TamSaha 197. Sayı / Nisan 2021

ve tıbbi tedaviler için harcanan masraflar dâhil edilmemiştir. Hägglund, Waldén, Magnusson, 2016-17 sezonunda Premier Lig’de, sakatlanan oyunculara 207 milyon euro ödeme yapıldığını ortaya koy- muşlardır. Yaşanan 735 sakatlıkta, her sakatlığınmâliyeti ortalama 294 bin euro olarak belirlenmiştir. (JTC Speciality, 2018) Manchester City’de 2016-17 sezo- nunda toplam 30 sakatlık yaşan- mış, maçları kaçıran oyunculara toplam 21.5 milyon euro maaş ödenmiştir. Manchester United ve Arsenal’in her birinde 51’er sakatlık yaşanmış ve sakatlanan oyunculara bu iki kulüp sırasıyla 21 milyon ve 19.2 milyon euro ödemek zorunda kalmıştır. 2017-18 sezonunda bu rakamların da üzerine çıkılmıştır. Toplam663 sakatlık ile başarısızlık sayısı azal- mış ancak sakat oyunculara öde- necekmaaş 255.4milyon euroya yükselerek, bu da bir sakatlığın mâliyetinin ortalama 385 bin euro olmasına sebep olmuştur. Arsenal’de bu dönemde 54 sakatlık yaşanmış ve sakatlanan oyuncu- lara 20.8 milyon euro maaş öden- miştir. (BBC Sport, 2018) Sakat oyuncular içinmâliyetler- deki bu keskin artışlar, elbette yüksek değerli televizyon/pazar- lama sözleşmeleri sayesinde olanakları genişleyen İngiliz profesyonel futbolundaki yükselen maaşlara da bağlanmıştır. Kulüplerde spor hekimliği ve spor bilimi bölümleri için yapılan harca- malar ve oyuncuların sakatlanma- larını önleme alanında çalışmak üzere işe alınan eğitimli personel, akıllı bir yatırım olarak görülür. Çünkü yıldız oyunculardan birinin sakatlanması kulübünmâli zararı- nın büyük bir kısmını oluşturabilir. Alman futbolundaki tablo 2014-15 sezonunda Almanya’nın en üst iki liginde her sezon en az bir kez sakatlanan oyuncuların sa- yısı, toplam oyuncuların %79.2’sine karşılık gelir. Bu rakamın 2016-17 sezonunda %82.7’ye çıktığı görülü- yor. Almanya’da profesyonel lig müsabakalarının bin saatinde ortalama 46.85 sakatlık tespit edilmiştir. İlginçtir, herhangi bir dış temas yaşanmadan oluşan tüm sakatlıkların %66.6’sı hakemlerin faul kararı olmadan gerçekleşmiş- tir. Aynı süredeki sakatlık değerle- rine diğer spor branşlarında göz atarsak, bu rakamın profesyonel basketbolda 104.52, en yüksek seviye olan buz hokeyinde 130.41 ve profesyonel hentbolda 86.32 olduğunu görürüz. Almanya Ticari Meslek Birliği (VDG) tarafından hazırlanan dikkat çekici bir rapor, büyük uluslararası turnuvalardan sonra sakatlanma oranlarında da artış görüldüğünü belirtmiştir. Sezonlar arası karşılaştırmadaki bu istatistikteki önemli dalgalan- malar, risk faktörlerinin aşırı yük- lenmesinin bir göstergesi olabilir. Bu durum ise ancak, turnuvalar- dan sonra dinlenme süresi az olan oyuncuların, artanmüsabaka ve antrenman sayısına karşılık kısa süren dinlenme süreleri ve az din- lenmiş bu oyuncuların hazırlık dö- nemlerinde bulunan takımlarına erken katılımları ile açıklanabilir. Sakatlık riskini düşürmek için… Sakatlanma risklerini düşürmek için, yüksek ve şiddetli koşu veri- lerine ihtiyaç duyulur. Yüksek hız içeriği olan antrenman programla- rının iyi düşünülmüş bir şekilde iş- lenmesinin önemli olduğu açıktır. Burada tabiî ki yük kontrolü de önemli bir unsurdur. Aynı zamanda futbolun şu anda giderek daha atletik bir stile doğru ilerlediğini ve çok güçlü bir oyun eğilimi oldu- ğunu biliyoruz. (Colby ve diğerleri, 2018) neticesinde, 2014-15, 2015-16, 2016-17 ve 2017-18 sezonlarında Avrupa’nın en büyük beş liginde tümmevkilerde