TamSaha 222. Sayı / Mayıs 2023

spanyol futbolunda Athletic Bil- bao’nun ayrı bir yeri oldu ğ u her- halde fazla tartı ş ma götürmez. Bask bölgesinin en önemli futbol kulübü konumundaki kırmızı-be- yazlılar, kurulu ş larından itibaren kadrolarında sadece Bask kökenli oyunculara yer vererek bir bakıma etnikmilliyetçili ğ in futbol sahala- rındaki ba ş lıca temsilcisi hâline de gelmi ş lerdi. 1928 yılında oynanmaya ba ş layan La Liga’da 1930’lu yıllarda en etkili takımda Athletic Bilbao’ydu ve Bask ekibi bu dönemde dört ş am- piyonluk kazanmı ş tı. E ğ er İ spanya İ ç Sava ş ı’ndan dolayı 1936’dan 1939’a kadar lige ara verilmeseydi bu sayının artması da i ş ten bile de ğ ildi. Bilbao, 1943 yılında da LaLiga’da be ş inci ş ampiyonlu ğ una ula ş an ilk kulüp olmu ş tu ki o es- nada Real Madrid ile AtleticoMad- rid’in iki ş er, Barcelona’nınsa bir ş ampiyonlu ğ u bulunmaktaydı. 1940’ların ba ş ından 1950’lerin or- tasına kadar Bilbao forması giyen ve Bask ekibiyle çıktı ğ ı 354 resmî maçta 335 gol kaydeden Telmo Zarra da o yıllarda İ spanya futbolunun en büyük yıldızıydı. 1950’lerden itibaren Real Madrid ile Barcelona’nın yaptı ğ ı atılımnetice- sindeyse Bilbao, bu ikilinin geri- sinde kalmaya ba ş layacaktı. 1956’da altıncı ş ampiyonlu ğ unu kazanan kırmızı-beyazlılar, bunun ardından yeniden LaLiga’nın zirve- sine çıkabilmek içinse 1980’lere kadar beklemek zorunda kalacak- lardı. 1983 ve 1984’te iki sezon üst üste gelen iki ş ampiyonluksa Bil- bao’nunmüzesine bu alanda giren son kupalar olacaktı. Üstelik Bil- bao, 1984’te Kral Kupası’nı da 23’üncü kez kazanma ba ş arısını göstermi ş ti ve o tarihte bu kupayı en çok kazanan takımdı. Ancak 1984’ten sonra kırmızı-beyazlılar ne ligde ne de Kral Kupası’nda gü- lebildi. Bilbao bunun neticesinde LaLiga’da en çok ş ampiyon olan takımlar sıralamasında Atletico Madrid’e de geçilerek dördüncü sıraya gerilerken Kral Kupası’nı en çok kazanan takımolma unvanını da Barcelona’ya kaptırdı. Kulüplerin günümüzde dünyanın dört bir yanından onlarca yabancı oyuncuyu kadrolarına katabildik- leri bir dönemde Bilbao’nun hâlâ Bask kökenli oyuncu oynatma po- litikasını sürdürmesi, kırmızı-be- yazlıların ş ampiyonluk hasretinin dinmesini neredeyse imkânsız kılan bir faktöre dönü ş mü ş durumda. Günün birinde bu inadın kırılması hâlinde Bilbao’nun Real Madrid-Barcelona hegemonyasına kar ş ı nasıl bir direnç gösterebile- ce ğ iyse elbette büyük birmerak konusu. İ Athletic Bilbao (8 ş ampiyonluk, sonuncusu 1984’te) ransız futbolunun 1960’lar ve 1970’lerdeki bir numaralı yıldızı Saint-Etienne’di. İ lk ş ampiyonlu- ğ unu 1957’de kazanan Ye ş iller, 1960’lar ve 1970’lerdeyse dörder kez daha Ligue 1’de mutlu sona ula ş mayı ba ş armı ş ve toplam ş ampiyonluk sayısını da dokuza çıkartmı ş tı. St. Etienne onuncu ve son ş ampi- yonlu ğ unuysa 1981’de kazandı. O esnada kendilerinden sonra en çok ş ampiyon olan takımsa altı ş ampiyonlukla Stade de Reims’di. Marsilya ve Nantes’ınsa be ş er ş ampiyonlukları bulunuyordu. Paris Saint-Germain ve Lyon ise henüz hiç ş ampiyonluk görme- mi ş ti. St. Etienne yurt içinde bu ba ş arıları ya ş arken yurt dı ş ında da bo ş durmamı ş ve 1975-76 sezonunda Ş ampiyon Kulüpler Kupası’nda finale kadar giderek bu kupada Reims’den sonra final oynayan ikinci Fransız ekibi olmayı da ba ş armı ş tı. Ancak finalde Bayern Münih’e tek golle boyun e ğ mek zorunda kalmı ş - lardı. 1981-82 sezonuysa St. Etienne’in Fransız futbolunun zirveden ko- pu ş ununmiladı niteli ğ indeydi. Ye- ş iller, ligde ş ampiyonlu ğ u sadece bir puanlık farkla Monaco’ya kap- tırarak sezonu ikinci sırada nok- talamı ş , ardından da en büyük yıldızları Michel Platini’yi Juven- tus’a kaptırmı ş lardı. Zaten St. Eti- enne kıl payıyla kaybetti ğ i bu ş ampiyonlu ğ un ardından bir daha ligde zirve yarı ş ına bile giremeye- cek, hatta sadece iki sene sonra küme dü ş menin ş okunu dahi ya ş ayacaktı. 1986’da Ligue 1’e geri dönmesine kar ş ın 1996, 2001 ve 2022’de üç defa daha küme dü ş en St. Etienne, buna ra ğ men bu sezo- nun ba ş ına dek Fransa’da en çok ş ampiyonluk ya ş ayan üç takım- dan biri olmayı sürdürüyordu (Marsilya ve PSG’nin de 10’ar ş ampiyonlu ğ u bulunuyordu) fakat bu sezon sonu itibarıyla bu unva- nını da artık PSG’ye kaptıracak. F Saint-Etienne (10 ş ampiyonluk, sonuncusu 1981’de) 81 80