savundu¤u argüman ise oyunun s›kça
durma riski. Bir de görüntülerin gerçe¤i
ne kadar gösterdi¤i de tart›flma konusu.
Bu konuda teknolojiye so¤uk
bakanlardan Genk’in Teknik Direktörü
Mario Been oldukça realist bir
yorumda bulunuyor: “Biz video
teknolojisine bay›l›yoruz. Özellikle
rakibi tan›ma sürecinde s›kça
kullan›yoruz. Söz konusu hakem
oldu¤unda ise kararlar›n hakem
taraf›ndan verilmesi fikrini
savunuyoruz. Hakem de insan
oldu¤una göre hata yapma pay›
bulunuyor. E¤er teknoloji
kullan›lacaksa, bunu 4. hakem büyük
bir gizlilik içinde yapar ve do¤ru karar›
orta hakeme söyler. Ancak video
görüntülerine bakarak her zaman
do¤ruyu bulmak da pek kolay olmuyor.
Bizden bir örnek vermem gerekirse,
bazen en az 20 kere izleyip, ofsayt var
m› yok mu diye emin olamad›¤›m›z
pozisyonlarla karfl›laflabiliyoruz.”
Been gibi Allegri (AC Milan) ve
Garrido (Villareal) da video
teknolojisine karfl›. Bu isimlere fienol
Günefl de dâhil. Trabzonspor’un teknik
patronu, video kullan›m›n›
desteklemedi¤i gibi, 5’li hakem
mekani¤ine de karfl› olu¤unu ifade
ediyor.
Teknoloji karfl›t› Platini
Ferguson, Wenger hatta
Guardiola gibi günümüz
futbolunun önde gelen
antrenörleri teknoloji kullan›m›na
s›cak baksalar da “Video futbolu
öldürür” diyen UEFA Baflkan›
Michel Platini bu görüfle karfl›
ç›kanlar›n bafl›nda geliyor.
Ona göre futboldaki sorunlar,
teknolojiyi devreye sokmadan
insan gücüyle çözülebilir. Bu
konuda Frans›z futbol adam›, bir
süreden beri uygulanmakta olan
5’li hakem mekani¤inin son
derece olumlu sonuçlar
verdi¤inin alt›n› çiziyor: “Bak›n
5’li hakem mekani¤i çok iyi
iflliyor. Oldukça baflar›l›y›z
diyebilirim. Bu flekilde bir maç
s›ras›nda pek çok fley de¤ifliyor.
Fakat siz bunu göremiyorsunuz.
Yaflad›¤›m›z tek sorun iletiflim.
Çünkü ilâve hakemler kesinlikle
beden dilini kullanarak hakeme
mesaj gönderemiyor. Bu tür
iletiflime FIFA izin vermiyor.
Sadece sözlü flekilde görüflünü
hakeme bildiriyor.”
Bu arada Platini’nin üzerinde durdu¤u
ve ilginç bir görüfl bildirdi¤i bir baflka
ayr›nt› da teknolojinin oyunun hangi
alanlar›nda kullan›laca¤›. “fiimdilik
sadece topun çizgiyi geçip
geçmeyece¤ini görmek için
teknolojiden faydalan›lmak isteniliyor.
Diyelim ki, radikal ad›m at›ld›,
teknoloji kullan›lmaya bafllad›. Peki
neden teknoloji, ofsayt ya
da baflka pozisyonlar için
de kullan›lmas›n?
Teknolojiyi kullanmaya
bafllarsak neden devam›n›
getirmeyelim?”
‹lk bak›flta teknoloji
hakem hatalar›n›
düzeltmek için sanki bir
çözümmüfl gibi
gözüküyor. Ekranlara
yans›yan yavafllat›lm›fl
görüntüler hakemlerin
hatal› kararlar›n› aç›k bir
flekilde gözler önüne
seriyor. Peki kameralar
hakemin her karar›n›
gerçekçi bir flekilde
yans›tma gücüne sahip
mi? Bu konuda üzerinde
durulmas› gereken çok
de¤erli bir örnek var. Bu
örnek Michel Platini gibi
teknolojiye inanmayanlar› fazlas›yla
hakl› ç›kart›yor.
Y›l 1998, Fransa’daki Dünya Kupas›.
Maç, Brezilya-Norveç. ABD’li hakem
Esfandiar Baharmast, Norveç lehine bir
penalt› veriyor. Penalt› pozisyonunda
Brezilyal› savunma oyuncusu Junior
Baiano, Norveçli Tore Andre Flo’nun
formas›ndan çekiyor. Farkl› aç›lardan
ekrana yans›t›lan yavafllat›lm›fl
televizyon görüntülerinde (toplam 17
kamera) ABD’li hakemin yanl›fl karar
verdi¤i görülüyor. ‹ki gün boyunca
ABD’li hakem, hayali penalt› karar›yla
a¤›r elefltirilere maruz kal›yor. ‹ki gün
sonra internette, ‹sveç devlet televizyon
kanal›n›n kendi çekti¤i görüntüler
yay›nlan›yor. ‹lginçtir, bu görüntülerde
ABD’li hakemin karar›n›n do¤rulu¤u
ortaya ç›k›yor. Maç içindeki 17
kameran›n göremedi¤ini, 18. kamera
gözler önüne seriyor. 17 kamera
haks›z, 1 kamera hakl›… Düflünün,
hakemsiniz ve do¤ru gördü¤ünüzden
emin oldu¤unuz bir pozisyon var...
