TamSaha 171. Sayı / Şubat 2019

euro… Yatırımların büyük bölümü İtalya ve İngiltere’de. İki Milano kulübü (Inter ve ACMilan) için 1.1 milyar euro harcayan Çinliler, İngiltere’deki 5 kulüp (Manchester City, Wolverhampton, Aston Villa, BirminghamCity veWest Brom- wich Albion) için de 775 milyon euroluk bir bedel ödedi. Bir oranlama yaparsak, İtalya’daki yatırımlar, toplamyatırımların yüzde 48’ini, İngiltere’deki yatırımlar ise toplamyatırımların yüzde 34’ü oluşturuyor. İtalya ve İngiltere dışında Çin’in, İspanya, Fransa, Hollanda ve Çekya’da da işbirliğine gittiği kulüpler bulunuyor. Çekya’da Slavia Prag, Hollanda’da La Haye, İspanya’da Granada ve Espanol, Fransa’da Sochaux, Çinlilerin kont- rolünde. Ayrıca Çinlilerin hisse sa- hibi olduğu başka kulüpler de var. Örneğin Lyon ve Atletico Madrid’de bu oran yüzde 20’yken, Nice’te ise yüzde 80… Ancak Çinlilerin bu yurt dışındaki maceraları pek olumlu sonuçlar vermiyor. Örneğin ADO La Haye kulübünü satın alanWang Hui, beklentileri pek karşılayamadı. Söz verdiği ödemeleri ve yatırımı yapmayan Çinli işadamı, La Haye’li- lere ciddi bir hayal kırıklığı yaşattı. Halbuki, Hollandalıların güvendiği Hui, herhangi biri değil, Pekin 2008 Olimpiyatları’nın kapanış törenine destek veren United Vansen Int. Sports’un sahibiydi. Çinlilerin Atletico Madrid ilişkisi de pek iyi sonuçlanmadı. Atletico Madrid’in yüzde 20’lik payını alan Wanda Group, bu işbirliği çerçeve- sinde Atletico Madrid’in Çin’de bir futbol okulu açmasını ve yaz ayla- rında İspanyol takımının Çin’de birkaç hazırlıkmaçı oynamasını şart koşmuştu. Wanda’nın patronu Wang Jianlin, “Eğer günün birinde beş Çinli futbolcu Avrupa’nın önde gelen liglerinde top koşturmaya başlarsa, Wanda harcadığı paraları çarçur etmemiş olur” diyordu. Şir- ket borçlarının artması nedeniyle Wanda, Atletico Madrid’deki hisse- lerini, kulüp ortakları arasındaki İsraillilere sattı. Wanda sadece Madridlilerin yeni stadının ismi olarak kaldı. Bu arada belirtmekte fayda var, Wanda aynı zamanda FIFA’nın sponsorları arasında da yer alıyor. Yerliler korunuyor Her ne kadar Çinliler, transferde yabancılar için astronomik paralar harcasa da ülke sınırları içinde yerli futbolcuları koruyan bir sınırlama mevcut. Örneğin 3-4 yıl öncesine kadar her kulüp beş yabancı futbolcu transfer etme hakkına sahipken, bu toplamönce dörde, şimdilerde ise üçe indi. Global futbol pazarının bir parçası olmak isteyen bir ülkenin, kapılarını ağzına kadar yabancılara açmaması, aslında üzerinde düşünülmesi gereken bir ayrıntı. Sadece bugününü düşünmeyen ve gelecek için de ciddi hedefleri olan Çin, bu hede- finde aslında ne kadar kararlı olduğunu ulusal lig bazındaki 50 51 uygulamalarıyla ortaya koyuyor. Sadece yabancı futbolcu sınırlama- sına gitmeyen Çinliler, ülke futbolu- nun yetiştirdiği yerli isimlerin de kullanılmasını arzuluyor. Bu çerçe- vede her kulüp U23 kategorisinden iki oyuncuyu resmi maç listesinde bulundurmak, bunlardan bir tane- sini ise ilk 11’de oynatmakmecburi- yetinde. Ayrıca kalecilerin de Çinli olma şartı var. Yabancı futbolcular konusunda son derece korumacı bir politika izleyen Çin, teknik direktör konusunda ise sınırlarını şimdilik açmış durumda. 