TamSaha 194. Sayı / Ocak 2021

yonlarının (4-4-2, 4-3-3, 3-5-2, 3-4-3, 4-2-3-1) GPS verileri ince- lendi. 21 referans ekip, 4-3-3 veya 4-5-1 formasyonu kullanırken, 4-4-2’deki örtülümesafelerin 4-2-3-1’e göre daha kısa olduğu ve genel olarak, 3-5-2 formasyonu- nun en büyük fizyolojik zorlukları taşıdığı ortaya çıktı. Ligue 1’deki 45 maçın analizi Başka bir çalışmada da formasyon etkilerini incelemek için Fransa 1. Ligi’ndeki 45 maçtaki video izleme verilerinden faydalanıldı. Bu araş- tırmada da şu sonuçlar elde edildi: 1) Referans ekip 4-3-3 veya 4-5-1 oynadığında, diğer formasyonlara kıyasla 4-4-2 karşısında daha fazla pas ve daha fazla dokunuş yaptığı görüldü. 2) 4-2-3-1’e karşı oynarken daha fazla mücadele ve daha fazla hava düellosu sıklığı gözlendi. Yüksek yoğunluklu çalışmanın analizi de 4-4-2 ve 4-2-3-1 for- masyonları arasındaki farklılıkları gösterdi. Ancak, bazı bulguların çelişkili olduğu ortaya çıktı. Bunda bir dereceye kadar çalışmalarda değişen rakip oluşumları ve beceri seviyelerinin etkisinin bulunduğu söylenebilir. Ancak çalışmaların hiçbiri, farklı oluşumların takımın taktik davranışı üzerindeki etkisini araştırmadı. Bu, genellikle bir formasyonu diğerine tercih etmek için gereken en önemli karar, kriterdir. Bu nedenle, elit futbolda takım formasyonlarının etkileri, özellikle kontrollü deneysel tasarımların benimsenmesi üzerine daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. 3-5-2 formasyonunun 4-2-3-1 formasyonu ile karşılaştırması 3-5-2 formasyonunun geometrisi, daha geniş alanı örten 4-2-3-1 formasyonuna kıyasla daha uzun bir atak şekli önermektedir. 3-5-2 formasyonundaki ortalama geçiş davranışı, iki hücum oyuncu- sunun 4-2-3-1 formasyonuna kıyasla daha saldırgan olması sonucunu ortaya çıkartıyor. Bumantıksız gibi görünse de özel- likle 3-5-2 formasyonunun orta sahadaki farklı yorumlarına atıfta bulunularak açıklanabilir. 3-5-2 formasyonundaki beş orta saha oyuncusu, bir defansif, iki hücumve iki kanat olarak konum- landırıldığından, hücum sırasında orta saha 1-2-2 pozisyonunu alır. Bu nedenle, orta saha oyuncuları- nın ek hattının, derinliği artıracağı ve dolayısıyla 3-5-2 formasyonu için daha yüksek bir baskıya yol açacağı düşünü- lür. 3-5-2 formasyonundaki “Genişlik Başına Oyun Uzunluğu Oranı” , 4-2-3-1 formas- yonunu aşıyor. Bu da 3-5-2 atak formas- yonu sırasında daha uzun bir oyuncu düzenlemesi olduğunu gösteriyor. Buna ek olarak, varsayıldığı gibi 3-5-2 oluşumu, muhtemelen yoğun geçiş oyunu potansiyeli nedeniyle daha fazla ‘Geçiş Verimliliğine’ yol açıyor. 3-5-2 formasyonunun topun daha güçlü bir geçiş davranışını teşvik ettiği iddia edilebilir. Geri üçlü dizilişi içeren pres sistemleri, daha fazla oyuncuya yüksek alanlarda baskı kurabilme fırsatı sunar. Yedi oyuncuyla, birinci ve ikinci pres çizgisinde, özellikle rakibin birinci bölge çıkışlarında sayısal avantaj sağlar. Bir dizi sisteme karşı esnekliği vurgulanan 3-4-3 yapısı içinde görülebilen birçok pres tuzağı, varyasyonlar için de en uygun format olduğu gerçeğini gösterir. 