TamSaha 194. Sayı / Ocak 2021

solda Hollanda’nın Almanya karşı- laşmasında oyuna başladığı simet- rik ve tipik 4-3-3 dizilişini, sağda ise oyun sırasında ortaya çıkan asimetrik/atipik dizilişi görüyoruz. Hollanda’nın ve Ajax’ın kullandığı bu oyun formatına “lopsided” yani “simetrisiz” adı da veriliyor. Modern futbolda artık bunun gibi farklı oluşumları görüyoruz. Artık futbolu açıklayıp yorumlarken özellikle asimetrik ve atipik geliş- melere odaklanmak gerekiyor. Bunlar, alışılmadık veya benzerle- rinden farklı olan organizasyon gelişmelerini ifade ediyor. Yukarıda verdiğimiz örnekte Hol- landa, sahanın belirli bir tarafında aşırı baskılar oluşturabilir ve bu baskılar rakibin belli bir zayıf ala- nını hedef almak için kullanılabilir. Hollanda, bu şekilde değişik plan- ları da denemeye çalışabilir. Mesela Denzel Dumfries’in yüksek konumlandırılması, Almanya’da Nico Schulz’u kademe için geride bırakabilir. Ayrıca, Schulz’un savunmada Thilo Kehrer’den daha az etkili olduğuna karar veren Hollanda, bunu Dumfries’in saldırı yeteneğiyle iyi bir şekilde eşleşti- rebilir. Her iki durumda da sağ taraftaki asimetrik aşırı yük, maç sırasında Hollanda’nın ana hücum noktasını oluşturmuştu. Pep Guardiola, teknik direktör- lük kariyeri boyunca atipik stra- tejilerin en iyi uygulayıcılarından biri olarak öne çıkmıştır. Guardiola, ilkelerine bağlı kalan teknik direktörlere en önemli örneklerden biri konumundadır. Aslında, ekiplerini kurma biçimi oldukça dinamiktir. Taktik dü- zenleri sahip olduğu futbolcu grubuna ve rakibe dayanmakta- dır. Mevcut oyuncularından en iyi şekilde yararlanmak için sü- rekli olarak kadrosunu değiştirir. Dahası, sürekli olarak zayıf yönlerini iyileştirmeye çalışır. Guardiola, güçlü yönlerini vurgulamak ve zayıf taraflarını iyileştirmek için genellikle asi- metrik ve atipik oluşumlar veya düzenler kullanır. Bazen, simet- riyi korurken yapıları tamamen değiştirir. Bunu, oyunda 4-3-3’ten 3-4-3’e geçiş yapıldı- ğında Manchester City futbolcu- larında görebiliyoruz. Pep diğer zamanlarda, ara sıra dengesiz oluşumlar kullanır. Bu eğilimin onun kariyeri boyunca devam ettiğini söylemekmüm- kündür. Oyunun Karmaşıklığını Anlamak Futbol oyunu doğal olarak kaotiktir. Her teknik adamın, oyunun sonucunu nasıl etkileyebileceğine dair bir stratejisi vardır. Öngörülemezliği, öngörülebilir- liğe getirmeye çalışan, farklı du- rumlara dayalı, bir dizi önceden belirlenmiş davranış oluşturul- maya çalışılır. Bu nedenle Aristoteles'in “Bütün, parçaların toplamından daha fazla” ifadesi, futbol oyu- nunu ve içerdiği karmaşıklık düzeyini anlamak için geçerlidir. Atipik stratejilerin uygulayıcısı: Pep Guardiola 104