TamSaha 171. Sayı / Şubat 2019

zunda hedef, 2030 yılında yaşları 18 ila 35 arasında değişen 300 milyon erkek ve kadın futbolcu. Oyuncu havuzundan Çinli Ronaldo’ları, Messi’leri üretmek gibi beklentiler de söz konusu. Kulüplerin altyapı çalışmalarına örnek olarak, 2011 yılından bu yana lig şampiyonluklarını rakiplerine kaptırmayan Guangzhou Ever- grande gösterilebilir. Bu futbol kulübünün sahip olduğu futbol okulundaki 3000’e yakın altyapı oyuncusu, 50 futbol sahasından oluşan ve Disney Parkı’nı anımsa- tan son derece modern antrenman tesislerinde yetiştiriliyor. Bu Çinli futbolcuları yetiştiren 150 Çinli futbol eğitmeni ise çoğunluğu Real Madrid’de görevli 22 İspanyol tara- fından futbol eğitimine tâbi tutulu- yor. Futbol eğitimi konusunda geri kaldıklarını kabul eden ve bu açığı kapatmak için dışarıdan destek alan Guangzhou Evergrande’lilerin hedefi, 2020 yılında tamamen Çinli futbolculardan kurulu bir takımla ligde mücadele etmek… Çin’in ekonomik açıdan en güçlü kulübü olarak ön plana çıkan Gu- angzhou Evergrande, 1954 yılında kuruldu ve 1993’te profesyonel sta- tüye geçti. Kulübün arkasında ül- kenin iki büyük şirketi bulunuyor. Bunlardan biri, emlak sektöründe boy gösteren Evergrande Grubu, diğeri ise e-ticaretin tanınanmar- kalarından Alibaba. Evergrande, kulübün yüzde 57’lik hissesine sahipken, Alibaba’nın payı ise yüzde 38. Yeri gelmişken, kulübün değerinin de 250milyon euro olduğunu hatırlatalım. Bu kulübün özelliği, futbol dünyasının popüler teknik direktörleriyle çalışması. Şimdilerde İtalyan Fabio Cannavaro görev yapıyor. Cannavaro’dan önce ise vatandaşı Lippi ve Brezilyalı Felipe Scolari takımın başındaydı. Çin kulübü, Lippi ve Scolari ile iki defa Asya Şampiyonlar Ligi’nde mutlu sonu gördü. Çin futbolunu yakından takip edenler, Lippi’yi, “kulübe profesyonel mekanizmayı yerleştiren kişi” olarak gösteriyor. Çinliler 2030’u bekliyor Bir üst bölümde belirtildiği üzere, 2030 yılı Çinliler için çok önemli bir zaman dilimini oluşturuyor. 300 milyonluk oyuncu havuzu dışında ülke lideri Xi Jinping’in başka hedefleri de var. Bunlardan biri, 2030 Dünya Futbol Şampiyonası’nı Çin’de organize etmek. Bunun için Jinping’in 2022 yılına kadar ciddi lobi faaliyetlerinde bulunup, bekle- mesi gerekiyor. 2022’nin Katar’da, 2026’nın ise ABD-Kanada-Mek- sika’da düzenleneceği düşünülürse, Çin’in böyle bir organizasyon için şansının düşük olacağı iddia edile- bilir. Organizasyonlar konusunda Avrupa Kıtası’nın önemli bir aktör olduğu kabul edilirse, 2030 Dünya Şampiyonası’nın Çin’e verilmesi, Avrupa’nın Dünya Şampiyona- sı’ndan 16 yıl uzak kalması anla- mına geliyor. Böyle bir durumu Avrupalılar kabullenebilir mi? Ortaya çıkan bu ihtimaller çerçeve- sinde 2030 için Avrupa’dan çıkacak aday bir ülkeyle Çin arasında kıran kırana bir mücadele yaşanabilir. Futbola olan tutkusuyla tanınan Jinping sadece Dünya Futbol Şam- piyonası’na ev sahipliğini hedefle- miyor; Çin Devlet Başkanı, kendi 48 49 topraklarında bir dünya şampiyon- luğu da arzuluyor. Nasıl Çin 2008 Pekin Yaz Olimpiyatlarına ev sahip- liği yaptığında, tarihi bir başarı örneğiyle toplam altınmadalya sıralamasında ABD’yi geride bırakıp zirveye oturduysa, 2030 Dünya Kupası da Çin’in zaferine sahne olmalı… Jinping’in bir diğer beklen- tisi ise ilk ikisine göre daha mâkûl; Çin’in bundan sonraki Dünya Şam- piyonası finallerinde yerini alması. Son olarak 2002’deki finallerde boy gösteren Çin, o tarihten bu yana, millî takımlar düzeyinde futbolun 1 numaralı