TamSaha 214. Sayı / Eylül 2022

Gönülden Kaleme Kadın futbo- lunun tarih- sel geli ş imine baktı ğ ımızda, kadınlar arasındaki ilk futbol maçının 1895 yılında, Kuzey Londra’da oynandı ğ ı görülebilir. 1920 yılında Dick, Kerr’s Ladies FC ile bir Fransız takımı arasında oynananmaç, uluslar- arası anlamda oynanan ilk kadın futbol maçı olarak tarihe geçmi ş tir. 1969’a gelindi ğ inde, Futbol Fede- rasyonu’na ba ğ lı olarak Kadınlar Futbol Birli ğ i (Women’s Football Association) kurulmu ş tur. 1970-71 sezonunda ilk resmî kadın futbolu turnuvası olan FAWomen’s Cup düzenlenmi ş tir. 1975’te Kadınlar Asya Kupası, 1983’te Kadınlar Uluslar Kupası, 1984’te Avrupa Ş ampiyonası, 1991’de FIFA Kadınlar Dünya Kupası düzenlenmi ş tir. Kadın futbolu ilk kez 1996 Yaz Olimpiyatları programına dâhil oldu. Uluslararası Futbol Federas- yonu Birli ğ i (FIFA) üyesi 177 kadın millî futbol takımı bulunmaktadır. Türkiye’de 1954 yılında Mithatpa ş a Stadı’nda İ zmir Kadınlar Futbol Takımı ile İ stanbul Kadınlar Futbol Takımı arasında oynananmaç, kadınlar arasındaki ilkmaç olarak tarihimize geçmi ş ti. Kadınlar fut- bolunun düzenli bir organizasyon hâline gelmesi 1994 yılını buldu. Bu yıldan itibaren oynanmaya ba ş layan Kadınlar Ligi, kulüplerin birer birer kapanmasının da etki- siyle 2002-2003 sezonu sonunda duraklatıldı. 2006-2007 sezonun- dan itibaren TFF bünyesinde yeniden oynanmaya ba ş layan kadın futbolu, üç ayrı lig olarak oynatılıyor. Henüz kurulan, altyapısıyla birlikte olu ş turulan bir kadın futbol takımı, serüvenine 3. Lig’den ba ş lıyor ve 1. Lig’e kadar yükselmeye çalı ş ıyor. Türkiye Futbol Federasyonu’nun amaçları arasında en önemlilerin- den biri de “Futbol erkek oyunu de ğ ildir” kavramını yerle ş tirerek ve tümkamuoyunun da deste ğ ini alarak kız çocuklarının futbol oynamasını te ş vik etmesi. Bu amaç benim için oldukça de ğ erli. Kadın futbolunun dünyada ve ülkemizdeki tarihçesini kısaca özetledikten sonra gelelim bu konuyu yazmama sebep olan Avrupa Kadınlar Futbol Ş ampiyo- nası’na. 6-31 Temmuz tarihleri ara- sında, İ ngiltere’nin sekiz ş ehrinde düzenlenen ş ampiyonayı, ev sahibi ekip normal süresi 1-1 biten finalde Almanya’yı uzatmalarda 2-1 yenerek kazandı. Ş ampiyonada 16 takımmücadele etti. Ş ampiyo- nanın açılı ş maçı Old Trafford’da, finali iseWembley’de oynandı. Final maçında 87 bin 192 ki ş inin tribünleri doldurmasıyla kadın futbolunda seyirci rekoru kırıldı. Oynanan 31 maçta toplam95 gol atıldı. Kupanın gol krallı ğ ını, 6 gol kaydeden Almanya’dan Alexandra Popp ve İ ngiltere’den Beth Mead payla ş tı. İ ngiltere forveti Beth Mead, ş ampiyonanın oyuncusu seçilirken, Almanya orta saha oyuncusu Lena Oberdorf, turnuva- nın genç oyuncusu ödülüne lâyık görüldü. Avrupa Kadınlar Futbol Ş ampiyonası’nın en ba ş arılı takımı unvanını, kazandı ğ ı sekiz ş ampiyon- lukla Almanya elinde tutu- yor. Almanya’nın erkeklerden sonra uluslararası arenada ba ş arılı olmasına ş a ş ırdıkmı, elbette hayır. Çünkü bu ülkelerin kısa, orta ve uzun vadeli programları var ve bu programı kim gelirse gelsin sekteye u ğ ratmadan uyguluyorlar. İ ngiliz kadın futbolunun elde etti ğ i ba ş arının arkasında ise 50 yıllık yasak sonrası kadın futbolunun ülkede yaygınla ş ması için alınan karar var. İ ngiltere’de kadın futbol tarihi ara ş tırıldı ğ ında 1921 ile 1971 arasındaki dönemde kadın futbo- lunun geli ş iminin erkekler tarafın- dan nasıl engellendi ğ i görülür. Futbol Federasyonu’nun kendine ba ğ lı sahalarda kadın futbolu oy- nanmasını 50 yıl boyunca yasak- lama gerekçeleri arasında, “Futbol kadınlara uygun de ğ ildir ve kadın- ların futbol oynaması te ş vik edilmemelidir” ifadeleri yer alıyordu. 