TamSaha 235. Sayı / Haziran 2024

Gönülden Kaleme İ nsanların ihtiyaçları ve merakı yeni icatların bulunmasıyla neticelenmi ş tir. Bu icatların insanların hayatlarında oldukça önemli etkileri olmu ş tur. Olu ş turulan rekabetse bulu ş ların geli ş mesi, modernle ş mesi ve kaliteli hâle getirilmesinin yegâne sebebidir. Sümerlerin buldu ğ u tekerle ğ in icadı en ilkel araba olan ka ğ nıyı ortaya çıkarmı ş , kas gücüyle yürütülen araba, motorun icadını tetiklemi ş . Zamanla insanların hayatlarını kolayla ş tıran çe ş itli bulu ş larla e ş zamanlı olarak zevklerine yönelik bulu ş lara da imza atıldı. Bunlardan biri de tarihi tekerle ğ in icadı kadar eski olan futboldur. Futbol dünyanın büyük bir bölümünde çok sevilen ve kitleleri etkisi altına alan, gerek oynaması, gerekse de seyir zevki oldukça doyurucu olan bir spor dalı. Futbolun tari- hine kısaca göz atacak olursak ş u bilgiler kar ş ımıza çıkar. İ nsano ğ lunun topla oyna- maya ba ş lamasının tarihinin çok eskilere dayandı ğ ı, Mısır’damezarlardaki duvar resimlerinde ayakla top oynayan insan figürlerine rastlandı ğ ı görülür. Hatta bu zamandan kalma, 7.5 cm çapında deri veya ketenden yapılmı ş toplar 2500 yıl önceden günümüze kadar ula ş mı ş tır. Futbol, tarih boyunca hemen hemen bütünmedeniyetlerde benzer biçimlerde boy gösterdikten sonra bugünkü hâline en yakın ş eklini 17’nci yüzyılda İ ngiltere’de almı ş tır. Modern futbolun be ş i ğ i olan İ ngiltere günümüzde dünyanın en çok seyredilen ligine sahip olmayı nasıl ba ş armı ş tır? Premier Lig’in dünyanın en pahalı ve en çok seyredilen ligi konumuna gelmesinin ana nedenlerinden biri, olu ş turulan reka- bet ortamıdır. Premier Lig’in âdil rekabetin örne ğ i olmasına, bir alt ligden çıkan takı- mın Premier Lig’i ş ampiyon bitiren takım- dan daha fazla ayakbastı parası almasını gösterebiliriz. Bunun sebebi, Premier Lig yönetiminin alttan çıkan takımların kali- teli kadrolar kurarakmücadele etmesini istemelerinden kaynaklanıyor. Premir Lig’deki tüm takımlarınmaçla- rında da bazen inanılmaz hakemve VAR hataları ya ş anıyor. Ancak kulüp ba ş kan- ları, yöneticileri ve hocaları, markalarını korumak, ona zarar vermemek için çok dikkatli demeçler vermeyi tercih ediyor. Onları saha içinde kalması, yayın gelirinin rekor ücretlere ula ş masıyla pastadan alınan payın artmasını ve tüm takımların da bundan faydalanmasını sa ğ lıyor. İ nsanlık tarihinden itibaren yeni bulu ş la- rın ve zevk aldıkları spor dallarının reka- bet ortamıyla nasıl geli ş ti ğ ini anlattım. Peki, rekabet her yerde bu örnekteki gibi geli ş imi ve kaliteyi getiriyor mu? Örne ğ in ülkemizde rekabet aynı ölçüde faydalı mı oluyor yoksa zarar mı veriyor. Premier Lig takımlarının ba ş kan, yöneticileri ve hoca- larının davranı ş larıyla bizim takımlarımızın yöneticilerinin hakemkonusundaki davranı ş la- rını kar ş ıla ş tıralım; bakalımdavra- nı ş biçimleri nelere mal oluyor? Yüzyıllık çınarların ş ampiyonluk yarı ş ındaki rekabeti saha içinde kıyasıya sürerken bu takımlarımı- zın yöneticilerinin, takımları aleyhine yapılan hakemhatalarına verdikleri tepkiler, ba ş kan ve yöneticilerin saha içinde kalmalarının önüne geçerek Türk futboluna hak etmedi ğ i ithamlarda bulunmalarıyla sonuçlandı. Çete, organize ekip, bu ve benzeri söylemler ülkemiz futbolunun hak etmedi ğ i, marka de ğ erimize zarar veren ithamlardır. Ş ayet böyle olu ş umlar varsa neden düzeltmek için