Basic HTML Version
şampiyonluk daha elde etse de k›tan›n krall›ğ› için as›l çe-
kişme, 12 kupa sahibi Arjantin ve 11 kupa sahibi Uruguay
aras›nda yaşanmaktad›r. Brezilya ise as›l varl›ğ›n› ve krall›-
ğ›n›, bütün finallerine kat›lma başar›s›n› gösteren tek tak›m
olduğu Dünya Kupalar›nda ortaya koyacakt›r. Copa Ameri-
ca’da 1989, 1997, 1999, 2004 ve 2007’de 5 şampiyonluk
daha yaşayan Brezilya’n›n futboldaki ayak izlerini Dünya
Kupas› üzerinden takip edelim.
1930’da Uruguay’da düzenlenen ilk Dünya Kupas›’na me-
safenin Avrupa’ya uzakl›ğ› nedeniyle sadece 13 tak›m kat›l-
d›. Biri dört, üçü de üçerli olmak üzere dört gruptan oluşan
ilk tur mücadelesinde Yugoslavya ve Bolivya ile eşleşen
Brezilya, Yugoslavya’ya 2-1 yenilip Bolivya’y› 4-0 yenerek
grubunu ikinci s›rada bitirdi ve sadece grup birincilerinin
yükselebildiği yar› finali göremeden elendi.
1934 ‹talya’da ise 16 tak›m mücadele ediyordu ve statü
farkl›yd›. Daha ilk turdan itibaren eliminasyon sisteminin
uyguland›ğ› kupada ‹spanya ile eşleşen Brezilya, rakibine 3-
1 yenilmiş ve ikinci kupa maceras›na da daha başlang›çta
veda etmişti.
Fransa’da düzenlenen 1938 Dünya Kupas›’nda Brezilya ilk
başar›s›n› üçüncü s›ray› alarak kazand›. ‹lk turdaki Brezilya-
Polonya mücadelesi nefes kesiciydi. Brezilya’n›n 18’de Le-
onidas, 25’te Romeu, 44 ve 71’de de Peracio ile bulduğu
dört gole Polonyal›lar 23’te penalt›dan Scherfke, 53, 59 ve
nihayet 89’da Wilimowski ile cevap vermiş ve 90 dakika 4-
4 sona ermişti. Uzatmaya giden maçta Leonidas ile 93 ve
104’te iki gol daha bulan Brezilya, 118’de Wilimowski’nin
dördüncü golüne engel olamasa da 6-5’lik skorla çeyrek fi-
nalin yolunu buldu. Çeyrek finaldeki Çekoslovakya maç›
Leonidas ve penalt›dan Nejedly’nin golleriyle 1-1 bitince, o
günkü statü nedeniyle uzatmaya gitmeden iki gün sonra tek-
rar oynand›. Bu maçta Kopecky’den yediği golle geriye dü-
şen Brezilyal›lar turnuvay› 7 golle kral olarak tamamlayacak
Leonidas’a Roberto’nun da eşlik etmesiyle 2-1 kazan›p yar›
finalist oldu. Nihayette Dünya Kupas›’n› kazanacak ‹talya
karş›s›nda ilk yar›s› 0-0 biten maç›n ikinci yar›s›nda Colaus-
si ve penalt›dan Meazza’dan iki gol yiyen Brezilyal›lara
87’de Romeu’nun tek golü yetmedi ve yeşil-sar›l›lara üçün-
cülük maç› oynamak düştü. ‹sveç karş›s›nda 38. dakikada 2-
0 geriye düşen Brezilya, 44’te Romeu, 63 ve 74’te Leonidas,
80’de de Peracio’nun golleriyle
4-2 kazanarak dünya üçüncülü-
ğüne ulaşt›.
Araya giren ll. Dünya Savaş› s›-
ras›nda Dünya Kupas›’na ara ve-
rildiği dönemde Brezilya Millî
Tak›m›’n›n uluslararas› mücade-
lesi Güney Amerika Kupas›’nda
devam etti. Bu dönemde
1942’de üçüncü, 1945 ve 46’da
ikinci, 1949’da da şampiyon
olan Brezilyal›lar, 1950’de ev
sahipliği yapt›klar› Dünya Kupa-
s›’na da mutlak favori olarak ç›k-
t›. Aralar›nda Türkiye’nin de bu-
lunduğu kat›lmaya hak kazanan 16 tak›mdan 13’nün yer al-
d›ğ› kupada mücadele gruptaki maçlarla başlayacakt›. Mek-
sika, Yugoslavya ve ‹sviçre ile eşleşen Brezilya, kupan›n aç›-
l›ş maç›n›n oynand›ğ› ünlü Maracana’da 25 Haziran günü
Meksika önünde gövde gösterisi yapt›. Ademir’in iki, Jair ve
Baltazar’›n da birer golüyle 4-0 kazanm›şlar, en büyük favo-
ri olduklar›n› dünyaya ispatlam›şlard›. 2-2 biten ‹sviçre ma-
ç› fiyakalar›n› bozsa da Ademir ve Zizinho’nun golleriyle
kazand›klar› Yugoslavya maç› grup birincisi olmalar›na yet-
ti.
