TamSaha 189. Sayı / Ağustos 2020

nen rakamları biliyoruz. Ülkemiz- deki futbol yönetimi bu değeri kar- şılayacak bir planı ortaya koymak, uygulamak için zaman ve istikrar istiyor. Günü kurtaran düşünceler- den uzaklaşırsak, radikal yakla- şımlarla önümüzdeki yılları güvence altına alabiliriz. Türk futbolunda altyapıya yeterince yatırımyapılmadığı konusunda hemen hemen herkes hemfikir. Peki, var olan sistemde ne gibi yanlışlar yapıyoruz? Örne- ğin, futbol eğitimini çok geç yaşta başlattığımıza dair eleştiriler var. Siz bunlar için ne dersiniz? Kulüplerimiz son yıllarda olağan- üstümiktarda finansal imkânlara sahipti ve bu olanakları kendi dünyalarını geliştirmek yerine dünyanın her bir yerinden oyuncu getirmeye harcadılar. Şurası bir gerçek ki en deneyimli, gelişimüzerine çalışmalarını sü- rekli güncel tutan ülkelerinmaale- sef uzağındayız. Bana göre İspanya, dünya şampiyonu Fransa, Belçika, Hollanda, son yıllarda İngiltere çok farklı bakış açıları ve yaklaşımları ile açımızı genişletebilir. İspanya’nın 1995 yılından beri elde ettiği başarı- lara bir göz atalım. İspanya’nın gençler düzeyindeki başarısı, İspanyol kulüplerinin genç oyunculara profesyonel takımla- rında şans verme istekliliği ile birleştirildi. 2017 U21 Avrupa Şampi- yonası’ndaki dört finalist takımın kadrolarındaki futbolcuların oyna- dıkları dakikaları analiz edilirken şu sonuçları gördüm: 2016-17 sezo- nundan itibaren Premier Lea- gue’deki 21 yaş altı İngiliz oyuncular, 20 bin dakikanın biraz üzerinde dakika alabilmiş. Bu değer, İspanyol oyunculardan tam 17 bin dakika daha az. Ayrıca, La Liga kulüplerinin 2019-20 kadrola- rındaki 21 yaş altı oyuncuların %88’i süre almış. Benzer istatistik İngil- tere Premier Lig’de %47. Genç İspanyol oyuncular daha sık ve ya- rışmacı oyunculara karşı mücadele ediyor; bu da gelişmelerine etki eden büyük bir faktör. İklimin getir- diği bir avantaj olarak, İspanya’da küçük çocuklar özellikle sokak- larda daha sık futbol oynayabiliyor. Bu konu bizim için de geçerli. İspan- yol futbolunun son dönemindeki başarısındaki bir başka faktör de ülkede kalitesi yüksek teknik adamlara değer veren bir kültürün yaratılmasıydı. Aynı zamanda tek- nik direktörlük herkes için uygun fiyatlı ve erişilebilir bir meslek ha- line geldi. İngiltere’de teknik direk- törlükmesleğini yapmak ise üç kat daha fazla maliyetli. Burası da benim için anahtar bir konu. Tabiî ki her başarılı organizasyonun ar- dında eğitmenlerin eğitimini sağla- mak yatıyor. Bu konu aslında çok derin ve birkaç cümleyle anlatmak mümkün değil. Başka platform- larda bu konu özelinde konuşmaya veya tartışmaya hazırım. Ajax’ta şef scoutluk görevinde bulundunuz. Onlarca futbolcuyu Afrika’dan Avrupa kulüplerine kazandırdınız. Türkiye’de yetenek tespiti konusunda bir sıkıntı oldu- ğuna inanıyor musunuz? Türki- ye’de “Böyle oyunculardan bizde çok var” anlayışı hâkimdir. Bu yüz- den yeteneklerimizi heba ediyor olabilir miyiz? Yakın zamanda altyapı eğitimini Türkiye’de almış çok sayıda oyuncumuz yurt dışına transfer oldu. Bunu nasıl okumalı- yız? Bu da çok tartışılan ve önemli bir konu. Son 5 yılda Türkiye altyapılı 21 oyuncu yurt dışına transfer oldu. Bence bu önemli işaret. Burada kendimizi kandıracak tartışmalar ve açıklamalardan kaçınıp gerçekte neler olup bittiğine bakmamız gere- kiyor. Genç yerli oyuncuların Av- rupa liglerine transferi konusunda önümüzdeki en büyük engel Av- rupa Birliği pasaportu. Avrupa’nın 5 büyük liginin