Basic HTML Version
ilişkileri kesilir. Bunu takip eden 200 y›l içinde
‹sveç, Danimarka, Polonya ve Rusya’yla Balt›k
egemenliği için birçok savaşlar yapm›şt›r. Kral
‹kinci Gustaf, Danimarka’yla bar›ş imzalam›ş,
Polonya Prusyas›n› ele geçirmiş ve 30 y›l savaş-
lar›na önemli katk›da bulunmuştur. Vestfalya
Antlaşmas›’yla (1648) ‹sveç büyük bir devlet
olur. Ancak Balt›k Denizi’ndeki hâkimiyeti, Pol-
tava’da Ruslara yenilince son bulur (1709). Na-
polyon’un generallerinden Jean Buptiste Berna-
dotte 1818’de 14. Karl ad›yla ‹sveç Kral› olur.
Bugün ‹sveç’te hüküm süren kral ailesi bu soy-
dand›r. 14. Karl döneminde ‹sveç’le Norveç bir-
leşmiş, bu birleşme 1905 y›l›nda bar›şç› bir bi-
çimde son bulmuştur. ‹sveç Birinci ve ‹kinci
Dünya Savaşlar›nda tarafs›z kalm›şt›r. Günü-
müzde tarafs›zlık politikas›na ters düşeceği için
NATO ve AB’ye girmemektedir.
Kentli toplum
‹sveç nüfusu 2013 say›m›na göre 9 milyon 647
bin 386 kişidir. Nüfusun hemen hemen tamam›
Germen as›ll›d›r ve yüzde 98.3’ü şehirlerde, geri
kalan› ise köylerde yaşar. ‹sveç’te kilometrekare-
ye düşen insan say›s› 19 kişidir. Nüfus art›ş oran›
binde 16, ülkedeki mülteci oran› ise yüzde
1.66’d›r. Ortalama hayat süresinin 81.28 y›l› bul-
duğu ‹sveç’te erkekler ortalama 78.95, kad›nlar
ise 83.75 y›l yaşamaktad›r. 15 yaş üzeri için okur-
yazar oran› yüzde 99’dur. ‹sveç’te 7 ile 16 yaş
aras›nda eğitim mecburidir. Ülkede alt› üniversi-
te vard›r ve bunlardan en önemlisi olan Uppsala,
oldukça eski tarihlerde kurulmuştur.
96 bin gölü var
Tipik kuzey ikliminin görüldüğü ülkede Hazi-
ran, Temmuz ve Ağustos aylar›nda gündüzler
çok uzun, geceler ise o derece k›sad›r. K›ş ayla-
r›nda ›s› bazen eksi 50 dereceye kadar düşer.
‹sveç, ‹skandinav Yar›madas›n›n sekizde beşini
kaplar. ‹nce, uzun bir ülkedir. Kuzey kesimi ku-
tup çemberinin içinde kal›r. Ülkede irili ufakl›
96 bin kadar göl vard›r. ‹sveç’in kuzeybat›s›
dağl›kt›r. Kjölen Dağlar› ve ‹skandinav Alpleri-
nin doğu yamaçlar› bu kesimdedir. Kjölen Dağ-
lar› üzerinde ‹sveç’in en yüksek tepesi olan Keb-
neka (2123 m) bulunur. Kuzey bölgesi birçok ›r-
makla doludur. Bu ›rmaklar güneyde Bothnia
Körfezi’ne dökülür. Başl›ca ›rmaklar›, Klar, Une,
Angerman, Dal, ‹ndals, Pite, Lule, Kalij, Torne
ve Skellette’dir. Kjölen Dağlar›’n›n yüksek ya-
maçlar›nda yüzlerce küçük buzul ovalar› vard›r.
Norland Bothnia Körfezi’nde Kjölen Dağlar›’na
kadar kat kat s›ralanm›ş bir yayla dizisi bulunur.
