TamSaha 172. Sayı / Mart 2019

117 Futbol dünyasının gördüğü en büyük file bekçilerinden biri olan Gordon Banks, geçtiğimiz ay hayata gözlerini yumdu. TamSaha olarak efsane ismin anısının önünde saygıyla eğiliyoruz. F Gordon Banks utbol dünyasında tüm zamanla- rın en iyi kalecilerinden biri olarak görülen ve İngiltere’nin kazandığı tek dünya şampiyon- luğunda da kalesini korumakta olan Gordon Banks, bir süredir kansere karşı verdiği savaşı maalesef 12 Şubat’ta kaybetti. Unutulmaz file bekçisi 81 yaşın- daydı. 30 Aralık 1937 tarihinde Sheffi- eld’da doğan Banks, geçim sıkın- tısı çeken bir aileye mensuptu ve 15 yaşındayken de okulu bırakıp bir kömürcünün yanında çalışmak zorunda kalmıştı. Bu zor şartlara rağmen Gordon’ın aklından çıkmayan şeyse futboldu. Okuldayken Sheffield okul karmasının kalecisiydi ve okulu bırakmasının ardından da bir fırsat bulup yeniden kalecilik yapmayı istiyordu. Futbola Millspaugh adlı amatör bir kulüpte başlayan Banks, 1953’te de Chesterfield altyapı- sına geçmişti. 1958-59 sezo- nuyla birlikte de Chesterfield’ın as kalecisi olmayı başaracaktı. Banks, bir sene içinde de üçüncü ligdeki Chesterfield’dan ayrıla- rak birinci ligde (bugünkü Pre- mier Lig seviyesi) boy gösteren Leicester City’ye 7 bin sterlin karşılığında transfer olacaktı. Banks 1963’te, İskoçya’ya karşı ilk kez millî formayı sırtına geçi- riyordu. Üç sene sonrasındaysa Banks, İngiltere’de düzenlene- cek olan 1966 Dünya Kupası için millî takım teknik direktörü Alf Ramsey’nin 1 numaralı tercihi olmayı da başaracaktı. Söz konusu turnuvanın 11 Tem- muz’daki açılış maçında İngiliz- ler, Uruguay ileWembley’de yaptıkları maçtan golsüz bera- berlikle ayrılmışlardı. Yine de İngiltere, sonraki iki maçında Meksika ve Fransa’yı 2-0’lık skorlarla mağlup ediyor ve bu sayede ilk tur grubunu lider tamamlayarak çeyrek finale yükseliyordu. Banks ise henüz kalesinde gol görmemişti. İngiltere, çeyrek finalde de Arjantin engelini tek golle geçerken Banks, gol orucunu sürdürmekteydi. İngiltere’nin yarı finaldeki raki- biyse Portekiz olmuştu. Özellikle son iki turnuvanın şampiyonu olan Brezilya’yı saf dışı bırak- ması ve golcüsü Eusebio’nun üstün yetenekleri ile turnuvanın en çok dikkat çeken takımı olan Portekiz’in, ev sahibi İngilizler önünde ne yapacağı merakla bekleniyordu. Tabiî turnuvanın 116 en çok gol atan oyuncusu Eusebio ile gol yemeyen Banks arasındaki mücadeleden kimin galip ayrılacağı da ayrı bir merak konusuydu. Maçtaysa oyuna etkili başlayan taraf İngiltere’ydi ve yarım saat dolmak üzereyken de Bobby Charl- ton’ın attığı gol, ev sahibi ekibi öne geçiriyordu. 80. dakikada Charl- ton’ın bir kez daha sahneye çıkma- sıyla da İngiltere aradaki farkı ikiye çıkartıyordu. Bu golden iki dakika sonraysa Portekiz bir penaltı vu- ruşu kazanacak ve Eusebio’nun Banks’i ters köşeye yatırmasıyla da tecrübeli eldiven turnuva başından beri ilk kez kalesinde bir gol gör- müş olacaktı. Kalan kısıtlı sürede skorun bir daha değişmemesi üzerine de maçı 2-1 kazanan İngiltere, finale adını yazdırmayı başarıyordu. 