Türkiye - Moldova Maç Kitabı

Silahlı Kuvvetleri, Dinyester nehrinin doğusunda kalan topraklarda mevcudiyetlerini korumuş ve burada bağımsız “Transdinyester Cumhuriyeti”ni ilân etmiş olan Slav azınlığı desteklemiştir. Bu durum, Transdinyester’in Moldova’daki ağır sanayinin büyük bir kısmına sahip olması nedeniyle ülke ekonomisini olumsuz olarak etkilemiştir. İklim ve ekonomi Moldova’nın hava durumu büyük oranda ılıman ve karasaldır. Ülkede en fazla yağmur yaz aylarında görülürken Moldova toprakları verimli tarım arazileridir. Moldova için oldukça önemli olan iki büyük akarsu Prut ve Dinyester ülke topraklarının verimini artırırken, ülkede çalışan nüfusun yüzde 35’i tarımla uğraşır. Bağcılık Moldova ekonomisi için ciddi bir gelir kaynağı olurken, meyve ve sebzecilik de gelişmiştir. Buğday, mısır, ayçiçeği, şeker pancarı ve tütün Moldova topraklarında yetiştirilen başlıca ürünlerdir. Çalışan nüfusun yüzde 28’i ise sanayide istihdam edilmektedir. Gıda sanayisi, Moldova sanayisi için en gelişmiş kolu teşkil ederken, elektrikli aletler ve inşaat malzemesi sanayisi de hızla gelişen diğer kollardır. Moldova yeraltı kaynakları konusunda ise nitelikli minerallere sahip değildir. Fosfor, linyit, kalay, jips Moldova yeraltı kaynaklarının başlıcalarıdır. Başkent Kişinev, Moldova ekonomisi ve kent hayatının görülebileceği en büyük şehir olurken, Moldova bürokrasi, kültür ve sanat hayatı burada nefes alıp vermektedir. Kişinev’de çok sayıda Türk restoranı bulunmaktadır. Tiyatro oyunları, uluslararası ve yerel konserlere ulaşmanın çok kolay olduğu Kişinev, sakin ve tipik bir doğu Avrupa şehridir. Moldova turları, her geçen gün Moldova ekonomisine olan katkısını artırmaktadır. Başkent Kişinev’de dünyanın dört bir yanından gelen turistler görülebilirken, Doğu Avrupa’nın sakin ve butik ülkesi dinlenme ve eğlenme gibi etkinliklerle tatilini geçirmek isteyenler için cazibe merkezidir. Hıristiyan Türkler: Gagauzlar Gagauzlar (Gökoğuzlar), Ortodoks Hıristiyan kökenli etnik Türklerdir. 11. yüzyılda Balkanlara göç eden Gagauzlar, Ortodoks Hıristiyanlığı kabul etmişler, daha sonra Osmanlı yönetimi altında kalmışlardır. 18. ve 19. yüzyıllarda Balkanlarda başlayan ve bağımsız olma hedefini güden hareketler sırasında Bulgarların baskısına dayanamayan Gagauzlar, 1750-1846 yılları arasında Tuna ırmağı üzerinden Rusya’ya göç etmişler, Tuna bölgelerine (1769-1791) ve Besarabya’ya (1801- 1812) yerleşmişlerdir. Ruslar, Gagauzlara toprak vererek Tuna sınırı boyunda yerleşmelerini sağlamış ve Rusça öğrenmelerini kolaylaştıracak bir ortam hazırlamışlardır. Moldova’da yaşayan ve Türkçe konuşan, Ortodoks Hıristiyan Gagauz halkının bir bölümü 19. yüzyılın başında Osmanlı-Rus savaşları sırasında Bulgaristan’dan Moldova’ya gelmiş ve 1906 yılındaki 15 günlük bağımsızlık dönemi dışında, sırasıyla Rus, Rumen ve Sovyet yönetimleri altında yaşamıştır. 27 Ağustos 1991’de Moldova’nın bağımsızlığını ilân etmesinden sonra Gagauzlar da kendi cumhuriyetlerini ilân etmiştir. Moldova Meclisi, 23 Aralık 1994 tarihinde “Gagauz Yeri” Özel Hukuki Statüsünü yasa olarak çıkarmıştır. Yasaya göre, Gagauzlara Moldova Anayasası’na ters düşmemek şartıyla, çeşitli sahalarda yasa çıkarma hakkı verilmiştir. Millet Kongresi, kültür, bilim, eğitim, iskân, belediye hizmetleri, sağlık, spor, bütçe, ekoloji, finans ve ekonomi alanlarında Moldova Anayasası’na ters düşmemek kaydıyla kanun yapmaya yetkili kılınmıştır. Gagauz Yeri’nin en yüksek mercii ‘Başkan’dır ve Gagauz Yeri’nin tümmakamları ‘Başkan’a bağlıdır. Gagauz Yeri’nin resmi dili Gagauzca, Moldovanca ve Rusça’dır. Gagauz Yeri’nin kendi simgelerini taşıyan arması, bayrağı ve marşı vardır. 30 Moldova halkının yüzde 35’i geçimini tarımla sağlıyor... Gagauz Yeri’nde bir Ortodoks kilisesi