üçünde; İspanya, İtalya Fransa’da, AB pasaportuna sahip oyuncular yerli statüsünde oynarken, pasaportu olmayan oyuncular yabancı kuralına tâbi tutuluyor. İspanya 3, Fransa 4, İtalya ise 5 Avrupa Birliği olmayan yabancı oyuncuya izin veriyor. Av- rupa’nın üst liglerindeki takımlar, yabancı haklarını Güney Amerikalı ya da Afrikalı oyunculardan yana kullanıyor. AB pasaportuna sahip olmadığı için yurt dışına gidemeyen genç yerli oyuncularımız, ligde de yarışma koşullarında kendilerini gösterebilecek fırsatları bulama- dıkları için Araf’ta kalıyorlar. Fırsat bulamayanların kariyerleri TFF 1. Lig’e ya da TFF 2. Lig’e doğru yöneli- yor. Eğer son yıllarda 21 oyuncumuz bu zorluğu aşabildiyse bundan şu anlamı çıkarmamız gerekir: Scout ve araştırma ekipleri Türkiye’ye yöneliyor. Bizim en önemli faktörü- müz eğitimyıllarını geniş tutabil- mek. Avrupa ülkeleri yaklaşık olarak en az 10 yıl üst düzey eğitim verirken bizim eğitimimiz çok ge- ride kalıyor. Bizimyeteneklerimiz ortaokuldan direkt üniversiteye geçiş yaparken, yarışmanın öbür tarafındaki rakipleri liseyi tamam- layarak üniversiteye gidiyor. Bence aradaki fark bu. Ajax dediniz, orası bir ekol. Ajax, 1960’lardan beri baş- lattığı profesyonel altyapı hızlandı- rılmış gelişim akademisi projesini sürekli denkleştirerek, 1980’li yıl- larda farklı bir kültür, felsefe ve ekol yarattı. Şu an yaşları 6 ile 19 ara- sında değişen 350 oyuncu Amster- dam (Hollanda) ve Cape Town (Güney Afrika) gelişimprojesinin bir parçası. Bu organizasyonda yak- laşık 40 kişilik bir scout ekibi çalışı- yor. İsviçre’deki Uluslararası Spor Araştırmaları Merkezi’nin istatis- tiklerine göre Ajax, Avrupa’nın en iyi liglerinde oynayan akademi oyuncuları listesinde yetiştirici kulüp olarak en üst sıralarda yer alıyor. Son 10 yılda Ajax Amsterdam ve Ajax Cape Town’da yetiştirilen 77 oyuncu, Avrupa’nın en iyi 31 ta- kımında oynadı. Bunu başarmak inanılmaz. Bir altyapı eğitimve oyuncu gelişimplanlanması gerek- tiriyor. Ajax’ta futbol bir yaşam biçimi olarak görülüyor. Kazanmak ana amaç değil, aynı zamanda sadece profesyonel olarak değil, kendi içlerinde de oyunu geliştir- mek, değiştirmek ve tartışmak ayrıca önemli bir unsurdur. Uluslararası Spor Araştırmaları Merkezi’nin (CIES) yapmış olduğu araştırmalarda elde ettiği çok çarpıcı sonuçlar var. Açıklanan raporlarda altyapı oyuncularının kadrolarda yer alma ve forma giyme oranları söz konusu olduğunda en alt sıralarda yer alıyoruz. Buradan hareketler neler söylenebilir? Kulüp tarafından eğitilmiş oyuncu- ların forma giyme yüzdesinin en yüksek olduğu ülke Danimarka (%27,4). Tablonun son sırasında ise ne yazık ki %8,7’lik oranla Türkiye bulunuyor. İspanya’nın buradaki istatistiği %20,9. Fazla açıklamaya l 6 kez 17 Yaş Altı Avrupa Şampiyonluğu l 5 kez 17 Yaş Altı Avrupa İkinciliği l 8 kez 19 Yaş Altı Avrupa Şampiyonluğu l 2 kez 19 Yaş Altı Avrupa İkinciliği l 3 kez 21 Yaş Altı Avrupa Şampiyonluğu l 2 kez 21 Yaş Altı Avrupa İkinciliği l 3 kez FIFA 17 Yaş Altı Dünya Kupası İkinciliği l 1 kez FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası Şampiyonluğu l 1 kez FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası İkinciliği l 2 kez Avrupa Şampiyonluğu l 1 kez Dünya Kupası Şampiyonluğu Son 10 yılda Ajax Amsterdamve Ajax Cape Town’da yetiştirilen 77 oyuncu, Avrupa’nın en iyi 31 takımında oynadı. “ Genç yerli oyuncu- ların Avrupa liglerine transferi konusunda önümüzdeki en büyük engel Avrupa Birliği pasaportu. “ 55 54