TamSaha 200. Sayı / Temmuz 2021

57 70 sporcuların bir sonraki antrenmana yeteri kadar hazır olup olmadıkları (Readiness to Train) tespit edilme- den antrenman planlaması yapıl- mıyor. Ülkemizde bu konudaki e ğ itimler sınırlı ve müfredata yeni girmeye ba ş ladı. Bu yüzden ölçüm- leri yapabilmek için konsepte bir miktar hâkimolmak gerekiyor el- bette. Okunabilecek, izlenebilecek veya danı ş ılabilecek birçok plat- formve kurummevcut. Biz bu ek- si ğ i giderebilmek adına Acıbadem Sports olarak “Sporcu Monitörizas- yonu” ve “Spor Teknolojisi Kulla- nımı ve Veri Analizi” adı altında iki ayrı e ğ itimdüzenledik. Aynı ş ekilde AcıbademSports ve TFF i ş birli ğ i al- tında Atletik Performans Antrenör- lü ğ ü sertifika programı içerisindeki bir günlük “Sporcu Monitörizas- yonu” e ğ itimini Fulya’daki merke- zimizde veriyoruz. Ben ayrıca TFF antrenör lisans e ğ itimleri ve ulusal konferanslarda bu bilinci yayabil- mek için konu ş macı olarak yer alı- yorum. Monitörizasyonun neyi amaçladı ğ ını anladıktan ve ölçüm- ler için uygun ortamı sa ğ layabilecek bir kulüp içerisinde yer aldıktan sonra, ölçümler kendili ğ inden sezon planlamasının ve kurumsal hafıza- nın ayrılmaz bir parçası oluyor. Tüm bunların yanında, Monilabb’in yazı- lım olarak kullanımı için ise spesifik bir e ğ itime gerek yok. Kullanmaya ba ş lamadan önce Monilabb ekibi- nin size yapaca ğ ı bir demo yeterli oluyor. Kullanıcı tarafından gelen geribildirimve destek taleplerine de en kısa sürede kar ş ılık veriliyor. Her kulüp böyle bir laboratuvar ku- rabilir mi? Çokmâliyetli bir yatırım mı bu? Evet, her kulüp böyle bir laboratu- var kurabilir. Kulüplerin söz konusu spor teknolojisi olunca do ğ al olarak mâliyet ve i ş yükü anlamında bir çekincesi oluyor. Ancak do ğ ru bir planlama ile aslında her seviyeden kulüp bu tarz uygulamaları ba ş latıp sürdürebilecek bir yapı kurabilir. Bu amaçla Monilabb, “Her Kulübe Bir Laboratuvar” mottosu ile Minilabbs hareketini de ba ş lattı. Monilabb ekibi, her kulübün bütçesine göre seçilebilecek teknolojilerden, tesis- ler içerisinde ölçümler için kullanı- labilecek alan ve ölçümleri yapabilecek kulüp personelinin be- lirlenmesine kadar tüm operas- yonda i ş birli ğ i yapıyor. Global bir tanım olan “Teknolojik Trend Far- kındalı ğ ı” (TTA) sektörel yeni tek- nolojileri tanıma ve amaca uygun en yararlı teknolojiyi seçebilme ye- tene ğ ini ifade eder. Spor sektö- ründe her gün yeni bir ürün piyasaya sürülüyor ancak bu ürün- lerden hangisinin i ş inize gerçekten yarayaca ğ ını anlamanız gerekiyor. Piyasada popüler olan her teknolo- jiyi kullanmaya çalı ş mak kulüplere zaman kaybı, yüksekmâliyet ve alınan yanlı ş aksiyonlar olarak geri dönebiliyor. Ba ş latılan Minilabbs hareketinde ise kulübün bütçesi, bakı ş açısı ve hedefleri baz alınarak yüksekmâliyetli, dijital ve otoma- tize ölçüm teknolojileri ile dü ş ük mâliyetli, yarı otomatik veya ma- nuel ölçüm teknolojileri arasında bilimsel geçerlilikleri gözetilerek en uygun seçimyapılıyor. Örne ğ in kalça kuvvet ölçümü için ergono- mik ve bluetooth ile veri çıktısı ala- bilece ğ iniz yüksekmâliyetli bir teknoloji yerine manuel bir tansi- yon aleti ile aynı amaca yönelik veri çıktıları alabiliyorsunuz. Teknoloji seçimi sonrası en büyük sıkıntı verilerin analizi ve yararlı bilgiye dönü ş türülmesinde ya ş anı- yor. Minilabbs hareketinde bu nok- tada devreye Monilabb yazılımı giriyor. Tüm teknolojilerin yazılıma ve risk algoritmalarına entegras- yonumümkün. Böylelikle kulüpler kendileri için özelle ş tirilmi ş ve sü- rekli güncellenebilecek bir yazılım kullanmı ş oluyor. Kurulacak toparlanma ölçüm labo- ratuvarı ve Monilabb birlikteli ğ inin kulüplere nasıl bir katkısı olacak? Öncelikle hedeflenen kısa ve orta vadede kulüplerde ya ş anan sportif yaralanma sayılarında ve bu yara- lanmalara ba ğ lı mâliyetlerde bir dü ş ü ş trendi sa ğ lamak. Özellikle UEFA ve Premier Lig seviyesinde yapılan ara ş tırmalarda 4-6 haftalık bir sporcu yaralanmasının kulüpler için 400-600 bin euro aralı ğ ında de ğ i ş en bir mâliyeti oldu ğ u saptan- mı ş . Pandemi nedeni ile neredeyse her maçta 1 yaralanma istatisti ğ ine ula ş ılan 2020-21 sezonu ve normal ş artlarda takımların bir sezonda