O kupan›n statüsüne göre gruplar›n› birinci s›rada bitiren ta-
k›mlar puan usulüne göre birbirleriyle oynayacak ve en çok
puan kazanan tak›m Dünya Şampiyonu olacakt›. Urugu-
ay’›n ‹spanya’yla berabere kald›ğ› gün ‹sveç’i Ademir’in
dört, Chico’nun iki ve Maneca’n›n bir golüyle 7-1 yenen
Brezilya evindeki kupaya iyice ağ›rl›ğ›n› koymuştu. ‹kinci
maçlarda Uruguay, ‹sveç’i iki kez geriden gelip son beş da-
kika bulduğu son golle 3-2 yenerken, Brezilya, ‹spanya’ya
da 6-1’le patl›yor, gol şovuna Ademir ve Chico ikişer, Jair ve
Zizinho da birer golle imzalar›n› at›yordu.
Brezilya’n›n şampiyonluğunu ilân edeceği gün olarak kabul
edilen Uruguay maç›n›n oynanacağ› 16 Temmuz’da Mara-
cana Stad›’n›n tribünlerinde resmi rakamlarla 174 bin seyir-
ci vard› ve bayram kutlamalar› erken başlam›şt›. Bir bera-
berlik bile Brezilya’n›n tarihindeki ilk Dünya Kupas› şampi-
yonluğunu kazanmas›na yetecekti. Ancak o 16 Temmuz
1950 günü, Brezilya futbol tarihine en kara sayfa olarak
geçti. Ta ki, bu yaz›n›n sonunda bir kez daha anacağ›m›z 7-
1’lik Almanya hezimetine kadar. Beraberliğin yeteceği maç-
ta Brezilya’n›n 57. dakikada Friaça ile öne geçmesi, tribün-
lerdeki bayram coşkusunu iyice art›rm›şken, 66’da Schiaffi-
no ile beraberliği sağlayan Uruguay, 79’da Ghiggia ile 2-
1’lik galibiyete ulaşt› ve Brezilya’n›n avuçlar›ndaki kupay›
hem de Maracana’da söküp ald›. Ademir’in 9 gollü krall›ğ›,
Brezilya için üçüncü derece yan›ğ› üfleyerek iyileştirmeye
çal›şmak gibi bir şeydi.
‹sviçre’de 1954’te düzenlenen ve Türkiye’nin de ilk kez ka-
t›ld›ğ› Dünya Kupas›’nda Brezilya çeyrek finalden ötesini
göremedi. Farkl› bir statünün uyguland›ğ› grupta Yugoslav-
ya, Fransa ve Meksika ile yer alan Sambac›lar, 5-0’l›k Mek-
sika galibiyetinin ard›ndan Fransa ile 1-1 berabere kal›p
36
averajla birinci olarak çeyrek finale yükseldi. Ancak bu tur-
da kupan›n favorisi Macaristan karş›s›nda Djalma Santos ve
Julinho’nun golleri Brezilya’ya yetmedi. 4-2’lik yenilgi,
Sambac›lar› erkenden evlerine gönderdi.
‹sveç 1958 ise Brezilya’n›n Dünya Kupas›’ndaki alt›n sayfa-
lar tarihinin başlang›c› say›l›r. 16 tak›m›n dört grupta kozla-
r›n› paylaşt›ğ› ilk turda Avusturya’y› Altafini’nin iki, Nilton
Santos’un da bir golüyle 3-0 yenen Brezilya, golsüz ‹ngilte-
re beraberliğinin ard›ndan Sovyetler Birliği’nin Vava’n›n iki
golüyle 2-0 yenerek grubunu ilk s›rada bitirdi. Çeyrek final-
de Galler engelini henüz 18 yaş›n› doldurmam›ş Pele’nin
golüyle geçen Sambac›lar, yar› finalde ise Fransa’y› 5-2’lik
skorla dağ›tt›. Pele f›rt›nas› üç golle devam eterken, Vava ve
Didi’nin de birer golü farkl› skorla birlikte finali de getirmiş-
ti. Finalde karş›laşt›ğ› ev sahibi ‹sveç karş›s›nda 4. dakikada
Liedholm’den yediği golle geriye düşen Brezilyal›lar, 9 ve
32’de Vava, 55 ve 90’da Pele, 68’de de Zagallo ile kaydet-
tiği gollerle 5-2 gibi görkemli bir skorla ilk dünya şampiyon-
luğunu elde etmişti. Dünya Kupas›’n›n on birinde Djalma
Sontos, Hilderaldo Bellini, Nilton Santos, Didi, Pele ve Gar-
rincha ile 6 Brezilya’n›n yer almas› da o günkü tak›m›n ka-
litesini göstermesi aç›s›ndan oldukça çarp›c›yd›.
