TamSaha 234. Sayı / Mayıs 2024

ka ş ’la gole çevirmi ş ve skora bir kez daha denge gelmi ş ti. Maçta son sözü söylemekse 89’uncu dakikada Ezio Loik’e dü ş mü ş ve bu golle Gök Mavili formalara bürünmü ş Torino diyebile- ce ğ imiz İ talyan Millî Takımı, Macaris- tan’ı 3-2 ma ğ lup etmi ş ti. 1947-1948 sezonu ba ş larken Tori- no’nun kadrosundaki tek de ğ i ş iklik, Pietro Ferraris II’nin futbolu bırakma- sıydı, onun yerine süper yedek Franco Ossola takımın de ğ i ş mezi olacaktı. Sezona İ talya Millî Takımı’nı bile ele geçirmi ş olmanın havasıyla giren Torino, önceki sezon kırdı ğ ı gol reko- runu bu sefer daha da ileri ta ş ıyacak ve 40maçta 125 gol atarak, İ talya’da bugün bile kırılamayan bir rekorun sahibi olacaktı. O sezon Torino’nun ardından en çok skor üreten takım olan Milan’sa 76 golde kalmı ş tı. 21 ta- kımlı ligde, atılan toplamgol sayısıysa 1200’dü. Bir ba ş ka deyi ş le Torino hâri- cindeki 20 takım 1075 gol atmı ş tı ki bu, di ğ er takımların gol ortalamasının 53.75’e tekabül etti ğ ini gösteriyordu. Bu da Torino’nun ula ş tı ğ ı sayı- nın yarısı bile de ğ ildi. Torino ayrıca 2 Mayıs 1948’de Ales- sandria’yı 10-0 yendi ğ i kar ş ı- la ş mada Serie A tarihinin en farklı galibiyet rekorunu da kırmı ş tı. Mazzola ise bu sefer sezon genelinde rakip filelere 25 gol göndermi ş ve gol kral- lı ğ ı yarı ş ında, Juventus’un 27 gol atan yıldızı Gianpiero Boniperti’nin ardından ikinci sırayı almı ş tı. Torino, 1948-1949 sezonuna da rakipsiz girmi ş ti. Önlerine geleni devirmeye istikrarlı bir biçimde devam ediyorlardı. Yalnız, önceki üç sezonun ak- sine bu sefer 100 gol barajına biraz uzak durmaktaydılar. Yine de Avrupa kupaları diye bir kavramın henüz bulunma- dı ğ ı, Dünya Kupası’nın II. Dünya Sava ş ı’nın ardından dirilmesine daha bir seneyi a ş kın bir sürenin oldu ğ u ve İ talya Kupası’nın bile organize edilmedi ğ i bir dönemde, Tori- nolu futbolcular, önlerindeki tek hedef olan Serie A ş ampiyonlu ğ una ula ş mak için gereken performansı fazlasıyla sergilemekteydiler. Kader, a ğ larını örüyor Nisan ayı sona ermekteyken Torino, en yakın rakibi Inter’in iki puanlık sis- temde be ş puan önünde yer alıyordu. Ligde geriye dört maç kalmı ş tı ve bu dört maçta alınacak dört puan onları üst üste be ş inci Serie A ş ampiyon- luklarına ta ş ıyacaktı. Böylelikle Juventus’un 1931-1935 arası kırdı ğ ı rekora da ortak olacaklardı. Ne var ki kader, a ğ larını örmekteydi ve futbol tarihinin bu en görkemli takımların- dan biri, futbol tarihinin en deh ş et verici trajedilerinden birine do ğ ru adım adımyakla ş maktaydı. 