5 Aralık’ta alınan karar- dan be ş gün sonra 10 Aralık 1921 günü 30 kadar kadın futbol takımı- nın katılımıyla gerçekle ş tirilen toplantı sonucunda, ba ğ ımsız bir Bayanlar Futbol Birli ğ i (Ladies’ Fo- otball Association) kurulması kararı çıktı. Ertesi yıl, bu kurum tarafından ilk futbol turnuvası düzenlendi. İ ngiltere, 2013 yılında “Kadın Fut- bolu Geli ş imProgramı”nı hayata geçirmeye ba ş ladı. İ ngiltere Futbol Federasyonu ve İ ngiliz Spor Vakfı tarafından fonlanan program, ba ş ta iki yıllık bir süre için plan- landı. 3.7 milyon poundluk bir yatırımla binlerce genç oyuncuyu futbola kazandırmak amaçlanı- yordu. İ lk iki yılda 40 bin ki ş iye ula ş mayı amaçlayan program, beklentiyi a ş tı. “Büyüme Planı” isimli program 2020 yılının sonuna gelindi ğ inde 3.4milyon genç kızın futbol sahası ile tanı ş tı ğ ını gösteri- yordu. Gelinen nokta, programın tavizsiz uygulanması sonucu 9 yılda elde edilen Avrupa kadınlar ş ampiyonlu ğ u ve ş imdilik 30mil- yon paundluk kadın futbol ligine sahip olmak. Kısa zaman dili- minde elde edilen ba ş arı hiç de fena de ğ il. Bu da planlı, programlı çalı ş ılırsa ba ş arının er ya da geç elde edilece ğ ini gösteriyor. Kadın-erkek dü ş ünce yapısına örnek vermek gerekirse, kadınların konu ş urken sa ğ ve sol beyin loplarını birlikte kullanma, erkeklerin ise genelde tek loplarını daha baskın kullanma e ğ ilimi gösterdikleri bilinmektedir. Bir i ş e geç kalan erkek, “Yolda kaza vardı, o nedenle geciktim” diyorsa, kadın, “Yolda çok feci bir kaza vardı. Sürekli ambulans sirenleri duymaktaydım. Galiba ölü ve yaralılar da vardı. Nasıl üzüldümbir bilseniz. Hâlâ kendime gelebilmi ş de ğ ilim. Trafik de çok kötüydü. O nedenle gecik- tim. Çok üzgünüm” der. Daha karma ş ık dü ş ünce sistema- ti ğ ine sahip kadınların, erkeklerin nispeten daha basit dü ş ünmeleri- nin verdi ğ i avantajla futbol gibi basit oynanması gereken oyunun basit hâlini erkeklerden çok daha iyi tatbik etmeleri seyir zevkini artırıyor. İ lerleyen dönemde, yani 30 yıl içinde seyirci açısından erkek fut- bolunu geride bırakaca ğ ını söyle- menin bugün için hayal oldu ğ u dü ş ünülse bile yarınlarda gerçek- le ş me olasılı ğ ı oldukça fazla görü- nüyor. Tabiî bunu Avrupa Kadınlar Futbol Ş ampiyonası’na istinaden söylüyorum. Oradaki taraftar profiline bakıldı ğ ında büyük bir bölümünün ailelerden olu ş tu ğ u görülebilir. Bazen çok pas hatası yapıyorlar, sürekli dikine oynamak istiyorlar. Buna ra ğ men ceza sa- hası pozisyon zenginli ğ ini ş imdilik yaratamayan kadın futbolu, birkaç hatasını düzeltir, heyecan dozu yüksekmaçlar oynamaya ba ş - larsa ve tribün profilinin bozulma- sınamüsaade etmeyip kavga-gürültüden uzak i ş lerini yaparlarsa gerçek futbol taraftar- larını, bugünkü erkek futbol orta- mından ş ikâyet eden taraftarları da tribünlere çekecekleri gün gibi ortada. Seyretti ğ imAvrupa Kadın- lar Futbol Ş ampiyonası’nda futbo- lun do ğ rularını o kadar yaptılar ki, er ya da geç gerçek de ğ erlerini bulacaklardır. Ya ş am sevinciniz hiç bitmesin. Sa ğ lı ğ ımız için “maske, mesafe ve temizli ğ e” dikkat edelim… İ smail Gökçek Kadın futbolu 120 121