TamSaha 220. Sayı / Mart 2023

ni’den altı maç daha az oynadı ğ ı dü ş ünüldü ğ ünde, Beyaz Pele’nin bireysel performansının ne denli etkileyici oldu ğ u çok daha net bir biçimde görülmekteydi. Zaten sezon sonunda Zico, Serie A’da yılın oyuncusu da seçilmi ş ti. 1984-85 sezonundaysa Udinese’nin hedeflerini büyütememesi ve Zico’nun aklında sürekli Flamen- go’nun olması neticesinde bu birlik- telik daha fazla sürmeyecekti. Yıldız oyuncu 16maç daha İ talyan ekibinin formasını giymesinin ardından 1985 ba ş larında solu ğ u yeniden yuvasında, Flamengo’da alıyordu. Ancak bu Zico için talihsiz bir geri dönü ş olacaktı. Zira yeniden Fla- mengo formasını sırtına geçirdikten kısa bir süre sonra dizinden ciddi bir biçimde sakatlanacak ve bu da onun yakla ş ık bir yıl boyunca futboldan uzak kalmasına yol açacaktı. 1986 yılının ba ş larında ye ş il sahalara dönen Zico, Mek- sika’da düzenlenecek Dünya Kupası öncesinde Flamengo ile sadece Rio Eyalet Ş ampiyonası’nda dört maçta oynama ş ansı bulabilmi ş ti. Yine de bumaçlarda attı ğ ı üç golle takımı- nın ş ampiyon olmasında iyi kötü pay sahibi olunca, henüz tam mânâsıyla iyile ş memi ş olsa da Brezilya’nın Dünya Kupası kadrosuna dâhil edilmi ş ti. Sakat geldi ğ i son Dünya Kupası’nda iz bırakamadı Meksika’daki turnuva, Zico’nun kariyerindeki son Dünya Kupası olacaktı. Turnuvanın ilk turunda Sambacıları bekleyen rakiplerse İ s- panya, Kuzey İ rlanda ve Cezayir’di. Zico, İ spanya ve Cezayir’le oynanan ilk iki maçta riske edilmezken Bre- zilya bu kar ş ıla ş malardan 1-0’lık sonuçlarla galip ayrılmayı bilmi ş ti. Kuzey İ rlanda önündeki grubun son maçındaysa yıldız oyuncu 68’inci dakikada, takımı 2-0 öndeyken, Socrates’in yerine oyuna giriyor ve son dakikalarda Careca’nın attı ğ ı üçüncü golde de asisti yapan isim oluyordu. İ kinci turdaki Polonya maçında da Zico son yirmi dakikada Socrates’in yerine oyuna alınıyordu. O girdi- ğ inde 2-0 olan kar ş ıla ş ma, 90 da- kika sonunda 4-0’a gelmi ş ve Brezilya, belki de bekledi ğ inden de kolay geçen bir maç sonunda çeyrek finale kalmı ş tı. Çeyrek finaldeyse Fransa kar ş ısına çıkan Brezilya’yı, tıpkı dört yıl önce- sinde İ talya önünde oldu ğ u gibi dra- matik bir maç bekliyordu. Zico’nun kulübeden takip etti ğ i ilk yarıda Brezilya, Careca ile önce geçse de devrenin sonlarına do ğ ru Platini durumu 1-1’e getirmeyi bilmi ş ti. İ kinci yarıdaysa Zico yine son 20 dakikada oyuna giriyor ve girdikten iki dakika sonra da Brezilya bir penaltı vuru ş u kazanı- yordu. Duran toplardaki ustalı ğ ıyla bilinen Zico topun ba ş ına geçmi ş ti ama sakatlı ğ ının da etkisiyle mi bilinmez, beklenmeyen olmu ş ve topu kaleci Joel Bats’a ni ş anlamı ş tı. 90 dakikada e ş itli ğ in bozulmaması üzerine maç uzatmalara gidiyor, burada da skoru de ğ i ş tirecek gol gelmeyince de seri penaltı vuru ş ları kaçınılmaz oluyordu. Brezilya adına penaltı kaçırma sırasıysa bu kez bir ba ş ka usta ayak Socrates’teydi. Onun ilk atı ş ı kaçırmasından sonra Fransızlar Stopyra, Amoros ve Bellone ile üç atı ş ı gole çevirmi ş ler, Brezilyalılar da buna Alemao, Zico ve Branco