerine götürüyorlard›.
Son flampiyon olarak kat›ld›klar›
fiampiyon Kulüpler Kupas›’nda
da amaçlar› tabiî ki unvanlar›n›
korumakt›. Bu u¤urda s›ras›yla
Östers, Argefl Piteflti, Dinamo Ber-
lin ve Ajax’› saf d›fl› b›rakan Fo-
rest’›n karfl›s›na ç›kan son engelse
Hamburg’du. ‹ki taraf, 28 Ma-
y›s’ta Madrid’de oynanan finalde
kozlar›n› paylaflt›. Forest, geçen
y›l oldu¤u gibi bu finalden de tek
golle galip ayr›lmay› baflar›yor ve
üst üste ikinci kez Avrupa’n›n en
büyük kupas›n› kucakl›yordu. Bu
tarihi zafere yol açan golün alt›n-
daki imzaysa John Robertson’a
aitti.
Avrupa’daki bu baflar›ya ra¤men
bundan evvelki iki sezonda kendi
liginde bir flampiyonluk, bir de
ikincilik alan ve oynad›¤› 84 ma-
ç›n sadece alt›s›n› kaybeden Fo-
rest’›n o sezon 14 kere yenilerek
ligi 5. s›rada bitirmesi biraz hayal
k›r›kl›¤› yaratm›flt›. Asl›nda bu
noktadan sonras› Nottingham Fo-
rest’›n ve Brian Clough’›n kariye-
rinde de bir gerileme devrine dö-
nüflecekti.
Her ç›k›fl›n bir inifli vard›r
1980-81 sezonunda Süper Ku-
pa’da Forest’›n rakibi Valen-
cia’yd›. Ada’daki ilk maçta Valen-
cia, Felman’›n golüyle 1-0 öne
geçse de Ian Bowyer’la gelen iki
gol, Forest’› 2-1’lik bir galibiyete
tafl›m›flt›. Fakat rövanflta Valen-
cia’n›n Morena ile buldu¤u gole
bu kez Forest cephesinden cevap
gelmemiflti ve böylece Süper Ku-
pa, deplasman golleri kural› neti-
cesinde kaybedilmiflti. K›talarara-
s› Kupa’y› ise bu kez boykot etmi-
yorlard›. Zaten kupa da 1970’li
y›llarda yaflanan kargaflalardan
sonra Japonya’ya al›nm›fl ve tek
maç üzerinden oynan›r hâle geti-
rilmiflti. Bu yeni statüdeki ilk ku-
pada Nottingham Forest, Urugu-
ay’›n Nacional tak›m›yla karfl›
karfl›ya gelmifl ancak sahadan ku-
payla ayr›lan taraf, 1-0’l›k galibi-
yetle Uruguayl›lar olmufltu. Üst
üste üçüncü Avrupa flampiyonlu-
¤u hedefiyse daha en bafl›ndan ›s-
kalanm›flt›. Kupan›n ilk turunda
CSKA Sofya’ya iki maçta da 1-0
yenilerek elenmifllerdi.
O günlerden sonra 1988-89 sezo-
nuna kadar Clough yönetiminde-
ki Nottingham Forest, Birinci
Lig’in hep üst yar›s›nda yer alan
ancak bir türlü kupa kazanama-
yan bir tak›m oluverdi. 1989’day-
sa uzun süren kupa orucunu, Lig
Kupas›’n› kazanarak bozdular. Er-
tesi y›l Lig Kupas›’n› bir kez daha
müzelerine götüreceklerdi. Bu
kupa ayn› zamanda hem Notting-
ham Forest’›n hem de Brian Clo-
ugh’›n kazand›¤› son büyük kupa
olacakt›. Brian Clough’›n bu geri-
leme döneminde Forest’a kazan-
d›rd›¤› en önemli de¤erlerden bi-
riyse o¤lu Nigel Clough olmufltu.
