TamSaha 193. Sayı / Aralık 2020

Sırbistan - İskoçya: 1-1 (4-5 pen) Sırbistan ile İskoçya arasındaki play-off eşleşmesi bir bakıma hayli ilginçti. Zira İskoçya en son büyük bir turnuvaya katıldığında sene 1998’di ve Sırbistan da o tarihlerde Yugoslavya adını kullanmaya devam ediyordu. Aradan geçen sürede Yugoslavya önce Sırbistan- Karadağ adını aldı, sonra Karadağ’ın ayrılmasıyla Sırbistan adını kullan- maya başladı, hatta daha sonra Kosova da Sırbistan’dan ayrıldı. Daha da ilginci 1998’de söz konusu Dünya Kupası’na İskoçya ile birlikte Yugoslavya da katılmışken, 2006 Dünya Kupası’nda Sırbistan-Kara- dağ, 2018 Dünya Kupası’ndaysa Sırbistan boy gösterdi fakat İskoçya aynı esnada makûs talihini bir türlü yenemedi. EURO 2020 elemelerindeyse ne Sırbistan’ın ne de İskoçya’nın yüzü gülmüştü. Sırplar, gruplarında Ukrayna ve Portekiz’in gerisinde üçüncü olurken, İskoçlar da Belçika ve Rusya’nın ardından yine üçüncü sırada kalmıştı. Fakat iki ekibin UEFA Uluslar Ligi’nin ilk sezonunda C Ligi çatısı altındaki gruplarını lider bitirmeleri, onları play-off’a taşımıştı. Ekim ayında oynanan yarı final- lerde Sırbistan, konuk olduğu Norveç’i nefesleri kesen bir müsa- bakanın ardından uzatmalarda 2-1 mağlup ederek saf dışı bırakmış ve finale adını yazdırmıştı. İskoçya ise karşı karşıya geldiği İsrail’i, 120 dakika boyunca “gol” sesinin çık- madığı maçta penaltılarla devirerek finalde Sırbistan’ın rakibi olmuştu. Belgrad’da oynanan play-off fina- linde maça daha hareketli başlayan taraf İskoçlardı. Sırplar ise ilk 10 da- kikanın ardından oyunda dengeyi sağlıyordu. Hatta 23. dakikada Sasa Lukic ile gole de yaklaştılar fakat bu oyuncunun şutunda top direğin dibinden dışarı çıktı. İlk yarının en ciddi tehlikesiniyse 32. dakikada İskoçya yarattı. Lâkin bunda da sol çaprazdan ceza sahasına girip Sırbistan kalecisi Predrag Rajkovic ile karşı karşıya kalan John McGinn zayıf bir şut çekince Rajkovic topu tutmakta pek zorlanmadı. Golsüz sona eren ilk yarının ardın- dan 52. dakikaya gelindiğinde kilit nihayet açılıyordu. Yarımyuvarlak içinde topla buluşan Ryan Christie yerden düzgün bir şut çekiyor ve önce direğe vuran top sonrasında ağlarla buluşunca da İskoçya 1-0 öne geçiyordu. Konuk ekip bu skor avantajını neredeyse maçın sonuna kadar da korudu. Ancak play-off finallerinde belli ki gün, son dakika gollerinin günüydü. Nitekimmaç saati 90’ı göstermekteyken Sırbis- tan’ın sol kanattan kullandığı köşe atışında Filip Mladenovic’in içeri kestiği topa altıpas üzerinde Luka Jovic kafayı vuruyor ve yerden seken top üst köşeden filelere takılıverince de karşılaşmanın normal süresi 1-1’lik eşitlikle sona eriyordu. Yarım saatlik uzatma bölümde de skorda bir değişiklik olmayacak ve böylece EURO 2020 biletini kimin alacağını belirlemek için penaltı atışlarına başvurula- caktı. İki ekip de ilk dörder atış sonunda hata yapmıyordu. İskoçya’da Liegh Griffiths, CallumMcGregor, Scott McTominay, ve Oliver McBurnie, Sırbistan’da da Dusan Tadic, Luka Jovic, Nemanja Gudelj ve Aleksan- dar Katai atışlarını gole çevirmiş- lerdi. İskoçya adına beşinci atışı kullanan Kenny McLean’in hedefi bulması sonrasındaysa Sırbistan’ın son penaltıcısı Aleksandar Mitro- vic’in üzerine büyük bir yük binmişti. Ya golü atacak ve takımı şansını sürdürecek ya da İskoçya EURO 2020’ye giden taraf olacaktı. Mitrovic, İskoç file bekçisi David Marshall’ın soluna doğru plasesini yaparken Marshall rakibinin ne ya- pacağını çok iyi kestirip o noktaya uzanıyor ve topu tokatlayarak İskoçya’nın 23 yıllık büyük turnuva hasretinin sona erdiğini resmen ilân ediyordu. İskoçlar üzerlerindeki uğursuzluğu geç de olsa atarken, Sırbistan’ın benzer bir lânetle karşı karşıya kal- makta olduğu da dikkatlerden kaç- mıyor değil. Zira Balkan temsilcisi, Yugoslavya adıyla boy gösterdiği EURO 2000 sonrasında yeni adıyla henüz bir Avrupa Şampiyonası’na katılabilmiş değil. Sırbistan-Kara- dağ ve Sırbistan adları altında iki kez Dünya Kupası’na gitmiş olsalar da -ki bu turnuvaya katılmak daha zor- Avrupa Şampiyonası’na