3-4-3 3-4-3 şekli, rakibin birinci bölge- sinde etkili bir şekilde baskı fırsatı bulma imkânları ve aynı zamanda yüksek başlangıç pozisyonlarında, daha fazla oyuncuyu ileriye çıkartarak, rakibin güçlenmesini önleme imkânı sağlar. Bu oluşum içinde bir dizi pres tu- zağı oluşabilir fakat bu tuzaklardan kaçınmak için de çözümler mevcuttur. Bu nedenle, 3-4-3 ile baskı kurma- nın bazı dinamiklerinin ve ayrıca sistemin avantajlarıyla dezavantaj- larının neler olabileceğinin, oyuncu profilinin buna uygun olup olmadı- ğının tartışılması gerekir. Futbolda asimetrik veya atipik pozisyon oluşumu Günümüz futbolunda en çok tartı- şılan konulardan biri de oyunun aşamalarının artıkmevcut olma- masıdır. Oyunun “hücum organizasyonu, savunma organizasyonu, hücum geçişi ve savunma geçişi” olarak ayrılan aşamalarının, takımın ba- şarmaya çalıştığı belirli konumsal yapıların sürekli bir akışı olarak görülmesi gerekiyor. Savunurken hücuma hazırlanmak, hücum ederken de savunmaya ha- zırlık önemlidir. Bu nedenle, oyunu geleneksel dört aşamaya ayırmak, oyundaki kar- maşıklığın bir kısmını gözden kaçırır. Bazı oyuncular, takım arkadaşları farklı bir şey yaparken, oyunun belirli bir aşamasında olabilirler. Bu nedenle tüm takımı kolektif bir oyun aşamasına ayırmak zorlaşır. Kolektif bir konumsal yapı oluş- turmak adına oyuna bakış açısı, artık futbolcuların oyunun refe- rans noktalarına göre düşünülme- sini ve uygulanmasını gerektirmektedir. Bu da atipik veya asimetrik pozisyon oluşumuna neden olmaktadır. Ne olup bittiğine bakılmaksızın, takım iyi bir yapıya ve topa yönelik şekle sahip olmaya çalışacaktır. Bu da her durumda ihtiyaç duyulan kararlılığı ve verimliliği sağlaya- caktır. Simetrik farklılıklar ve Hollanda örneği Çoğu zaman teknik direktörler, mükemmel simetride bir diziliş gerçekleştirecek oyuncu tiplerine sahip olamazlar. Simetrik farklılık- lara bir örneği Hollanda ile Almanya arasında oynanan karşılaşmadan verebiliriz. Aşağıda yer alan şablonlarda; Nagelsmann’ın sisteminde kenar oyuncuları Şimdi RB Leipzig’i çalıştıran, daha önce de Hoffenheim’da görev yapan teknik direktör Julian Nagelsmann, 3-5-2 veya 4-3-3 formasyonlarını seçtiğinde kenar oyuncularını genelde değiştiriyordu. Kenar oyuncuların üçlü sistemde değişmesinin sebebi şuydu: Üçlü defans organizasyonlarında kenar oyuncuları, karşılaşmanın ilerleyen dakikalarında gerekli olan şiddetli koşuları yorgunluk nedeniyle yapamadıkları için son dakikalarda değiştiriliyorlardı. Çünkü bu oyuncuların 3-5-2 taktiğiyle 60metre gibi bir seviyede oynamaları gerekecekti ve bunun için taze elemanlara ihtiyaç vardı. Buradan hareketle, seçilen formasyonun oyuncu değişikliklerine büyük etki edeceğini söylemek hiç de yanlış olmaz. Geri üçlü “Pres” avantajları 3-4-3 ile pres uygulamak Leipzig 3-5-2 102 103