TamSaha 200. Sayı / Temmuz 2021

kendi evlerindeki ilkmaçı 1-0 kay- betmelerine kar ş ın San Siro’daki rövan ş ta 2-0 yenmeyi ba ş armı ş lar ve kupa koleksiyonlarına yeni bir parça daha eklemi ş lerdi. Ligdeyse bu kez be ş inci olmu ş lardı. 1994-95 sezonunda da Parma’nın Avrupa ba ş arıları zincirine yeni bir halka daha ekleniyordu. Bu kez UEFA Kupası’nda mücadele eden sarı-mavililer Vitesse, AIK, Athletic Bilbao, Odense ve Leverkusen engellerini a ş arak finale gelmi ş lerdi. Parma’nın finaldeki rakibiyse, o sezon Serie A’da ş ampiyonlu ğ a ula ş an Juventus’tu. Fakat UEFA Kupası finalinde aynı senaryo i ş lemeyecekti. Parma, kendi saha- sında oynanan ilk ayakta, Dino Baggio’nun tek golüyle kazanmı ş tı. Torino’daki rövan ş taysa Juventus Gianluca Vialli’nin golüyle öne geç- mesine kar ş ın Dino Baggio bir kez daha sahneye çıkmı ş ve skora dengeyi getirerek kupayı Parma’ya kazandıran isimolmu ş tu. Avrupa’da üç yılda üç farklı kupa kazanan Parma artık bir döneme damgasını vurmakla kalmıyor, adını futbol tarihine hiç çıkmama- casına kazıyordu. Sezonlar ilerledikçe Parma’nın ba ş arılarıyla do ğ ru orantılı olarak transferdeki ihtirası da artıyordu. Hristo Stoichkov’dan Hernan Cres- po’ya, Lilian Th uram’dan Fabio Can- navaro’ya, Enrico Cheisa’dan Juan Sebastian Veron’a varana kadar birçok önemli isim sarı-mavili formayı giymekteydi. Altyapıdan çıkarılan Gianluigi Bu ff on da yine 1990’ların sonuna do ğ ru takımın kalesini devralmı ş tı. Parma, geli ş en ve güçlenen kadrosuyla 1996-97 sezonunda ciddi bir ş ampiyonluk mücadelesi içine de girmi ş ve ligi, ş ampiyon Juventus’un sadece iki puan gerisinde, ikinci sırada tamamlamı ş tı. 1997-98 sezonunda ilk kez Ş ampi- yonlar Ligi’nde de mücadele eden Parma; Dortmund, Sparta Prag ve Galatasaray’la birlikte yer aldı ğ ı grupta ikinci sırayı almasına kar ş ın o dönemki statünün cilvesi üzerine en iyi ikinciler arasına giremedi ğ i için turnuvaya veda edecekti. Serie A’daysa sezonu altıncı sırada bitiren Parma’da sezon sonunda iki yıldır takımı çalı ş tırmakta olan teknik direktör Carlo Ancelotti de Juventus’a gitmi ş ti. Ancelotti’nin yerine Alberto Male- sani’yi getiren Parma, 1998-99 se- zonunda ligde dördüncü sırayı alır- ken asıl ba ş arıyıysa kupalarda elde ediyordu. İ talya Kupası’nı finalde Fiorentina’yı 1-1 ve 2-2’lik sonuç- larla devirerek kazanan sarı-mavi- liler, UEFA Kupası’nda da Fener- bahçe, Wisla Krakow, Rangers, Bordeaux ve Atletico Madrid’i eleyerek çıktı ğ ı finalde Marsilya’yı 3-0’lık net bir skorla devirerek zafere ula ş ıyordu. Parma, her iki kupayı da tarihinde ikinci kez müzesine götürmü ş tü. Hikâye buraya kadar adeta bir peri masalı gibi ilerlediyse de bundan sonrası tam tersi bir hâl alacaktı. Üç sezon içerisinde Crespo ve Veron Lazio’ya, Bu ff on ve Th uram Juven- tus’a, Cannavaro da Inter’e transfer olmu ş , kulüp bu oyuncuların satı ş - larından iyi paralar kazansa da yerlerine benzer kalitede isimleri koyamadı ğ ı için de gerileme ba ş la- mı ş tı. Takım 2000 ve 2001 yıllarında ligi sırasıyla be ş inci ve dördüncü sıralarda tamamlasa da 2001-2002 sezonunda o ana kadarki en dü ş ük derecesi olan 10. sıraya gerilemi ş ti. Ardından iki sene üst üste lig be ş in- cili ğ i ya ş ayan Parma’ya asıl darbeyi vuracak olansa, kulübün en büyük finansal destekçisi olan Parmalat firmasının 2004 yılındaki iflâsıydı. Kulübünmâli yapısını ayakta tutan kolon çökmü ş tü. Parma’nın kısa vadedeki borçlarını kar ş ılayacak bir geliri yoktu. Bu durumda kadronun, mecburi oyuncu satı ş ları ve giden- lerin yerine de fazla takviye yapıla- maması nedeniyle zayıflamasına yol açtı. Öte yandan kâ ğ ıt üzerinde iflâs eden kulüp, mâli kurallar gere ğ i yeniden yapılandırılıyor ve Parma AC olan resmi adı da Parma FC olarak de ğ i ş tiriliyordu. 