1984’te henüz 18 yafl›ndayken
Forest formas›n› giymeye baflla-
yan küçük Clough, tam dokuz se-
zon s›rt›nda tafl›d›¤› bu forma al-
t›nda 300’den fazla maça ç›k›p
131 gol atacak ve böylece kulüp
tarihinin gelmifl geçmifl en golcü
ikinci oyuncusu olma unvan›n›
da elde edecekti.
Baba-o¤ul Cloughlar’›n Notting-
ham Forest kariyeriyse hüzünlü
bir biçimde son bulacakt›. 1992-
93 sezonuna gelindi¤inde kulüp
özellikle yaflad›¤› mali s›k›nt›lar›n
da etkisiyle tak›m›n y›ld›zlar›
Teddy Sheringham ve Des Wal-
ker’› satmak zorunda kalm›flt› ve
gitgide zay›flamaktayd›. Tüm
bunlara Brian Clough’›n 10 y›l›
aflk›n bir süredir bafl›na bela olan
alkolizmin iyiden iyiye esiri ol-
mas› da eklenince kötü son kaç›-
n›lmaz oldu ve Forest, Clough yö-
netimindeki 18. sezonunda, Clo-
ugh’la bafllad›¤› yere, yani ikinci
kümeye düfltü. Bunun üzerine
Brian Clough görevi b›rakt›. Nigel
Clough da yeni sezon öncesinde
Liverpool’un yolunu tutacakt›.
Brian Clough menajerli¤i b›rak-
mas›n›n ard›ndan hayat›n›n geri
kalan k›sm›n› FourFourTwo dergi-
sinde yazarl›k yaparak ve alkolle
mücadeleyle geçirdi. 2003 y›l›na
gelindi¤inde bir karaci¤er nakli
de yaflad› ancak ifl iflten geçmiflti
diyebiliriz zira afl›r› alkol tüketimi
sonucu vücudunda kanser de or-
taya ç›km›flt›. Ömrünün son 20
ay›n› da bu hastal›kla mücadele
ederek geçiren Clough, 20 Eylül
2004 tarihine gelindi¤indeyse da-
ha fazla dayanamad› ve son nefe-
sini verdi.
Clough futbol haricinde zaman
zaman siyasi görüflleri ve eylem-
leriyle de ön plana ç›kan birisiydi.
Kendisini bir sosyalist olarak gör-
dü¤ünü s›k s›k vurgulayan Clough
sadece konuflmakla da kalm›yor,
zaman› el verdi¤ince maden iflçi-
lerinin grevlerine kat›l›p grev göz-
cülü¤ü yap›yordu. Ayn› zamanda
1977 y›l›nda afl›r› sa¤c› hareketle-
re karfl› bir tepki amac›yla kurulan
Anti Nazi Birli¤i’nin de en büyük
destekçilerindendi.
Kariyeri boyunca kazand›¤› 2
fiampiyon Kulüpler Kupas›, 1 Sü-
per Kupa, 2 lig flampiyonlu¤u ve
4 lig kupas›, Brian Clough’› asl›n-
da ilk bak›flta belki Ada futbolu-
nun en itibarl› birkaç teknik ada-
m›ndan biri yapacak niteliktedir.
Sonuçta benzer baflar›lar›, hatta
daha fazlalar›n› Matt Busby, Jock
Stein, Bill Shankly, Bob Paisley ve
Alex Ferguson da kazanm›fllard›r.
Ancak onu dünya futbol tarihinin
en itibarl› birkaç teknik adam›n-
dan biri yapan yegâne özelli¤i hiç
kuflkusuz bu kupalar› Manchester
United, Liverpool ve Celtic gibi
sürekli bafla güreflen tak›mlarla
de¤il, ‹kinci Lig’den ald›¤› ve o ta-
rihe kadar ciddi bir baflar›s› olma-
yan Derby County ve Nottingham
Forest gibi tak›mlarla elde etmesi
olmufltur.
Kendisini bir kez daha sayg›yla
an›yoruz...
TamSaha
91
90
TamSaha