30 Temmuz 1966’da İngiltere ile Federal Almanya arasında Wembley’de oynanan final maçıysa İngiltere adına kötü başlıyor ve 12. dakikada Haller’in attığı gol sonrasında Almanya 1-0 öne geçi- yordu. Fakat bu durum sadece altı dakika sürdü ve Hurst, İngilizleri beraberliğe taşıyan golü kaydetti. 78. dakikadaysa Martin Peters, İngilizleri 2-1 öne geçirmeyi başarı- yordu. Fakat Almanların da henüz söyleyecek sözleri bitmemişti. Karşılaşmanın son dakikasına girilirkenWeber’in golü skora bir kez daha dengeyi getiriyor ve maç uzatmalara gidiyordu. Yarım saatlik ekstra sürenin ilk 10 dakikası golsüz geçildikten son- raysa Hurst’ün o meşhur, çizgiyi geçip geçmediği yıllarca tartışılan golü geliyor ve bu golle İngiltere 3-2’lik üstünlüğü ele geçiriyordu. Son dakikada Hurst’ün hat-trick yapması neticesinde de İngiltere maçı 4-2 kazanarak tarihinin ilk ve şu ana kadarki tek dünya şam- piyonluğuna ulaşıyordu. Banks de haliyle kariyerindeki en büyük ba- şarıyı elde etmişti. Usta file bekçisi, turnuva boyunca gösterdiği perfor- mans sayesinde de artık alanında dünyanın en iyilerinden biri olarak kabul edilmekteydi. Hatta Lev Yaşin’in de artık futbol hayatının sonlarına yaklaştığı göz önüne alındığında önemli bir kesim Banks’i dünyanın yeni ‘1 numarası’ olarak işaret etmeye başlamıştı. Banks’inmillî takımla boy göster- diği son büyük turnuvaysa, 1970 Dünya Kupası oldu. Turnuvaya son şampiyon kontenjanından direkt katılan İngiltere, ilkmaçında Romanya’yı tek golle geçerken, sonrasında Brezilya’ya aynı skorla mağlup olmuştu. Ancak bu karşı- laşmada sağ kanattan Jair’in yap- tığı ortaya arka direkte Pele’nin vurduğu kafa şutunu Banks’in çizgi üzerinde müthiş bir refleksle çıkar- dığı bir pozisyon vardı ki birçok otorite bunun Dünya Kupalarında o güne dek yapılmış en görkemli kurtarış olduğu konusunda hemfi- kirdi. İngiltere gruptaki sonma- çında Çekoslovakya engelini de tek golle geçtikten sonraysa Banks’in mide rahatsızlığı nedeniyle oyna- yamadığı çeyrek final mücadele- sinde Federal Almanya’ya karşı dört yıl öncesinin rövanşını kaybe- decek ve 2-0 öne geçtiği maçta rakibine uzatmalarda 3-2 mağlup olarak turnuvaya veda edecekti. 22 Ekim 1972’de geçirdiği trafik kazası neticesinde sağ gözü kör olan Banks, bunun neticesinde profesyonel futbolu da bırakma kararı alıyordu. 2005’teyse Banks, bir böbreğini, kanser nedeniyle kaybedecekti. 2015’e gelindiğin- deyse Banks’in diğer böbreğinde de kanser oluşumu tespit ediliyordu. Kendisinin bu talihsiz olaya yaklaşımıysa cesaret, metanet ve nüktedanlığı tek bir potada eritir cinstendi: “Eğer Pele’ye karşı yaptı- ğım gibi bir kurtarış yapabilirsem bunun da üstesinden gelebilirim.” Ne yazık ki Banks’in bumücadelesi 12 Şubat 2019 itibarıyla nihayete erdi. Onur Erdem Efsane eldivenin vedası...