2004-2005 sezonunda takımUEFA Kupası’nda bir ş ekilde yarı finale kadar gittiyse de ligde i ş ler hiç iç açıcı de ğ ildi. Normal sezonu 18. sı- rada tamamlamı ş lar ve play-o ff ’ta Bologna’ya üstünlük sa ğ layarak kümede kalabilmi ş lerdi. Fakat takımın artık üst sıralara tırmanacak hâli de kalmamı ş tı. Nitekim 2008’de Parma, Serie A’ya yükseldi ğ i 1990’dan beri ilk kez küme dü ş tü. Bir yıl aradan sonra bu seviyeye yeniden dönse de genelde orta sıralarda seyreden bir takım olmaktan öteye gidemedi. 2013-14 sezonunun altıncılıkla tamamlan- ması tam iyi günlere dönü ş adına bir sinyal olabilecekti ki UEFA, ku- lübünmâli yeterlilikleri kar ş ılaya- maması neticesinde Parma’ya Avrupa kupalarına katılım için gereken lisansı vermedi. Bu da geri- leme devrinin bitip, da ğ ılma döne- minin ba ş ladı ğ ı nokta oldu. 2014-15 sezonuna mâli problemleri dı ş ında hiçbir ş eyi dü ş ünemeden giren kulüp, Serie A’nın dibine demir attı. Üzerine puan silme cezaları da eklenince Parma’nın kümede kalma umutları haftalar öncesinden tükendi. Mart ayında kulübün 11 yıl aradan sonra bir kez daha iflâsını ilân etmesiyse adeta tabuta çakılan son çivi gibiydi. Sezon kerhen tamamlandıktan sonra da beklenen oldu ve kulübün kapısına kilit vuruldu. Parma’nın bundan sonra toplarlan- masıysa 2004’teki kadar kolay olmayacaktı. Zira kulübün sadece isimde ğ i ş tirmesi yeterli de ğ ildi. Bunun yapılmasının ardından da kurulacak olan takım, mücadele- sine amatör statüdeki Serie D’den ba ş layabilecekti. Yine de kulübe gönül verenler pes etmedi ve kur- dukları vakfın deste ğ iyle Parma Calcio 1913 adını verdikleri yeni wolu ş umu hayata geçirdiler. Böylece yenilenen Parma, 2015-16 sezonunda mücadelesine Serie D’de ba ş ladı. Üç sezon boyunca da bir üst kademeye yükselmeyi ba ş ararak 2018-19 sezonu öncesinde Serie A’ya dönmeyi bildiler. Bu yeniden do ğ u ş sonrasında Parma, 2018-19 sezonunda Serie A’yı 14. sırada tamamlarken, 2019-2020 sezonun- daysa biraz daha yukarılara tırmanıyor ve kendisine 11. sırada yer buluyordu. Ne var ki kulübü 2017’de satın alan Çinli i ş adamı Jiang Lizhang’ın 2020’de hisselerini Amerikalı Kyle Krause’a devretmesinin ardından beklenen yatırımlar gelmedi ğ i gibi kulüp yeniden kan kaybetmeye ba ş lıyordu. Serie A’nın ilk 12 hafta- sında sarı-mavililer iki galibiyet ve altı beraberlik almı ş lar ve kendile- rine 14. sırada yer bulmu ş lardı ki bu, sezon boyunca çıktıkları en yüksek noktaydı. Sonraki 26 hafta için- deyse Parma sadece bir kez kaza- nabildi, 19 maçtaysa sahadan eli bo ş ayrıldı. Hâl böyle olunca da takım 20 puanla ligin son sırasında kaldı ve tarihinde üçüncü kez Serie A’ya veda etti. Önceki dü ş ü ş lerinin ardından bir ş ekilde geri dönmesini bilen Parma’nın bir kez daha kısa süre içinde aya ğ a kalkıp kalkmaya- ca ğ ıysa büyükmerak konusu hâline geldi. Özellikle de altyapıla- rından yeti ş en Gianluigi Bu ff on’un 43 ya ş ında kulübe geri dönme kararı alması sonrasında… 114 115