Page 34-35 - TÜRKİYE - ÇEK CUMHURİYETİ

Basic HTML Version

Resmi Ad›
Çek Cumhuriyeti
Yönetim biçimi
Demokrasi
Baflkent
Prag
Dil
Çekçe
Nüfus
10.627.448
Yüzölçümü
78 bin 866
kilometrekare
Ba¤›ms›zl›k günü
1 Ocak 1993
Kifli Bafl›na Gelir
26 bin 300 $
Para Birimi
Koruna
Ç
eklerin atas› olan Slavlar, 8. yüzy›lda Orta Avrupa’ya
göç ederek bölgede Büyük Moravya Prensli¤i’ni kur-
du. 874 y›l›nda, I. Borivoj’un H›ristiyanl›¤› kabul et-
mesiyle Büyük Moravya Prensli¤i’nden ba¤›ms›z bir Bo-
hemya Devleti ortaya ç›kt›. Orta Ça¤’da Kutsal Roma Cer-
men ‹mparatorlu¤u’na ba¤l› olan Bohemya Devleti, döne-
min en güçlü siyasi erklerinden biri olarak kabul ediliyor.
15, 16 ve 17. yüzy›llarda mezhep kavgalar›yla zay›flayan
Kutsal Roma Cermen ‹mparatorlu¤u, Bohemya Devleti’nin
kaderinde de belirleyici rol oynad› ve zaman içinde Bohem-
ya Devleti, Avusturya-Macaristan ‹mparatorlu¤u’nun bo-
yunduru¤u alt›na girdi.
Avusturya-Macaristan ‹mparatorlu¤u’nun, I. Dünya Savafl›
sonunda y›k›lmas›yla 1918 y›l›nda, Slovakya, Bohemya,
Moravya ve Silezya birleflerek Çekoslovakya’y› kurdu. 1938
y›l›nda Adolf Hitler, Nazi yanl›s› bir Çekoslovak vatandafl›
olan Konrad Henlein’in deste¤iyle Çekoslovakya’daki Sude-
tenland bölgesine el koydu. Ard›ndan Polonya, Polonyal›la-
r›n yo¤un oldu¤u Cesky Tesin bölgesini iflgal etti ve son ola-
rak II. Dünya Savafl›’n›n bafllamas›ndan sonra Slovakya, Na-
zi Almanyas›yla anlaflarak Çekoslovakya’dan ayr›ld›. Böyle-
likle Çek topraklar›n›n büyük bir k›sm› Almanya taraf›ndan
35
34
Çek
Cumhuriyeti
Çek Cumhuriyeti; tarihi, mimarisi, sıcak su kaynakları ve kristalleriyle Orta Avrupa’nın en çok
turist ağırlayan ülkelerinden biri. Kuzeyinde Polonya, batı ve kuzeybatısında Almanya,
güneyinde Avusturya ve doğusunda Slovakya ile komşu olan ülkenin resmi dili Çekçe.
Parlamenter demokrasi ile yönetilen Çek Cumhuriyeti’nin, dünya konjonktürüne göre sürekli
dengelerin değiştiği bir tarihi var. Sanatın ve sanatçının şehri olarak bilinen ülkenin başkenti
Prag, aynı zamanda Avrupa’nın kültürel merkezi. Nazım Hikmet’ten Franz Kafka’ya her
sanatçının bir şekilde yolunun kesiştiği şehir; bale, opera ve konser salonlarıyla tanınıyor.
Sanat›n ve sanatç›n›n ülkesi
ele geçirilmifl oldu. ‹flgal döneminde, Naziler ta-
raf›ndan aralar›nda Yahudilerin de bulundu¤u
400 bine yak›n Çekoslovak vatandafl› öldürüldü.
‹flgal ancak 9 May›s 1945’te baflka bir iflgal sü-
recinin bafllamas›yla nihayete erdi. Sovyetler
Birli¤i ve Amerika’n›n bölgede kurdu¤u hâki-
miyet sonunda, bu kez de Alman az›nl›k s›n›r
d›fl› edildi ve iflkencelere maruz kald›. Bu sü-
reçte, Çekoslovakya’da Komünist Parti oldukça
güç kazand› ve 1948 y›l›nda ülke yönetimini
ele geçirdi. Bu tarihten itibaren Çekoslovakya
yaklafl›k 41 y›l boyunca Do¤u Blok’u bünye-
sinde yer ald›.
1968 y›l› itibariyle, iktidarda bulunan Alexander
Dubcek ile siyasi bir liberalleflme dönemine gi-
ren Çekoslovakya, Prag Bahar› ad› verilen süre-
cin temellerini att›. Bas›n›n özgürlefltirilmesi ve
daha demokratik çok partili bir hükümet kurul-
mas› gibi önemli düzenlemeler içeren bir politi-
ka benimseyen Dubcek’in iktidar› k›sa sürdü.
Ocak ay›nda bafllay›p A¤ustos’ta noktalanan bu
giriflim, SSCB ve Varflova Pakt› müttefiklerinin
bölgeyi iflgal etmesiyle sona erdi. ‹flgal s›ras›nda
7 bine yak›n tank ve 600 bin kadar asker Çekos-
lovakya’ya adeta çi¤nedi. ‹flgal nedeniyle 300
bin civar›nda Çek, Bat› ülkelerine göç etmek zo-
runda kald›.
Demokrasiye geçifli 1989’u bulan Çekoslovak-
ya, Kadife Devrimi ad› verilen kans›z bir dönü-
flümle demokrasiyi kabul etti. 1993 y›l›nda ülke,
bar›fl s›n›rlar› çerçevesinde Çek Cumhuriyeti ve
Slovakya olmak üzere ikiye ayr›ld›. Çek Cumhu-
riyeti 1999 y›l›nda NATO’ya, 2004 y›l›ndaysa
Avrupa Birli¤i’ne kat›ld›.
Küresel ekonomiye adaptasyon
Çek Cumhuriyeti’nin, komünist süreçten sonra
küresel ekonomiye geçen ülkeler aras›nda, de-
¤iflime en kolay ve baflar›l› biçimde adapte olan
ülke oldu¤unu söyleyebiliriz. 1990’l› y›llardan
itibaren özel yat›r›mc›lara aç›lan ülke, fiyat kon-
trollerinin de kald›r›lmas›yla ciddi bir ekonomik
reform yaflad›. Devletin ekonomideki pay› her
geçen gün azald›. 2012 y›l›nda, had safhaya
ulaflan ekonomik kriz, tüm Avrupa’y› etkisi alt›-
na ald›¤› gibi Çek Cumhuriyeti’nde de tesirini
hissettirdi. Özellikle Alman ekonomisine s›k› s›-
k›ya ba¤l› olan Çek Cumhuriyeti, ciddi ekono-
mik problemler yaflamaya bafllad›. 2013’ün ilk
10 ayl›k döneminde ülke ekonomisi yüzde 1.8
oran›nda küçüldü.