TamSaha 187. Sayı / Haziran 2020

Futbolun en çok tartışılan aktörlerinden başında hakemler geliyor. Çaldıkları hemen her düdük sahadaki takımlardan en az birinin tepkisini çekerken, özellikle mağlup takımların taraftarları için her zaman en büyük günah keçisi onlar oluyor. Yine de bazı isimler bu ‘yaranamama’ durumunu daha az yaşamayı başardı ve adlarını tarihin en iyi hakemleri arasına yazdırdı. İbrahimKoçyiğit 84 Frank de Bleeckere 85 1966 doğumlu Belçikalı hakemDe Bleeckere, 2000-2013 yılları ara- sında toplam 7 kez ülkesinin en iyi hakemi seçildi ve bu alanda rekor kırdı. 1998-2002 yılları arasında FIFA kokartı taşıyan De Bleeckere, uluslararası arenadaki ilk sınavını 2002 Dünya Kupası elemelerinde oynanan Güney Kıbrıs - İrlanda maçında verdi. 2003 FIFA Dünya Gençler Şampiyonası, 2005 FIFA U17 Dünya Şampiyonası, 2006 FIFA Dünya Kupası elemeleri, 2006 ve 2010 FIFA Dünya Kupaları ile EURO 2004 ve EURO 2008’de de düdük çalan de Bleeckere, Dünya Kupalarında 7 maç yönetmeyi başaran ilk ve tek hakem. De Bleeckere, 16 Kasım 2005’te oynanan ve Türkiye’nin 4-2 kazanmasına rağmen deplasmandaki ilkmaçı 2-0 kaybettiği için 2006 Dünya Kupası vizesi alamadığı olaylı İsviçre maçının da hakemiydi. En iyi 10 hakem ‘Hakem’ kavramı futbolun kural kitabına 1874’te girdi. O zamanlar iki takımbirer hakembelirliyor ve ha- kemler ancak itiraz durumunda oyunamüdahale edebiliyorlardı. 1891 yılında ise tek bir orta hake- min karar mercii olduğu, takımlarınsa taç çizgisinde görev yapan birer yardımcı hakem belirledikleri sisteme geçildi. O günden bu yana hakemlerin sayıları, görev ve yetkileri, eğitim standartları ve başvurabilecekleri alet ve teknolojiler sürekli değişse de tek bir şey aynı kaldı: Hakemkararlarının hâlâ çok azı her- kesi memnun edebiliyor ve mağlubiye- tin faturası en çok onlara çıkarılıyor. Bu durumkulağa ne kadar adaletsiz gelse de aslında oyunun ve insanın doğası gereği kaçınılmaz bir durum. Son yıllarda uygulanan VAR örne- ğinde gördüğümüz gibi teknoloji sayesinde mutlak doğru kararlar çıktığında bile hakemleri eleştirmek içinmutlaka bazı argümanlar öne sürülebiliyor. Tabiî ki hakemlere yönelik eleştirilerin tamamı yanlı ve yersiz değil. Tüm insanlar gibi onlar da hata yapıyor. Hatta nadiren karşılaşsak bile bu hataların altında bazen art niyet de bulunabiliyor. Her şeye rağmen, hakemlikmesleğini mükem- mele yakın bir şekilde icra eden ve kamuoyu- nun çok büyük bölümü tarafından tarafsızlığı teslim edi- len sayısız hakemvar. Biz de kariyerleri bo- yunca çok üst sevi- yede ve baskı altında sayısız maç yöneten ve yaptıkları bazı hatalara rağmen adlarını tarihin en iyileri arasına yazdırmayı başaran 10 hakemi listelemek istedik. Listemizde kariyerini henüz tamamlamamış isimlere yer vermediğimiz için, düdüğünü astığında bu listeye gireceğinden kuşku duymadığımız Cüneyt Çakır gibi isimleri şimdilik dışarıda bıraktık. 10 1969 doğumlu Oscar Ruiz, tüm zamanların en iyi Kolombiyalı hakemi olarak görülüyor. 1995-2011 yılları arasında FIFA kokartı taşıyan Ruiz, uluslararası arenadaki ilk yönetimine 1995’te Paraguay-Venezuela maçıyla çıktı. 2002 ve 2006 FIFA Dünya Kupalarında da düdük çalan Kolombiyalı, 2002’de Senegal’i İlhan Mansız’ın altın go- lüyle saf dışı bıraktığımız çeyrek final maçının da hake- miydi. Fransızlar ise Ruiz’i 2010 Dünya Kupası’nda Güney Afrika ile oynadıkları son grupmaçının 25. dakikasında Yoann Gourcuff’e kırmızı kart gösteren hakemolarak anıyor. 9 1970 doğumlu Pedro Proença 2003-2015 yılları arasında FIFA kokartı taşıdı. 2012 yılında, aynı sene içinde hemUEFA Şampiyonlar Ligi hemde UEFA Avrupa Şampiyonası finali yöneten Proença, bu onura lâyık görülen ilk isim oldu. 2007 ve 2011 yıllarında Portekiz’in en iyi hakemi seçilen Proença, 2012’de ise Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federas- yonu (IFFHS) tarafından yılın en iyi hakemi ödülüyle onurlandırıldı. Uluslararası arenada yönettiği önemli maçların yanı sıra ateşli rekabetle- rin yaşandığı Portekiz’de sayısız kritik buluşmada düdük çaldı. 2014 FIFA Dünya Kupası’nda da düdük çalan Proença, EURO 2012 finalini yönetirken 4. hakemolarak kendisine destek veren isimCüneyt Çakır’dı. Düdüğünü 2015’te asan Proença, o yıldan beri Portekiz Profesyonel Futbol Ligi’nin başkanı olarak görev yapıyor. 1945 doğumlu Michel Vautrot, Fransa’nın yetiştir- diği en iyi hakemlerden biri olarak kabul ediliyor. 1982 ve 1990 Dünya Kupalarında toplam 5 maç yö- neten Vautrot, 1983 Kıtalararası Kupa (günümüzün FIFA Kulüpler Dünya Kupası) finalinde de görev al- mıştı. Hollanda ile SSCB’yi karşı karşıya getiren 1988 Avrupa Şampiyonası finali, Steaua Bükreş ile Barcelona’yı buluşturan 1986 Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası finalleri de Vautrot’nun kariyerinin en bilinen yönetimleri arasında. Yönettiği birçok harika maçın ve IFFHS tarafından iki kez art arda dünyada yılın en iyi hakemi ödüllerini almasının yanında, 1990 FIFA Dünya Kupası yarı finalinde oynanan İtalya-Arjantinmaçında saatine bakmayı unutarak ilk uzatma devresini 8 dakika fazla oynat- ması ve 1986’da Roma Başkanı Dino Viola’nın UEFA tarafından bir hakeme rüşvet verdiği gerekçesiyle uğradığı soruşturmada bahsi geçen hakemolması, Vautrot’nun kariyerine zarar veren en önemli iki olay olarak hatırlanıyor. Oscar Ruiz 8 Pedro Proença 7 Michel Vautrot