yaşanan yumuşak doku sakatlıkları, belgelenen tüm sakatlanmaların ortalama %23.6’sını oluşturuyordu. Böylece, sadece adale sakatlıkları- nın en sık görülen sakatlık türü olduğunu değil, aynı zamanda sakatlanma vakalarının da sezon- lar ilerledikçe arttığını söylemek mümkün. Bengtsson, Ekstrand ve Hägglund, 2013 yılında, Avrupa’nın 10 farklı ülkesinden 27 üst düzey futbol kulübünün UEFA Şampiyonlar Ligi’nde mücadele eden oyuncula- rını analiz ettikleri bir çalışmada, maçlardan sonra dört gün (veya daha az) dinlenme ile altı gün (veya daha fazla) dinlenme arasında yumuşak doku sakatlıklarının önemli oranlarında artış gösterdi- ğini ortaya koydular. Buna bakarak, futbolda atletik performans profilinin son yıllarda büyük ölçüde değiştiğini söyleye- biliriz. İngiltere Premier Ligi’ni konu edi- nen araştırmalara göre, maç başına koşulan toplammesafe istatistiği- nin 10 yıl öncesinin seviyelerine düştüğü anlaşılıyor. Sprint sayısı ve aksiyonda, yüksek ve şiddetli koşularda artış gözlemleniyor. Çeşitli araştırmalar, futbolun son yıllarda daha popüler olduğunu, fi- ziksel bakış açısının daha önce hiç olmadığı kadar talepkâr hale geldi- ğini bize gösteriyor. [(Barnes, Archer, Hogg, Bush ve Bradley (2014) Bush ve diğerleri (2015), Bradley (2016)] Oyuncuların gereksinimlerini karşılamak için uygun antrenman yöntemlerini uygulamada ve reka- bete hazırlamada çok daha detaylı planlamalar yapmak gerekiyor. Bununla birlikte, antrenman içeriği yalnızca profesyonel oyuncuların yüksek performans alanında olmamalıdır. Aynı zamanda, yete- neklerin fiziksel parametreleri izlenmeli ve uzun vadeli bir gelişim için stratejinin bir parçası olarak bunlara özel dikkat gösterilmelidir. Kulüplerin spor bilimi bölümleri, sezonluk planlamaları mutlaka dikkate alarak, oyuncuların toplam mesafe, depar sayısı, yön değişik- likleri, fiziksel ilişki reaksiyonları ve kandaki laktat konsantrasyo- nunu analiz ederek antrenman yükünü belirlemelidirler. Burada, tabiî ki oyuncuların din- lenme periyodundaki uyku süreleri ve evlerindeki beslenmeleri müm- kün olduğunca dikkate alınıyor. Üst düzey kulüplerde zaten yıllardır oyunculara özel hazırla- nan bireysel beslenme imkânları sunuluyor. Leipzig’in farklı uygulamaları RB Leipzig, Ralf Rangnick’in görev yaptığı 2015 yılında Leipzig Üniver- sitesi ile birlikte sabah idrar ve tükürük testi ile her gün küçük soru-cevap formları ile oyuncula- rın bireysel dinlenme sürelerini takip etmişti. Bu da farklı bir yaklaşımbiçimine bir örnektir. Fiziksel parametreleri izlemek, Leipzig’in gelişim stratejisinin bir parçasıydı ve kulüp, uzun vadeli çalışmalarıyla modern futbolun reel ortamında, Almanya’nın bölgesel liginden 11 yıl içinde Şampiyonalar Ligi’nde yarı final oynamayı başaran bir takıma dönüştü. Günümüz futbolunda oyuncular paha biçilmez olmuştur. Onlar artık sadece birer futbolcu değil, kulübün önemli değeri olarak görülmelidir. Ekstrand, Hägglund veWaldén (2011) bir çalışmalarında, profesyo- nel futbolcuların tüm sezon boyunca genellikle iki sakatlık geçirdiğini belirtmişlerdir. Böylece 25 oyuncudan oluşan bir takımın, tüm sezon boyunca 50 sakatlıkla baş etmesi gerektiğini vurgula- mışlardır. Sakatlıkların ekonomik boyutu Bu, 2013 yılında İngiliz Birinci Lig (Championship) kulüplerinin sa- katlanan oyunculara sezon başına ortalama 14.7 milyon euro ödediği anlamına geliyor. Bahse konu hesaplamaya, gerekli operasyonlar 124 125