or- talama 40-50 aralı ğ ında sportif ya- ralanma ya ş adı ğ ı hesaba katılırsa toplammâliyet çok ciddi boyutlara ula ş abiliyor. Bu konuda ligimizi ve Monilabb kullanımına ba ğ lı olumlu istatistikleri göz önünde bulundur- du ğ umuzda, kurulacak toparlanma ölçüm laboratuvarı ve Monilabb bir- likteli ğ inin kulüplerimizin sezonluk sportif yaralanma insidansını yak- la ş ık %50 oranında azaltaca ğ ını ve bir sezon için ortalama 500-750 bin euroluk bir kaybın önlenebilece ğ ini dü ş ünüyoruz. Ayrıca, yetersiz to- parlanma ve erken sürantrenman sinyallerinin tespit edilmesi saye- sinde antrenman planlamasında yapılacak de ğ i ş ikliklerle sporcula- rın fiziksel etkinli ğ inin artaca ğ ı da unutulmamalıdır. Tümbunların ya- nında Monilabb yazılımı, kulüplerin atletik performans ve medikal veri yönetimini kolayla ş tıracak, depart- manlar arası ileti ş imve bilgi aktarı- mını hızlandıracak, ortak bir raporlama dili olu ş turacak ve ku- rumsal veritabanı için dijital bir zemin de hazırlayacaktır. Sizce futbolda teknoloji kullanımı sürecinde sıklıkla yapılan hatalar nelerdir? En büyük hata teknolojiyi “neyi he- defledi ğ ini bilmeden” kullanmaya çalı ş mak oluyor genelde. Yüksek mâliyetli bir konumlandırma siste- mini alıp oyuncuları sadece katet- tikleri toplammesafeye veya sprint sayısına göre sıralandırmak fayda yerine zarar verebiliyor. Aynı ş e- kilde, endüstriyel trend olmu ş bir kuvvet ölçüm cihazını alıp sezon içerisinde bir ya da iki ölçümyap- mak yerine bu cihazı iyi bir plan- lama ile fiziksel performans, monitörizasyon ve rehabilitasyon takibinde çok daha verimli kullana- biliyorsunuz. Laktik asit ölçümü için alaca ğ ınız bir cihaz ile oyuncu- ların sadece sezon ba ş ı dayanıklılık testlerini de ğ il günlük veya haftalık toparlanma ölçümlerini de yapabi- lirsiniz. Di ğ er hatalardan birisi de verilerin analizi ve raporlanması konusunda yapılıyor. Aslında bunu bir hata de ğ il yetersizlik olarak ni- telendirmek lâzım. Çünkü, teknoloji demek numerik veri çıktısı demek- tir. Verileri, i ş inize yarayacak bilgiye ve anla ş ılır bir raporlama diline çe- virmeniz gerekiyor. Günümüzde spor teknolojisi donanımları genel- likle yazılımları ile birlikte pazarla- nıyor. Ancak bu yazılımlar ço ğ unlukla standart ş ablonlarla önünüze geliyor. Sizin yüzlerce ve- riyi takımın gereksinimlerine göre daha basite indirgeyerek raporla- manız gerekiyor. Sadece sizin anla- yaca ğ ınız bir raporun kurumsal hafıza ve ileti ş imde bir yeri olmu- yor; daha da kötüsü kafa karı ş ıklı ğ ı ve yanlı ş kararlar alınmasına yol açabiliyor. Her departmanın konu- lan hedefler do ğ rultusunda Anah- tar Performans Göstergeleri (KPI) belirlemesi ve raporların bu göster- geler üzerinden sunulması gereki- yor. Bu raporların oyuncular ile payla ş ılıp payla ş ılmaması da yöne- timi oldukça zor olabilen bir konu. Burada hedef oyuncuların bu öl- çümlere inanıp güvenmesini sa ğ la- mak, sonrasında çok daha özet bilgilerle onları desteklemek olma- lıdır. Verileri takım içerisinde bir re- kabet unsuru olarak kullanmak sıkıntılı sonuçlar do ğ urabiliyor. Bu- rada takımve oyuncu profillerine göre karar vermek gerekti ğ ini dü- ş ünüyorum. Sıklıkla yapılan hata- lardan bir di ğ eri de teknolojiyi denemeden satın almak. E ğ er ürü- nün donanımsal tarafta bilimsel ge- çerlilik ve güvenilirli ğ inden eminseniz, yazılımsal tarafını da et- raflıca inceleyin ve satın almadan önce demo sürümünü kullanın. Ara yüzüne hâkim olamadı ğ ınız bir ya- zılımı kullanmak daha sonra eziyet hâline dönü ş ebiliyor. Bunun ya- nında teknik destek ve güncelle- meler konusunda firmalardan kesinlikle ön bilgi ve garanti talep edin. Bugün alaca ğ ınız bir ürün 1 sene sonra güncelleme deste ğ i ver- meyebiliyor veya piyasadan çekile- biliyor. Yurt dı ş ında benzer uygulamalar ve Monilabbmuadili yazılımlar mev- cut mu? İ çerikleri farklı olsa da sporcu monitörizasyon uygulamaları yurt dı ş ında ciddi bir disiplin altında sür- dürülüyor. Sporcular bu uygulama- lardan geçmeden antrenmanlara ba ş lamıyorlar. Her takımkendi ölçümdüzeneklerini belirliyor ve bunu tüm sezon boyunca, nere- deyse her gün aksatmadan sürdü- rüyor. Oyuncuların kas iskelet sistemi reaksiyonlarını ölçerek yor-