Şili’de düzenlenen 1962 Dünya Kupas› da Brezilya’n›n üst
üste ikinci şampiyonluğuyla noktaland›. Grupta Meksika’y›
Zagallo ve Pele’nin golleriyle 2-0 yendikten sonra Çekoslo-
vakya ile golsüz berabere kalan Sambac›lar, ‹spanya’y›
Amarildo’nun golleriyle 2-1 mağlup edip grup birincisi ola-
rak çeyrek finale ç›kt›. Bir sonraki Dünya Kupas›’nda şam-
piyon olacak ‹ngiltere ile oynanan çeyrek final maç› ise Bre-
zilya’n›n 3-1’lik üstünlüğü ile noktaland›. Gollerin sahipleri
Garrincha (2) ve Vava’yd›. Yar› finalde de ev sahibi Şili, Bre-
zilya’n›n karş›s›nda duramad›. Sambac›lar, Garrincha ve
Vava’n›n ikişer golüyle 4-2 kazan›p finale yükseldi. Art›k
kupayla aralar›nda sadece Çekoslovakya vard›. 15’te Maso-
pust’tan yedikleri golle geriye düşseler de Amarildo, Zito ve
Vava ile üç gol bulup 3-1 kazanarak ikinci Dünya Kupas›’n›
da evlerine götürdüler. Bu başar›y› sakatlanan Pele’den
mahrum olarak elde etmeleri de ne kadar güçlü ve kaliteli
bir kadroya sahip olduklar›n›n göstergesiydi.
1966’da ‹ngiltere’de düzenlenen Dünya Kupas› ise Brezilya
ad›na gerçek bir hayal k›r›kl›ğ› oldu. Portekiz, Macaristan ve
Bulgaristan’la eşleştikleri gruptan ç›kamad›lar. ‹lk maçta
Bulgaristan’› Pele ve Garrincha’n›n golleriyle 2-0 yenseler
de Macaristan ve Portekiz’e 3-1’ik skorlarla kaybedip evle-
rinin yolunu erken tuttular.
Ancak bu elenişin ac›s›n› 1970 Dünya Kupas›’nda ç›karma-
s›n› bileceklerdi. Meksika’daki turnuvada grup maçlar›n›n
üçünü de kazand›lar. Çekoslovakya’y› Jairzinho’nun iki, Ri-
velino ve Pele’nin birer golüyle 4-1 yendikten sonra son
şampiyon ‹ngiltere’yi Jairzinho ile alt edip Romanya’y› da
Pele’nin iki, Jairzinho’nun bir golüyle 3-2 mağlup ederek
çeyrek finale ç›kt›lar. Kendi k›talar›ndan rakipleri Peru’yu
Rivelino, Tostao (2) ve Jairzinho’nun golleriyle 4-2 yenip
yar› finalde de eski bir hesab›n bir k›sm›n› kapatt›lar. 1950
finalinin ac›s›n› ne kadar unutturmuştur bilinmez ama Uru-
guay’› Clodoaldo, Jairzinho ve Rivelino’nun golleriyle 3-1
yenip finalist oldular. Finaldeki rakipleri, bu kupay› daha
önce iki kez kazanm›ş ‹talya’yd›. ‹ki tak›mdan birisinin ku-
pa say›s›n› üçleyeceği ve öne geçeceği maç› Pele, Gerson,
Jairzinho ve Carlos Alberto’nun golleriyle 4-1 kazanarak ta-
rihe geçtiler.
Ancak Brezilya bundan sonra bir Dünya Kupas› daha göre-
Brezilya, ilk Dünya Kupas› zaferine 1950’de çok yaklaşm›ş, ama Maracana’daki o
Uruguay maç› ülke futbol tarihine büyük bir travma olarak geçmişti.
Brezilya, ilk Dünya Kupası zaferini 1958’de İsveç’te elde etti.
37