son beş denemelerinin hiçbirinde katılmayı başaramadılar. Gürcistan - KuzeyMakedonya: 0-1 Uluslar Ligi’ni kurarken UEFA’nın amacı hedefsiz bazı özel maçlardan ziyade takvimdeki yarışmaya dayalı maçların sayısını arttırmak ve bunu yaparken takımları genelde kendi dengindeki rakiplerle oynatarak nispeten zayıf takımlara da nefes alabilecekleri bir ortamyaratmaktı. Bu yüzden de Uluslar Ligi’ni dört farklı kategoriye ayırmışlardı. İşin en ilginç kısmıysa, her kategoriden bir takıma play-off vasıtasıyla EURO 2020’ye gitme yo- lunu açmış olmalarıydı. Bu da demek oluyordu ki en alt kategoriden, yani D Ligi’nden gelecek takım, muhtemelen o güne kadar eleme gruplarında figüran olmaktan öteye gideme- miş ve tarihinde ilk kez bir Avrupa Şampiyo- nası’nda yer alacak bir takım olacaktı. Nitekim D Ligi’nde yer alan 16 ta- kımdan Letonya hariç geri kalan 15’i daha evvel Avrupa Şampiyonası’nda boy gösterememişti. Le- tonya’nın play-off vizesi alamamasıyla da daha o andan itibaren turnuvaya hiç alışılmadık bir yüzün katılacağı kesinleşmişti. Uluslar Ligi’nin D Ligi’nden play- off’a kalan dört takımdan ikisi eski Sovyet, ikisi de eski Yugoslav ülke- siydi; Belarus, Gürcistan, Kosova ve Kuzey Makedonya. Yarı final eşleş- melerinde de tesadüf bu ya, bir yanda eski Sovyet ülkeleri, diğer yanda da eski Yugoslavlar birbirle- rine rakip olmuştu. Ekim ayındaki maçlarda da Gürcistan, Belarus’u 1-0, Kuzey Makedonya da Kosova’yı 2-1 yeniyor ve finale adlarını yazdı- rıyordu. Gürcistan, her ne kadar küçük bir ülke olsa da Sovyetler Birliği döne- minde birlik içerisinde önemli bir futbol üssü sayılırdı. 1960’ta Avrupa Şampiyonu olan SSCB takımının en önemli oyuncuları arasında bulunan Slava Metreveli ve Mikhail Meskhi, Gürcü’ydü. 1966’da dünya dördüncüsü olan SSCB’de de biri Metreveli olmak üzere dört Gürcü oyuncu vardı. Ayrıca Gürcistan’ın en önemli takımı olan Dinamo Tiflis, 1981’de Kupa Galipleri Kupası’nı ka- zanmıştı. Ne var ki SSCB sonrası Gürcistan bir türlü Avrupa futbolu içerisinde kendisine bir yer edine- memişti. Herhangi bir büyük turnuvaya da katılmayı bırakın, katılmaya yaklaştıkları dahi olmamıştı. Kuzey Makedonya ise Yugoslavya bünyesindeyken, Gürcistan’ın ak- sine ülkesinin futbolda belki de en geri kalmış bölgesiydi. Bu dönemde Makedon futbolu adına altı çizilesi en önemli öykü, ülkenin gelmiş geçmiş en önemli oyuncularından biri olarak görülen Darko Pancev’in Kızılyıldız ile 1991’de Şampiyon Kulüpler Kupası’nı kazanmasıydı. Uluslar Ligi’yle birlikte gelen yeni play-off sistemi sayesinde bu iki millî takımdan biri tarihi bir fırsat yakalayacaktı. İki ekibin Tiflis’teki final müsabakası da tahmin edile- bileceği gibi heyecandan eli ayağı titreyen 22 oyuncudan oluşmak- taydı. Bu heyecan ve beraberinde gelen telaş da haliyle takımların üretkenliğini bir hayli azaltmıştı. Maçın ilk yarım saatinde ciddi bir tehlike yaşanmazken, sonrasında ayaklardaki bağlar yavaş yavaş çözül- mekteydi. Önce Gürcistan Valeri Qazaishvili ile gole yaklaştı ama Makedon savunması son anda araya girdi, sonrasın- daysa Goran Pandev’in kafa şutunda Gürcis- tan kalecisi Giorgi Loria güzel bir kurta- rışa imza attı. Bu fırsatların değer- lendirilememesi üze- rine ilk yarı 0-0’lık eşitlikle tamamlanır- ken, ikinci yarının baş- lamasından 11 dakika sonra aradığı golü bulan taraf Kuzey Makedonya olacaktı. Goran Pandev, Elif Elmas ve Ilija Mestorovski’nin güzel bir üçgen oluşturup paslaşmaları sonrasında rakip ceza sahasına sızan Pandev en nihayetinde şık bir son dokunuşla fileleri de havalandı- rıyor ve takımını 1-0’lık üstünlüğe taşıyordu. Makedonlar, bu golle bir- likte daha da morallenirken Gürcü- ler ise yenidenmaçın başındaki o telaşlı hale bürünmüşlerdi. Böy- lece oyunun kalan bölümünde de ne yaptığını daha iyi bilen bir Kuzey Makedonya vardı sahada. Bunun sonucunda da Gürcistan skoru değiştirecek etkinliği gösteremiyor ve maçı 1-0 kazanan Kuzey Make- donya, Uluslar Ligi’nin getirdiği “en sürpriz takım” kontenjanından EURO 2020’ye giden taraf oluyordu. 74 75