Büyük göller bölgesini birçok göl meydana ge-
tirmiştir. Bu göllerden en büyüğü 5 bin 545 ki-
36
37
●
Ülke ad›
‹sveç Krall›ğ›
●
Yönetim biçimi
Meşruti Krall›k
●
Başkenti
Stockholm
●
Dili
‹sveççe
●
Yüzölçümü
449.964 kilometrekare
●
Nüfusu
9.647.386 kişi
●
Para birimi
‹sveç Kronu (SEK)
●
Kişi baş›na düşen
milli gelir
40.300 $
●
Etnik dağ›l›m
‹sveçliler, Fin ve Sami
az›nl›ğ›, Yugoslav,
Norveç, Yunan, Türk
●
Din
Lutherci %87, Roma
Katolikleri, Ortodoks,
Baptist, Müslüman,
Musevi, Budist
‹
sveç’e ilk insan yerleşmeleri, M.Ö. 800 y›llar›nda ülkenin
güney ucunda görülmüştür. ‹lk ‹sveçliler zamanla kuzeye
doğru yay›lmaya başlam›şt›r. Sonralar› ticaret yapmak için
Akdeniz’e aç›lm›şlar, Romal›larla ticarî ilişkiler kurmuşlard›r.
‹sveç’in ad› Svear kabilelerinden gelir. Ülkenin başlang›ç tari-
hinde güneyde yerleşmiş olan Gotarlarla Svearlar aras›nda
uzun süreli çat›şmalar olmuştur. Svearlar›n Gotarlar› Breval-
la’da yenmesiyle ‹sveç Krall›ğ› kurulmuştur. ‹sveç’e M.S. 4.
yüzy›ldan başlayarak baz› Germen kabileleri göç etmiştir. 9.
yüzy›lda ‹sveç krallar› Normanlar›n Bat› Avrupa’ya yapt›klar›
ak›nlara kat›lm›şt›r. Ama as›l gayeleri doğuda bir tak›m top-
raklar elde etmektir. Doğuya yönelen ‹sveçliler Novgorod ve
Kiev’i ele geçirerek buralarda birer prenslik kurmuştur. 10. ve
11. yüzy›llarda Norveç ve Danimarka ile aral›kl› çat›şmalara
girmiştir. 11. yüzy›lda H›ristiyanl›k ‹sveç’te resmî din olarak
kabul edilmiş, 12. yüzy›lda Finlandiya da ‹sveç topraklar›na
kat›lm›şt›r. 13. yüzy›lda ise dört ‹skandinav ülkesi (‹sveç, Nor-
veç, Danimarka ve Finlandiya) Kalmar Birliği ad›yla bir tek
otorite alt›nda toplanm›şt›r.
Kalmar Birliği yaklaş›k 125 y›l sürer. Danimarka ile ‹sveç ara-
s›ndaki z›tlaşmalar yoğunlaş›nca, ‹sveç Kral› Gustaf Vafa, Da-
nimarkal›lar› ‹sveç’ten kovarak birliğe son vermiş, 1523’te de
‹sveç’in bağ›ms›zl›ğ›n› ilân etmiştir. 1520’lerde başlayan Lut-
herci Reform hareketleri başar›ya ulaş›nca, 1529’da Roma ile
İsveç’i Tanıyalım
‹sveç Krall›ğ›, Balt›k Denizi k›y›s›nda, Finlandiya ile Norveç aras›nda yer alan bir Kuzey
Avrupa ülkesi. Yaklaş›k 10 milyonluk bir nüfusa sahip. Resmi dili bulunmamas›na karş›n
ülkede en yayg›n konuşulan dil ‹sveççe. Frans›zca, Almanca ve Fince de konuşulan diller
aras›nda. Ancak küreselleşmenin etkisiyle ‹ngilizce çok yayg›n bir biçimde kullan›l›yor. Ülkenin
başkenti Stockholm. 21 bölgeden oluşan ‹sveç’in başl›ca şehirleri Başkent Stockholm’ün yan›
s›ra Göteborg ve Malmö.
Zengin krall›k