27 Ş ubat 1949 tarihinde İ talya ve Portekiz millî takımları arasında, Cenova’da özel bir maç oynanmı ş tı. GökMavililerin 4-1 kazandı ğ ı ve Maz- zola’nın da bir gol attı ğ ı kar ş ıla ş manın ardından, İ talya’nın aynı zamanda kaptanı da olan Mazzola, rakiplerinin kaptanı olan Francisco Ferreira’yı bir restoranda yeme ğ e davet etmi ş ti. İ kilinin yemek esnasındaki sohbe- tinde konu bir ara, Ferreira’nın sezon sonuna do ğ ru kendisi için bir jübile maçı düzenlemeyi dü ş ündü ğ üne gel- di ğ indeyse Mazzola ona, Torino’yu böylesine bir maç için Lizbon’a getire- bilece ğ ini söyleyecekti. Sonrasında kulüp yönetimi de bu talebi olumlu kar ş ılayacak ve böylece Valentino Mazzola’nın önderli ğ inde tümTorino takımı, 3 Mayıs’ta oynanacakmaç için uça ğ a binip Lizbon’a hareket ede- cekti. Sadece Sauro Toma sakatlı ğ ı nedeniyle kafileye dâhil edilmemi ş ti. Aslında maçtan evvel Mazzola’nın da hastalandı ğ ı için bu yolculu ğ a çıkıp çıkmayaca ğ ı hakkında soru i ş aretleri olu ş mu ş tu. Fakat Mazzola, Ferreira’ya vermi ş oldu ğ u sözü tutmak için hasta hasta da olsa gidipmaçta oynama kararı almı ş tı. Benfica’yla Torino, Portekizlilerin kaptanı Francisco Ferreira’yı u ğ urlarkenmaç için tribünleri dolduran binlerce futbolsevere de güzel bir gol ziyafeti çekmi ş lerdi. Kar ş ıla ş mayı da Benfica 4-3 kazanmayı ba ş ar- mı ş tı. Önce dünyanın en büyük takımı olarak addedilen bir ekibi konuk etmek, sonrasında da onları yenmek, gerçekten de Benfica adına o güne kadar ya ş anmı ş en büyük onurlar arasındaydı. Ertesi güne gelindi ğ indeyse Torinolular, evlerine dönmek için uça ğ a binerken bunun son yolculukları olaca ğ ından elbette habersizlerdi. Lâkin gayet güzel ba ş layan yolculuk, Torino’ya yakla ş ılırken bastı- ran yo ğ un sis nedeniyle endi ş e verici bir hâl almı ş tı. Hatta pilotun böylesi bir durumda uça ğ ın yönünü de ğ i ş tirip Milano’ya gitmesi gerekti ğ i de daha sonraları konunun uz- manları tarafından çokça dil- lendirilmi ş , yazılıp-çizilmi ş tir. Superga Faciası, efsanenin sonu oldu Gelgelelimuça ğ ın pilotu Torino’ya inmek için ısrarcı olmu ş , sonrasın- daysa ne yazık ki olanlar olmu ş tu. 4 Mayıs 1949 günü, saat 17.00 sula- rında Torino kafilesini ta ş ıyan Fiat g-212 model uçak, kentin yakın- larındaki Superga Da ğ ı’nda bulunan Superga Bazilikası’nın duvarına çarp- mı ş ve kazada, aralarında Valentino Mazzola’nın ve 17 takım arkada ş ının da bulundu ğ u 31 yolcunun tamamı ne yazık ki hayatlarını kaybetmi ş ti. Böylelikle İ talyan futbolunda bir dönem, olabilecek en acı verici biçimde son bulmu ş oluyordu. Çünkü o döneme damgasını vuran takım artık yoktu. Torino’nun futbol ş ehitle- rinin listesi ş öyleydi: Valerio Baciga- lupo, Aldo Ballarin, Dino Ballarin, Milo Bongiorni, Eusebio Castigliano, Rubens Fadini, Guglielmo Gabetto, Ruggero Grava, Giuseppe Grezar, Virgilio Maroso, Danilo Martelli, Romeo Menti, Mario Rigamonti, Piero Operto, Franco Ossola, Giulio