TamSaha 186. Sayı / Mayıs 2020

geçirilen süreyi artırıcı alıştır- malar ilk 1-2 hafta sıklıkla uygu- lanırken, maksimumkoşu hızının %90’ının üzerinde mesa- feye neden olmayan alanlar ve kuralların uygulanmasına dik- kat edilmelidir. Bu iki haftalık süreçten sonra ise 24km/s üzeri yüksek hızların neden olduğu mesafelerin yapılmasını sağla- yacak alıştırmalara yer verilme- lidir. Ancak, bu alıştırmaların sonucunda elde edilen yüksek hız mesafelerinin toplamı, her 5 antrenman toplamı için bireysel maç mesafesinin %40-50’sini geçmemelidir. Örneğin, karan- tina öncesi 24km/s üzeri maç mesafesi 300molan bir futbol- cunun karantinadan sonra takım antrenmanı başlangıcını takiben 3. haftadaki ilk 5 an- trenmanın toplamında, 120m- 150m civarı mesafe kat etmesine olanak sağlayacak alıştırmaların yapılması maç ih- tiyacının karşılanması açısından uygun olacaktır. Ancak, meka- nik şiddetin yüksekliğinin 24km/s üzeri mesafeden geldiği bu haftada plyometrik alıştır- maların neden olduğu yüksek ivmelenme miktarı ile oluşan yüksek itki (impact) kuvveti, toplammekanik şiddetin daha da artmasına yol açacak ve do- layısıyla büyük oranda yara- lanma riski meydana getirecektir. Bu nedenle, yüksek ivmelenmelere neden olan alış- tırmaların yüksek hızlara izin veren alıştırmalarla birlikte planlanmaması, yaralanma ris- kini azaltabilecek bir yaklaşım olarak görülmelidir. Karantina sonrası antrenmana başlama ile maçların başlaması arasındaki süre ile haftalıkmaç sıklığı, TFF tarafından henüz be- lirlenmemiştir. Hazırlık periyodu süresinin 3 haftadan daha kısa oluşu, 56 gün içerisinde kapasite kaybının en yükseğe ulaştığı sü- recin etkisini ortadan kaldırmak için yeterli olmayacaktır. Kaldı ki karantina süresi ile hazırlık peri- yodu arasındaki oranın en az 0.5 olduğu varsayıldığında, hazırlık periyodu süresinin en az 4 hafta olması gerekmektedir. Diğer yandan, maçların haftalık oy- nanma sıklığı haftada iki olacak şekilde takvimlenmiş ise karan- tina öncesi böyle bir yüklen- meyle karşılaşmamış ancak bir o kadar da o dönem için antren- manlı oldukları söylenebilen bir- çok futbolcunun, karantina sonrası hemyeterli hazırlığı sor- gulanan hemde sıklığı yüksek maç sayısına gerekli uyumu sağlayamamaları sonucu yara- lanmaları sıklıkla görülen bir durum olabilir. Teknik ekiplerin yüksekmaç sıklığına uyum sağ- lamaları amacıyla oyunculara, hem sık hemde hacmi yüksek antrenmanlar yaptırma planları olabilir. Ancak, böyle bir yakla- şım sergilenmesi durumunda da antrenman yapabilme kapasite- lerinde büyük kayıplar yaşamış oyuncu grubunun, kısa süre içe- risinde kas ve tendon yaralan- maları ile karşılaşması ve sıklığı yüksekmaç sayısına hazır hale gelememesi oldukça mümkün- dür. Dolayısıyla, maç sıklığının haftada bir ve hazırlık süresinin en az 4-5 hafta olacak şekilde organize edilmesi kaçınılmaz gibi görünmektedir. Son olarak, futbol paydaşları ile birlikte futbolseverler, tümku- rallara dikkatlice uyup, bireyle- rin sağlığını tehlikeye atacak davranışlardan uzak durarak toplumsal sorumluluklarını tam anlamıyla ve eksiksiz yerine ge- tirmek için çaba göstermelidir. Bu sürecin yeniden tekrar etme- mesini umuyor, tüm futbol sek- törü çalışanlarına başarılar diliyorum. Kaynaklar Ekstrand, J., Bengtsson, H., Hallen, A., 2019. UEFA Elite Club Injury Study Reports. https://www.uefa.com/in- sideuefa/protecting-the- game/medical/#footballdoctor Ekstrand, J., Hagglund, M., Walden, M., (2011). Injury Incidence and Injury Patterns in Professional Football: the UEFA Injury Study. British Journal of Sports Medicine, 45, 553-558. Hasegava, H., Dziados, J., Newton, R.U., Fry, A.C., Kraemer, W.J., Hakkinen, K., (2002). Periodized Training Programmes for Athletes. Eds: W.J. Kraemer, K. Hakkinen, Handbook of Sports Medicine and Science, Strength Training for Sport, 69-134. Hodgson, C., Akenhead, R., Thomas, K., (2014). Time-motion analysis of acceleration demands of 4v4 small-sided soccer games played on different pitch sizes. Human Movement Science, 33, 25-32. Mujika, I., Padilla, S., (2000). De- training: Loss of Training-Induced Physiological and Performance Adaptations. Part II: Long Term Insufficient Training Stimulus. Sports Medicine, 30, (3), 145-154. Reilly, T., Williams, A.M., Nevill, A., Franks, A., (2000). AMultidisci- plinary Approach to Talent Identification in Soccer. Journal of Sport Sciences, 18: 695-702. Şekir, U., Gür, H., (2007). Futbol Yaralanmaları ve Korunma. https://www.tff.org/default.aspx? pageID=625&ftxtID=2486 16