2017-18 sezonunda 16 kulübün 13’ünde ithal isimler çalışırken, Çinli teknik direktörlerin sayısı üçle sınırlıydı. Yabancı teknik direktörler arasında Cannavaro, Capello, Lippi, Stojkoviç, Stielike, Paulo Sousa, Vitor Pereira gibi isimler dikkat çekiyor. Bu popüler isimleri Çin’e çeken unsur, cazip ekonomik teklifler. ÇinMillî Takımı’nı çalıştıran Lippi, 18milyon euro alıyor. Guangzhou Evergrande’i çalıştıran Fabio Canna- varo’nun yıllık ücreti ise 11 milyon euro. Capello’nun yıllık kazancının ise 10milyon euro olduğu ifade ediliyor. Ne var ki Çinliler astrono- mik ücretler ödedikleri bu yabancı teknik direktörlerle sürekli çalışma arzusunda değil. 2025’e kadar yabancı teknik adamların yerlerini Çinlilerin alması hedefleniyor. Çözümbekleyen sorunlar Öte yandan orta vadede Çinlilerin çözmesi gereken sorunlar var. Bunlardan biri, transferler için harcanan paraların yol açtığı borç yükü. Kulüp başkanlarının çoğunun futbolu bilmemesi, transfer kaynaklı borçlanmayı ciddi bir soruna dönüştürüyor. Şimdilik yabancı sayısını azaltılması ve 6milyon euronun üzerindeki transferler için getirilen yüzde 100 vergi uygulamasıyla bu soruna bir çözümbuldular. Çin Futbol Federasyonu, borçlanmanın önüne geçmek için “Salary Cap” uygula- masını da hayata geçirmeyi planlıyor. Bir diğer ciddi sorun, kulüp yönetimleriyle ilgili. Kulüp başkanları, zaman zaman kulüp renklerini, logolarını hatta kulüp yerlerini değiştiriyor. Örneğin 2018’de Super Lig’e çıkan Renhe Pekin, 1995 yılında Şangay’da kurulmuştu. 2006 yılında Shaanxi, 2012 yılında Guizhou bölgesine taşındıktan sonra 2015’ten bu yana Pekin’de mücadelesini sürdürüyor. Renhe kulübü, 22 yıllık tarihinde yedi başkan değiştirip, 4 bin 500 kilometre kat etmiş durumda. Kulüplerin yer değiştirmesi, taraftar-kulüp ilişkisinin gelişmesini engelliyor. Yönetimkaynaklı sorunları çözmek için Çinliler, futbolun önde gelen aktörleriyle çeşitli işbirlikleri geliş- tiriyor. Bunlardan biri, Avrupa’nın önde gelen bazı lig birliklerinin (İspanya ve Fransa) Pekin’de açtığı bürolar. Asyalılar, Avrupalıların fut- bol yönetimi tecrübesinden fayda- lanmak istiyor. Ayrıca Manchester United ve Bayern Münih gibi kulüp- lerin de Çin’de temsilcilikleri bulu- nuyor. FC Barcelona’nın Pekin Üniversitesi (Guanghua School of Management) ile stratejik ortaklığı dikkat çekiyor. Ayrıca Çinliler, Av- rupa’nın bazı ülkelerine gençlerini yollayıp, sporun her kademesinde eğitim almalarını da sağlıyor. Tüm bu gelişmeler, uluslararası ilişki- lerde süper güç konumuna gelen Çin’in, futbolda da önümüzdeki 10 yıl içinde şimdikinden daha iyi bir yerde olacağını gösteriyor. Çin Başkanlarının futbolu çok sevdikleri söylenebilir. Zira 1978 ila 1992 yılları arasında Çin’i yöneten Deng Xiaoping de bir futbol tutkunuydu. Xiaoping’in, 1990 yılında İtalya’da düzenlenen Dünya Kupası’ndaki 52 maçın 50’sini saat dezavantajına karşın televizyondan izlediği konuşulur. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Sergi Agüero ve David Cameron (2015 Yılından) Gianni Infantino veXi Jinping “ Çin, teknik direktör konusunda sınırlarını şimdilik açmış durumda. 2017-18 sezonunda 16 kulübün 13’ünde ithal isimler çalışırken, Çinli teknik direktörlerin sayısı üçle sınırlıydı. Popüler isimleri Çin’e çeken unsur, cazip ekonomik teklifler. Yıllık olarak Lippi 18, Cannavaro 11, Capello ise 10milyon euro kazanıyor. “ Çinliler, transferde yabancılar için astronomik paralar harcasa da yerli futbolcuları koruyan bir sınırlama mevcut. 3-4 yıl öncesine kadar her kulüp beş yabancı futbolcu transfer etme hakkına sahipken, bu sayı önce dörde, şimdilerde ise üçe indi. Global futbol pazarının bir parçası olmak isteyen bir ülkenin, kapılarını ağzına kadar yabancılara açmaması, üzerinde düşünülmesi gereken bir ayrıntı. 1)