organizasyonunun uzağında kalıyor. Son olarak 2018 Rusya vizesini alamayan Çin, 2022 Katar randevusunu kaçırmak istemiyor. Yeri gelmişken belirtelim, bu yazı kaleme alındığında Çin, FIFA’nın ülkeler sıralamasında 76. basamağındaydı. Dünyaya açılan bir Çin Sadece ulusal sınırlar içinde değil, uluslararası platformda da Çinlilerin hedefleri var. Bunlardan biri, Çin’i global futbol pazarının bir parçası yapmak. Böyle bir hedef, Dünya şampiyonluğuna ev sahipliği için de hayati öneme sahip. Bu çerçevede Çinlilerin izlediği iki strateji dikkat çekiyor. Birincisi; Çinli kulüplerin 2012 yılından bu yana astronomik sayılabilecek ücretler karşılığında Tevez, Ramirez, Lavezzi, Hulk, Oscar gibi dünya yıldızlarını transfer etmesi. Diğeri ise 2014 yılından bu yana Çinli işadamlarının Avrupa’daki futbol kulüplerinin tamamını ya da hisselerinin bir bö- lümünü satın alması. Transferlerle başlarsak; Çin Ulusal Ligi’nde mü- cadele eden kulüpler, 2016 yazında 400milyon euroluk transfer harca- masıyla futbol dünyasını fazlasıyla şaşırtmıştı. Bu toplamın 2014 yı- lında 100, 2015 yılında 160milyon euro olduğu dikkate alındığında 2016’daki 400milyon euro daha anlamlı hâle geliyor! Bu 400milyon, 2017 yılında 535 milyon euroya çıktı. Brezilyalıların revaçta olduğu Çin futbol pazarında mâliyeti en yük- sek futbolcular; Oscar (60milyon euro), Hulk (55 milyon euro), ve Alex Teixera Santos (50milyon euro) şeklinde sıralanıyor. Her biri zengin Çinli işadamlarının kontro- lündeki kulüpler, bu astronomik transferleri, aslında Başkan Jin- ping’in gözüne girebilmek için yapıyor! Bunun için de ölçüyü kaçırabiliyorlar! Futbol dünyasının tanınmış isimle- rine yapılan bu harcamaların teme- linde, Başkan Jinping’in gözüne girmenin dışında, Çin’de futbolu popüler kılma arzusu da yatıyor. Şimdilik bazı göstergeler son derece olumlu. Öyle ki, yakın geçmişe kadar ilgi çekmeyenmaçlar, şimdi- lerde dolu tribünler önünde oynanı- yor. Statlara giden seyirci oralaması 20 bin. Bazı kulüpler ise stat kapasi- telerinin üzerinde kombine taleple- riyle karşılaşıyor. Bu arada seyirci sayısı gibi televizyon yayın gelirle- rinde de bir artış yaşanıyor. 2014-15 sezonunda sadece 7 milyon dolar olan Çin Süper Ligi’nin yıllık yayın geliri 2015-16 sezonunda 140milyon dolara fırladıktan sonra, 2020 yılına kadar her yıl 200milyon dolar ola- rak belirlendi. Bumiktarları ödeyen yayın kuruluşu konumundaki China Media Capital’ın bumiktarları biraz da devlet desteğiyle ödediği konuşuluyor. Çinliler sadece kendi ulusal ligle- rinde top koşturacak yabancı futbolcular için para harcamıyor. Dünyanın en kalabalık ülkesinin işadamları ayrıca Avrupa’daki fut- bol kulüplerine de yatırımyapıyor. 2017 yılı sonu itibariyle Çinlilerin Avrupa’daki futbol kulüpleri için cebinden çıkan para tam 2.3 milyar Guangzhou Evergrande kulübünün Futbol Akademisi “ Çin Ulusal Ligi’nde mücadele eden kulüpler, 2016 yazında 400milyon euroluk transfer harcamasıyla futbol dünyasını fazlasıyla şaşırtmıştı. Bu toplamın 2014 yılında 100, 2015 yılında 160milyon euro olduğu dikkate alındığında 2016’daki 400 milyon euro daha anlamlı hâle geliyor! Bu 400milyon, 2017 yılında 535 milyon euroya çıktı. “ 2014-15 sezonunda sadece 7 milyon dolar olan Çin Süper Ligi’nin yıllık yayın geliri 2015-16 sezonunda 140milyon dolara fırladıktan sonra, 2020 yılına kadar her yıl 200milyon dolar olarak belirlendi. Yayın kuruluşu China Media Capital’ın bumiktarları biraz da devlet desteğiyle ödediği konuşuluyor.