bunca yıldır harekete geçilmedi? Bu soruyu soruyorum, çünkü Türkiye Futbol Federasyonu’nun delegelerinin büyük bir ço ğ unlu ğ u profesyonel liglerde oynayan kulüplerimizin belirledi ğ i isimlerden olu ş uyor. Futbol kamuoyumuz sadece ha- kemlerle ilgili de ğ il mevcut sistem konusunda da yıllardır bu ve ben- zeri söylemleri duymasına ra ğ men Süper Lig dâhil profesyonel liglerde oynayan takımların hiçbir ba ş kan ve yöneticilerinden bu i ş i kökten çözecek irade görmedi. Örne ğ in ş ikâyetlerin ana omurga- sını olu ş turan hakem camiası için di ş e dokunur bir ş ey yapılmaması, “Galiba hakemlerin yetersizli ğ in- den ş ikâyetçi olan kulüplerimiz, zarardan çok hakemhatalarından faydalanıyorlar ki sorunu kökten çözecek adımlar atmıyorlar” dü ş üncesini egemen kılıyor. Bunca yıldır yüksek perdeden ş ikâyet edip sorunun çözümü için adımatılmaması futbol kamuoyuna bunu dü ş ündürüyor. Hakemlerimizin bazıları, bazı maç- larda hata yapıyor ama bu sadece hata; herhangi bir camiadan veya ki ş iden çıkar kar ş ılı ğ ı yapılan bilinçli eylemde ğ il. Ş ayet camianın içinde böyle çürümü ş ki ş iler varsa onları temizlemek günümüz teknolojisiyle çok kolay. Para takip edildi ğ inde tespitleri kolayca yapılabilir. Kulüplerimiz de ğ i ş im yönünde irade koyarsa, e ğ itimin- den terfi sistemine kadar kuralla- rın yeniden yazıldı ğ ı, denetimde çe ş itlili ğ in sa ğ landı ğ ı, bu çe ş itlilikte kulüplerimizin aktif rol aldı ğ ı düzen ortaya çıkartılabilir. Kurulan sistemin uygulaması sonucu yeti ş en hakemlerinmaç- ları yönetmesiyle hembugünkü hakem camiasına duyulan güvensizlik yerini güven ortamına bırakacak hemde ş ikâyetler çok azalacaktır. Ş ikâyetler son bulacaktır diyemi- yorum çünkü insanın oldu ğ u her yerde hata olacaktır. Bu eylemler ve söylemler ülkemiz futbolunun imajını inanılmaz zedeliyor. Dı ş arıdan bakan yabancı biri için bu söylemler ligimizin ş aibeli bir lig oldu ğ u izleniminin olu ş masına sebep oluyor. Bu sebeptendir ki yıl- lardır futbolumuzunmarka de ğ eri maddî olarak azalıyor. Bu davra- nı ş lar inatla sürdürülmeye devam edilirse kulüplerimizin bugünkü rakamları bile arayaca ğ ı â ş ikâr. Premier Lig’de mücadele eden takımyöneticileriyle bizimyöneti- cilerimiz arasındaki davranı ş farklılı ğ ı marka de ğ erini belirleyen sebeplerden biri oluyor. Rekabeti saha içiyle sınırlayamadı ğ ımız için bir türlü oynanan futbolun kalite- sini artıramıyoruz. Bu sebeptendir ki kulüplerimiz Avrupa kupala- rında çeyrek final, yarı final veya finallere abone olamıyor. Avrupa’da ba ş arılı olmak için yapılan onca transferlere, borçların katlanarak büyümesine ra ğ men ba ş arılı olamıyoruz. Ş ayet sa ğ lıklı sistemi hayata geçi- rebilme iradesini gösterebilirsek kaliteyi hızla artırabilece ğ imiz için ba ş arı da kaçınılmaz olacaktır. Çünkü insanımızın futbola yete- ne ğ i oldukça fazla. Ş u an iddia ediyorum, mâliyet-performans kıyaslaması yapıldı ğ ında dünyanın en pahalı ligini seyrediyor ülkemiz futbolseverleri. Ba ş lıktaki sorumun cevabı, “Reka- bet elbette faydalıdır, fakat kaliteyi artırmaya yönelik kullanılırsa.” Futbol dünyamızdamaalesef takımlarımızın yöneticileri saha içinde kalmak yerine saha dı ş ıyla ilgilendiklerinden dolayı rekabet geli ş meyi ve kaliteyi getirmek yerine kısır çeki ş melere ve gerilemeye yol açıyor. Ya ş am sevinciniz hiç bitmesin. Sa ğ lıkla kalın… İ smail Gökçek Rekabet faydalı mıdır? 261 260