TamSaha 225. Sayı / Ağustos 2023

anchester City’nin Haziran ayında İ stanbul’da oynanan finalde Inter’i tek golle devirerek tarihinin ilk Ş ampiyonlar Ligi ş ampiyonlu ğ unu kazanması, futbol dünyasında 2023 yılının ş u ana kadarki belki de en önemli geli ş mesiydi. City’nin zaferinin bu denli önemli olma- sının altındaysa biri futbolun ekonomi-politi ğ ini, di ğ eri de oyunun taktiksel yönünü ilgi- lendiren iki ana sebep yatıyor. Bu sebeplerden ilki, hemen herkesin de tahmin edebilece ğ i üzere, 15 yıl önce Birle ş ik Arap Emirlikleri sermayesi tarafından satın alınan ve o güne dek çok büyük ba ş arıları olmayan bir kulübün, bu devir-teslim sonra- sında dünyanınmaddî açıdan en güçlü kulüplerinden birine dönü ş mesi ve bu süreçte milyar sterlini a ş an yatırımların ardın- dan en sonunda en büyük hedefi olan Avrupa ş ampiyonlu ğ una ula ş ması... Böylelikle günümüz futbolunda bazı kulüplerin kaderinde kazanmanın, bazıları- nında ise kaybetmenin bulun- du ğ u ve bu durumun ne olursa olsun de ğ i ş tirilemeyece ğ i, ba ş arının parayla satın alınama- yaca ğ ı, parayla ölçülemeyen büyüklü ğ e sahip kulüplerin bir gecede multimilyarder olan ku- lüplere kar ş ı her zaman üstün gelece ğ i gibi yıllar yıllı futbolun yazılı olmayan kuralları arasında kabul edilen birtakımkaideler bu geçerliliklerini kaybetti. Bunu, mevzubahis durumu olumlamak adına söylemiyoruz ancak üzücü de olsa günümüzde futbol-sermaye ili ş kisinin gel- di ğ i nokta belli ve City’nin Ş ampiyonlar Ligi ş ampiyonlu ğ u da bu durumun altını çizmeyi bırakın, adeta üstünden fosforlu kalemle geçti. Ancak bu ayrı bir yazı konusu... Mevcut yazıda odaklanmaya çalı ş aca ğ ımız noktaysa City’nin zaferini önemli kılan ve futbolun taktik- sel yönünü ilgilendiren ikinci ana sebep. Ayrıntılara girmeden evvel bunu bir cümleyle özetle- mek gerekirse “1930’lardan 1960’lara kadar futbol dünya- sında en yaygın kullanılan oyun anlayı ş ı olanWM’in, 60 yılı a ş kın bir sürenin ardından Josep Guar- diola tarafından yeniden cilala- nıp parlatılması” denilebilir. WM’in futbol dünyasında neden bu denli önemli bir taktik oldu- ğ unu anlatmak için öncelikle futbolda taktiksel geli ş imin nasıl ba ş ladı ğ ını kısaca bir anımsa- mak faydalı olacaktır. Modern futbolunmiladını, Football Asso- ciation’ın (günümüzde İ ngilte- re’nin futbol federasyonu, kısaca FA) 1863 yılının sonlarındaki ku- rulu ş u olarak alırsak bu noktada öncelikle FA’in bu kurulu ş esna- sında belirledi ğ i kurallardaki ofsayt tanımının, günümüzdeki ofsayt kuralına göre bir hayli farklı oldu ğ unun altını çizmek gerekir. Buna göre FA tarafından yayınlanan oyunun ilk kuralla- rında ofsayt ile ilgili olan altıncı maddede ş u ifadeler geçmekte- dir: “Bir oyuncu topa vurdu- ğ unda, bu oyuncunun takımından rakibin kalesine daha yakın bir oyuncu varsa, o oyuncu oyun dı ş ıdır ve topa do- kunamaz, ayrıca yeniden oyuna dâhil olana kadar da ba ş ka bir oyuncunun topa dokunmasını engellemeye kalkı ş amaz.” Ofsayt kuralındaki revizyonlar taktiksel evrimi hızlandırdı Buradan da anla ş ılaca ğ ı üzere, ilk oyun kurallarına göre fut- bolda ileriye do ğ ru pas atmak teknik açıdanmümkün de ğ ildi. 50 51 M Pep’insonsihiri WM’in dirili ş i Onur Erdem Manchester City, yıllardır hayalini kurdu ğ u Ş ampiyonlar Ligi ş ampiyonlu ğ una ula ş ırken teknik direktör Pep Guardiola, 60 yılı a ş kın bir süredir ye ş il sahalarda pek rastlanmayan WM sistemini modernize etmesiyle futbolseverlerde hemhayret hemde büyük saygı uyandırdı.