TamSaha 222. Sayı / Mayıs 2023

dede olmaktan çıkartabilmeli ve de ğ erli ürün olarak bugün sattı ğ ı- mız fiyatın 4-5 katına satabilmeli- yiz. Çalı ş tay sonunda diyelimki ülke- mize uyanmükemmel sistemi kurduk ve kaliteli marka olma yolunda önemli yol kat ettik. Meydana getirdi ğ imiz markanın de ğ erini korumak için yapılması gerekenlere gelince… Gördü ğ üm en önemli sorun, bugünkü hakem hatalarına verilen ölçüsüz, ele ş tiri sınırlarını a ş an çe ş itli ithamlara varan söylemler ve bu söylemlerin dünyada olu ş turdu ğ u algı. Bu söy- lemlerin son bulmasını sa ğ layacak kanun veya yönetmelikler getiril- meli ki olu ş turulanmarkanın de- ğ erini koruyabilelim. “Bo ğ az dokuz bo ğ um” diye bir atasözümüz var. Dü ş ünmeden söylenen sözlerin hemkar ş ıdaki ki ş inin canını yakabilece ğ ini hemde söyleyen ki ş iye dert olabilece ğ ini anlatıyor. Bu sebeple de söylenecek sözler öncelikle dü ş ünülmeli ve tartılma- lıdır. Hangi yönetici olursa olsun, herhangi bir ithamda bulunurken “bo ğ az dokuz bo ğ umdur” ata- sözünü hatırlayacak, bin dü ş ünüp bir söz söyleyecek. Bu kanuna ra ğ men futbolunmarka de ğ erini zarara u ğ ratacak demeçler veri- yorsa Cumhuriyet savcıları, yöne- ticinin iddialarını ispat edecek belgeleri vermesini isteyecek. E ğ er ispat edemiyorsa o ki ş inin ömür boyu yöneticilik yapmasını, herhangi bir spor müsabakasına girmesini önleyecek cezalar verilmeli. Gelelimkulüplerimizin yüzde doksan dokuzunu kapsayan iti- razlarının sebebi olan hakemlere… Ş ebnemFerah’ın bir ş arkısında dedi ğ i gibi, “Sil ba ş tan ba ş lamak gerek, bazen hayatı sıfırlamak…” diye devameden sözlerinde ol- du ğ u gibi hakemlerle ilgili tüm prosedürleri sil ba ş tan yapıp sıfır- lamak gerekiyor. Öncelikle camia- daki ayrıcalıklara son verilmeli. Gözlemci, eski hakemyakınları ve büyük camialarınmensuplarının di ğ er hakemadaylarının önüne geçmesi ve hızla yükselmelerini engelleyecek bir sistemin in ş a edilmesi gerekiyor. Tüm liglerde amatörler dâhil gözlemcinin yanındamaçları yönetilen takım- ların oyuncuları, teknik heyeti ve yöneticileri de hakeme not vermeli. E ğ er hakeme dü ş ük not veriliyorsa bu notun sebebi açıklanmalı ki kırık notun nedenini hakemde bilsin. Ayrıca hakemin notu gözlemci ve kulüplerin verdi ğ i notun ortala- ması olarak gerçekle ş meli. Hakemlere verilen e ğ itimgözden geçirilmeli. Görme testi yapılmalı. Sadece göz doktorununmuaye- nesi de ğ il, baktı ğ ının ne kadarını gördü ğ ünü, bu gördü ğ ünü oyun kuralları do ğ rultusunda ne kada- rını do ğ ru ne kadarını yanlı ş yorumladı ğ ını ölçecek e ğ itim programı konulmalı. Bu test baskı altında veya baskısız ortamda yapılmalı. Ne kadar gördü ğ ü ve gördü ğ ünü ne derece do ğ ru yo- rumladı ğ ı ile paralel terfi yapılmalı. Ayrıca VAR hakemlerine sinema yönetmenleri tarafından nereye odaklanmaları konusunda e ğ itim verilmeli. Ezcümle Türk futbolunun iyi çizil- mi ş bir yol haritasına ihtiyacı oldu ğ u, bu haritanın uzun süreli uygulanmasının olmazsa olmazı- nın da devlet politikası olarak benimsenmesinden geçti ğ i ortada. Ya ş amsevinciniz hiç bitmesin. Sa ğ lı ğ ınız içinmaske, mesafe ve hijyene dikkat edelim… 136