Düdü¤ünüzü çalarak bir karar
veriyorsunuz, ancak kameralar
verdi¤iniz karar›n yanl›fll›¤›n›
gösteriyor. Hakl›s›n›z ama hakk›n›z›
arayam›yorsunuz. Pek çok insan
üzerinize geliyor, hak etmedi¤iniz
suçlamalarla karfl› karfl›ya
kal›yorsunuz. Herhalde hiçbir hakemin
yaflamak istemeyece¤i bir durum olsa
gerek. Bu örnek ister istemez,
“Futbolda teknoloji kullan›m›, sorunun
tek çözümü olabilir mi?” sorusunun
yeniden gözden geçirilmesi gerekti¤ini
sanki gözler önüne seriyor.
1
0 y›l› aflk›n bir süredir tart›fl›l›yor
“Futbol maçlar›nda video
kullan›m› gerekli mi gereksiz mi?”
diye. Futbolun teknolojiden
faydalanmas›n› isteyenler oldu¤u
kadar, istemeyenler de var. Bu konuda
olumlu görüfl bildirenler, di¤er spor
dallar›n› örnek gösterip, futbolun da
teknolojik deste¤e ihtiyac› oldu¤unu
ifade ediyor. Bu görüflü kabul
etmeyenler ise teknolojinin futbolun
cazibesini bitirece¤i fikrini savunup,
“Nas›l hata yapmak yaflam›n bir
parças›ysa, bu benzerli¤i futbolda da
korumak gerekiyor” görüflünü
dillendiriyor. Telaffuz edilen
argümanlara bak›p, flu taraf hakl› ya da
haks›z demek pek kolay gözükmüyor.
Bir de unutulmamas› gereken örnek
olay var...
Ferguson “Ben göremem”
Futbolda teknoloji kullan›m›n› en çok
isteyenlerin bafl›nda Frans›zlar geliyor.
Tabii bu ifadeyi kullan›rken, önemli bir
ayr›nt›y› atlamamak gerekiyor. UEFA
Baflkan› Michel Platini bir Frans›z ama
o kesinlikle teknolojinin futbola
girmesine karfl›. Her ne kadar futbolun
patronu Platini teknoloji konusunda
negatif gözükse de Frans›z futbol
medyas›, izledi¤i yay›n politikas›yla bu
radikal ad›m›n bir an önce at›lmas› için
büyük gayret gösteriyor. Geçti¤imiz ay
içinde Frans›z Football, “Futbolda
video uygulamas›na karfl› m›s›n›z, de¤il
misiniz?” konulu bir anket
düzenleyerek, fiampiyonlar Ligi’ne
kat›lan tak›mlar›n antrenörlerinin
görüfllerine baflvurdu. 32 kat›l›mc›dan
10’u videoya “Evet” derken, 7’si
“Hay›r” cevab›n› verdi. Bu arada “Evet
ama” cevab›na da rastlan›rken, “Hay›r
ama” cevab› da ç›kt›. Bir antrenör
cevap vermezken, bir baflkas› da
“Fikrim yok” fleklinde görüfl bildirdi.
Bu son cevab› veren isim, hemen
belirtelim ki, Jose Mourinho!
Video kullan›m›na “evet” cevab› veren
10 antrenörden biri olan Sir Alex
Ferguson, futbolun teknolojiden
faydalanmas› gere¤ine vurgu yaparken,
üzerinde durdu¤u en önemli argüman
futbol ekonomisi: “Yeflil sahada çok
büyük paralar dönüyor. Hakemin bir
karar›yla kazan›lan flampiyonluklar
oldu¤u gibi küme düflenlere de
rastlan›yor. Futbolun profesyonelleri
için teknoloji kullan›m› bir ihtiyaç.
2006 Dünya Kupas›’nda Zidane’›n
k›rm›z› kart gördü¤ü pozisyonda
4. hakemin video görüntülerine
bakarak hakemi uyard›¤› konusunda
herhalde herkes hemfikir...”
Manchester United’in tecrübeli
çal›flt›r›c›s› gibi, Arsenal’in Frans›z
Menajeri Arsene Wenger de futbolda
teknoloji kullan›m›n›n bir ihtiyaç
oldu¤unu belirtiyor ve bu konudaki
yeni geliflmeleri destekliyor:
“Teknolojiyi hakemlerin hizmetine
sunmak gerekiyor. Yeni bir
düzenlemeyle çok elefltirilen
hakemlere yard›mc› olunabilir.
Baz› spor dallar› teknolojiden
faydalan›yorsa, futbol da ayn›s›n›
uygulamal›. Premier Lig, gelecek
sezondan itibaren topun gol çizgisini
geçip geçmedi¤ini gösteren teknolojiyi
kullanmaya bafllayacak. Baflka
pozisyonlarda da teknolojiyi kullanmak
mümkün.”
Video teknolojisine “Hay›r” diyenlerin
TamSaha
62
TamSaha
63
Video teknolojisi gerekli mi?
Video teknolojisi gerekli mi?
Geçtiğimiz ay içinde
Fransız Football,
“Futbolda video
uygulamasına karşı
mısınız, değil misiniz?”
konulu bir anket
düzenleyerek,
Şampiyonlar Ligi’ne
katılan takımların
antrenörlerinin görüşlerine
başvurdu. 32 katılımcıdan
10’u videoya “Evet”
derken, 7’si “Hayır”
cevabını verdi. “Evet ama”
ve “Hayır ama” diyenler
de vardı. UEFA Başkanı
Platini ise kesin olarak
teknolojiye karşı. Lâkin bu
konuda öyle bir örnek var
ki, bu sorunun üzerinde
birkaç kez daha
düşünmek gerektiğini
ortaya koyuyor.
Dr. Cem
Çetin