TamSaha 189. Sayı / Ağustos 2020

77 vrupa futbolunda 2019-2020 sezonunun en önemli gelişmelerinden biri, Liverpool’un 30 yıllık bir kış uykusundan uyanıp nihayet lig şam- piyonluğuna ulaşmasıydı. Özellikle 1970’ler ve 1980’lerde sadece İngil- tere’de değil, Avrupa’da da fırtına gibi esen Kırmızılar, 1990 yılında kazandıkları 18. lig şampiyonluklarının ardından büyük bir krize gire- cekti. Öyle ki, Liverpool 1990 sonu itibarıyla İngiltere’de açık ara en çok şampiyonluk kazanan takımdı. Onların 18 lig zaferine karşılık Arsenal ve Everton’ın dokuzar, Aston Villa ve Manchester United’ın da yedişer şampiyonluğu bulunuyordu. Herhalde o tarihte en fanatikManchester United taraftarına dahi sor- sanız, çeyrek asırdan kısa bir süre içerisinde şampiyonluk sayılarında Liverpool’u geçebileceklerine ihtimal vermezdi. Ancak Liverpool, 1990’dan sonra şampiyonluğu unuturken United da Alex Ferguson önderliğinde Premier Lig’in zirvesine ambargo koyunca roller değişe- cek ve 2009’da bu alanda Liverpool’u yakalayan United, 2013 itibarıyla da ezeli rakibine şampiyonluk sayıla- rında iki fark yapmış olacaktı. Liverpool, ilk lig şampiyonluğunu kazandığında henüz 20. yüzyıla yeni girilmişti. Beş yıl sonra ikinci kez ligi zirvede bitiren Kırmızılar, 1922 ve 1923’teyse peş peşe iki şampiyonluk daha yaşayacaktı. Bundan sonraysa Liverpool’un ilk büyük şampiyonluk orucu başlayacak ve Merseyside ekibi yeniden ligi en üst sırada tamamlaya- bilmek için 24 yıl beklemek zorunda kalacaktı. Ancak bu noktada, İngilte- re’de 1939’dan 1946’ya kadar II. Dünya Savaşı nedeniyle liglerin oynanmadığı gerçeğini de es geçmemek lâzım. Yani aslında şampiyon olamadan üst üste geçirdikleri sezon sayısı 16’ydı. 1953’te ligi son sırada bitirip küme düşmekse, Liverpool adına büyük bir felâketin başlangıcı olabilirdi. Nitekim Liverpool, düştüğü yerden de ilk yıl- larda kalkmakta zorlanmış ve bir türlü birinci lige dönememişti. Kırmı- zıların sıradanlaşmaya mahkûmbir görüntü içinde olduğu o günlerde mâkûs talihini yenecek isimse Bill Shankly idi. 1959 yılının sonlarında Liverpool’un başına getirilen İskoç teknik adam, ilk iki sezonunda takı- mını ikinci ligde üçüncülüğe taşıdıysa da o günkü statüye göre sadece ilk ikide yer alan takımlar üst lige yük- seldiğinden birinci lig hasretini hemen dindiremiyordu. Buna rağmen Shankly’nin Liverpool’u gözle görülür bir toparlanma içindeydi ve üçüncü sezonda da ikinci ligde şampiyon olarak birinci lige döneceklerdi. Sekiz yıl sonra geri dönülen birinci ligde Shankly’nin Liverpool’u ilk sezonunda puan cetvelinin sekizinci sırasında kalsa da ertesi sezon şam- piyonluğa ulaşıyordu. Kulüp, ikinci kez 16 sezonluk bir şampiyonluk orucu tutmuş ve nihayet Shankly yöneti- minde bunu bozmuştu. İskoç teknik adamla daha sonrasında 1966 ve 1973’te iki kez daha ligi zirvede bitiren Kırmızılar, 1973’te ayrıca UEFA Kupa- sı’nı da müzelerine götürerek tarihle- rindeki ilk Avrupa kupası sevincini de yaşayacaklardı. Shankly’nin 1974’te emekli olmasının ardından Liverpool’un hız kesebilece- ğini düşünenlerse fena halde yanılı- yordu. Zira tecrübeli futbol adamının yerine göreve, yardımcısı Bob Paisley getirilmişti ve kendisi, Shankly’nin ekibi içinde en önemli taktisyen olarak kabul edilen kişiydi. Paisley yönetimindeki Liverpool, tarihinin en parlak günlerini yaşarken ligde altı kez şampiyonluğa ulaşıyor, ayrıca Şampiyon Kulüpler Kupası’nı da üç defa müzesine götürerek bu alanda İngilizlerin en başarılı kulübü haline geliyordu. 1983 yazına gelindiğindeyse bu kez Paisley emekli oluyor ve bay- rağı yardımcısı Joe Fagan’a devredi- yordu. İki yıllık Fagan döneminde de 1983-84 sezonunda hem ligde hemde Şampiyon Kulüpler Kupası’nda mutlu sona ulaşılırken, sonraki sezondaysa Avrupa şampiyonluğu unvanı, Heysel Faciası’nın da yaşandığı finalde Juventus’a kaptırılıyor, ligde de ezeli rakip Everton’ın gerisinde kalınarak ikinci olunuyordu. Bu sonuçların da etkisiyle emekliler kervanına katılan Fagan’ın ardından oyuncu-menajer olarak işbaşı yapan Kenny Dalglish ise Kırmızıların Klopp öncesindeki son şampiyonluklarına imza atan isimolacaktı. Dalglish yönetiminde Liverpool 1986, 1988 ve 1990’da ligi zirvede bitiriyordu. Avrupa kupala- rında ise Heysel Faciası’ndan ötürü bu dönemde yasaklılardı. Gelgelelim 1970’lerde ve 1980’lerde sa- dece İngiltere’nin değil, Avrupa kupa- larının da en başarılı takımı olan (öyle ki 1980’lerin ikinci yarısında yasaklı olmalarına rağmen söz konusu 20 yıl- lık dönemde en çokAvrupa şampi- yonluğunu onlar yaşamıştı) Liverpool, 1990’larla birlikte bir anda adeta ol- duğu yerde çakılıp kalacaktı. 29 sezon boyunca şampiyon olmayı bırakın, şampiyonluk yarışı içine girip ligi ikinci sırada tamamladıkları bile nadirdi. Evet, bu dönemde sadece beş kez lig ikincisi olmuşlardı. Hatta hatta bunlar- dan biri, 1990’daki şampiyonlukların- dan hemen sonra, 1990-91 sezonun- daydı, diğeriyse taze şampiyonlukla- rından hemen evvel, geçen sezon yaşanan ikincilikti. Yani Liverpool, aradaki koca 27 sezon içinde sadece üç kez ligi ikinci sırada bitirebilmişti. Kırmızılar için karaya çalan bu dönemi, sezon sezon hatırlayalım… A İngiliz futbolunun enmuzaffer kulüplerinden olan Liverpool’un 1990 yılından beri sürmekte olan şampiyonluk hasreti nihayet bu sezon, 30. senesinde son buldu. Peki, Liverpool aradaki 29 sezonda ne yapmıştı, ya da ne yapamamıştı da zirveden hep uzak kalmıştı? İşte söz konusu 29 sezonun özeti... Liverpool’un 29sezonluk kış uykusu Onur Erdem Liverpool bu sezondan önceki son şampiyonluğunu 1990’da yaşamıştı 76