Schu- bert, Ezio Loik ve Valentino Mazzola. Torino kulübünün kurucuları ara- sında yer alan ve geçmi ş te takımın on sene boyunca teknik direktörlü- ğ ünü de yapan İ talyan futbolunun en muzaffer teknik adamı Vittorio Pozzo da kaza sonrası hayatının en acı verici tecrübelerinden birini ya ş amak zorunda kalmı ş tı. Zira ço ğ uyla millî takımda beraber oldu ğ u futbolcuların cesetlerini te ş his etmek ona dü ş mü ş tü. Yürek da ğ layan bu formalitenin ardındansa sıra cenazelere gelmi ş ti. Torino halkı takımını u ğ urluyordu. 18 futbol kahramanına kar ş ı son gö- revlerini yapmak isteyen çolu ğ u ço- cu ğ u, ihtiyarı genci herkes ş ehrin so- kaklarındaydı o gün. Cenazeyle ilgili belgeler, en az 500 bin ki ş inin sokak- lara döküldü ğ ünü i ş aret etmekteydi. Dünyanın gördü ğ ü en kalabalık cenaze törenlerinden biri, Torinolu futbolcular için düzenlenmi ş ti. İ talya Futbol Federasyonu da efsane takımın anısı kar ş ısında saygıyla e ğ ilmeyi ihmâl etmeyenler arasın- daydı. 6 Mayıs 1949’da, yani facianın iki gün sonrasında âcilen toplanan federasyon, ligin bitmesine dört hafta olmasına ra ğ men, be ş puan farkla lider durumda bulunan Torino’yu, son dört maçtaki sonuçları dikkate almaksızın ş ampiyon ilân ediyordu. Kalanmaçlarınsa Torino’nun genç takımıyla, rakiplerinin genç takımları arasında oynanması kararla ş tırıl- mı ş tı. Torinolu gençler de bu dört maçın hepsini kazanarak a ğ abeyle- rine kar ş ı son vazifelerini en anlamlı biçimde yerine getireceklerdi. Valentino Mazzola’nın anısını ye ş il sahalarda en güzel ya ş atan isimse büyük o ğ lu Sandro olacaktı. Futbola Inter altyapısında ba ş layan ve 1960’tan 1977’ye kadarki bütün profesyonel kariyerini mavi-siyahlı forma altında geçiren Sandro Maz- zola, Inter tarihinin en parlak dönemi- nin ya ş andı ğ ı yıllarda takımının beyni olacak ve Milano ekibiyle iki Ş ampi- yon Kulüpler Kupası, iki Kıtalararası Kupa, dört de Serie A ş ampiyonlu ğ u kazanacaktı. Sandro, İ talya Millî Takı- mı’yla da 1968’de Avrupa ş ampiyon- lu ğ u, 1970’te de dünya ikincili ğ i ya ş ayacaktı. Futbol tarihinde ye ş il sahalardan çokça baba-o ğ ul geç- mi ş ti. Bunların bazılarında babalar büyük futbolcuyken o ğ ullar onların gölgelerinde kalmı ş , bazılarındaysa boynuz kula ğ ı geçmi ş ve babaların- dan çok daha büyük yıldızlar olan o ğ ullarla da kar ş ıla ş ılmı ş tı. Ancak futbol dünyasında herhalde hiçbir baba-o ğ ul, oynadıkları dönemlere Mazzolalar kadar büyük damga vurmamı ş lardı. Dolayısıyla Mazzola adı da futbol dünyasında bir de ğ il, iki kere ölümsüz hâle gelmi ş ti. Torino’nun 3 Mayıs 1949’da sahaya çıktı ğ ı son Benficamaçının seremonisi... Valentino Mazzola ve arkada ş ları dönü ş yolunda geçirecekleri uçak kazasında hayatlarını kaybedecekti... 72 73