ile kar ş ılık vermi ş lerdi. Derken Platini dördüncü atı ş ı kaçı- rıyor ve son atı ş lar öncesi ş anslar yeniden e ş itleniyordu. Fakat Bre- zilya adına Julio Cesar’ın karavana atması, sonrasında da Fransa’nın Luis Fernandez’le a ğ ları bulması, Sambacıları bir kez daha erkenden evlerine dönmeye mahkûm ediyordu. Zico’nun kariyerinin bundan sonraki kısmıysa hemya ş ının ilerlemesi hemde eski sa ğ lı ğ ına kavu ş amaması nedeniyle eskiye oranla pek parlak olmayacaktı. Flamengo’da 1989 yılına kadar oynamaya devam eden Zico, bu periyotta 1986 Rio Eyalet Ş ampi- yonası’yla 1987 Brezilya Ş ampiyo- nası ş ampiyonluklarını ya ş ıyordu. Ancak oynadı ğ ı maç sayısı çok azalmı ş tı. 1989 yılının Aralık ayında, Zico aktif futbolculuk ya ş antısını Brezilya Ş ampiyonası’nda oynanan bir Flamengo-Fluminense derbisiyle noktalıyordu. Flamengo kariyeri boyunca oyna- dı ğ ı 731 maçla kulüp tarihinin en çokmaça çıkan ikinci, attı ğ ı 508 golle de en çok gol atan birinci oyuncusu olmu ş tu. Ayrıca Mara- cana Stadı’nda da attı ğ ı 333 golle bume ş hur statta en çok gol atan isimdi. Bir yıl bakanlık ve sonrasında futbola dönü ş 1990 yılında Brezilya’da ba ş kanlı ğ a seçilen Fernando Collor do Mello tarafından spor bakanlı ğ ına atanan ve ülkesinde bir yıl kadar bu görevi yürüten Zico’nun futbol oynama hevesiyse bir türlü geçmemi ş ti. 1991 sonlarında Zico’ya Japonya’nın o zamanki ikinci liginde mücadele eden Sumitomo Metals takımından transfer teklifi geliyor ve 39 ya ş ına girmek üzere olan efsane, yakla ş ık iki yıldır uzak oldu ğ u futbola, bu teklifi kabul ederek geri dönmeye karar veriyordu. 1992 yılında Sumi- tomo’nun ikinci ligi zirvede tamam- layıp 1993 yılında kurulacak olan Japonya J Ligi’ne katılma hakkı elde etmesinde de en büyük pay 31 maçta 27 gol atan Zico’nundu. Yeni kurulan bu ligde Sumitomo isimde ğ i ş tirerek Kashima Antlers adıyla yer alacaktı. J Ligi’nin iki a ş ama hâlinde oynanan ilk sezo- nunda da ilk a ş amada Kashima Antlers’la futbolculuk kariyerinin son ş ampiyonlu ğ unu ya ş ayan Zico, 1994 yılında futbola ikinci ve son kez bu takımda veda edecekti. Arkasında oynanmı ş toplam 1199 maç ve atılmı ş 854 gol bırakarak… Zico elbette futboldan kopmaya- caktı. Aktif futbolculu ğ u bırakma- sının ardından bu kez plaj futbolunun önemli isimlerinden biri olarak futbolseverlerin kar ş ısına çıkıyor ve 1995 Plaj Futbolu Dünya Kupası’nda gol kralı olup Brezilya’yı ş ampiyonlu ğ a ta ş ıyordu. Tabiî bu arada kendisi Japonya ile olan ba ğ - larını da koparmamı ş tı ve Kashima Antlers’da teknik danı ş man olarak görev yapmaktaydı. 1999’da kısa bir süre bu kulüpte teknik direktörlük de yaptı. 2002 Dünya Kupası’nın ardından Japonya Futbol Federas- yonu’nun, millî takımın yeni teknik direktörü olması için Zico’ya teklifte bulunması ve Zico’nun bu teklifi kabul etmesiyse Beyaz Pele’nin kariyerinde yepyeni bir dönemi açıyordu. Zico, Brezilya ile tek dünya ş ampiyonlu ğ unu, Plaj Futbolu Millî Takımı ile ya ş amı ş tı... Zico, Kashima Antlers formasıyla Japonya’daki futbolseverleri de kendisine hayran bırakmı ş tı. 102 103