Türkiye - Özbekistan Maç Kitabı

31 Ağustos 1991 tarihinde Sovyetler Birliği’nden resmen ayrılarak bağımsızlığını ilân eden Özbekistan’da futbolun tarihi 1912 yılına kadar dayanıyor. Rus İmparatorluğu askerlerinin arasında popülerleşen futbolla tanışan Kokand şehri gençleri, Özbekistan’ın ve Orta Asya’nın en eski futbol takımı olan ve bugün hâlâ Özbekistan Süper Ligi’nde mücadele eden Kokand 1912’yi kurdu. Bir süre sonra Taşkent, Semerkand, Buhara, Andican ve Ürgenç şehirlerinde de futbol takımlarının kurulmasıyla, şehirler arasındaki uzun mesafelere rağmen takımlar kendi aralarında maç yapmaya başladı. Fergana Vadisi’nde ilk defa 1914 yılında düzenlenen turnuvayla organize olma yolunda adımlar atan Özbek futbolunda Özbekistan Beyaz Kurtlar Özbekistan Millî Takımı Şampiyonası 1926, Özbekistan Kupası ise 1939’da oynanmaya başlandı. 1928 yılında kurulan Özbekistan Millî Takımı, “Sovyetlerin Olimpiyatı” Spartakiad’da ilk defa sahaya çıktı ve ilk maçında İsviçre’ye karşı 8-4’lük bir galibiyet elde etti. Bağımsızlığını ilân ettiği 1991 yılına kadar Spartakiad’a katılan Özbekistan, 1986 yılında finale kadar yükseldi ancak Ukrayna’ya 1-0 mağlup olarak gümüş madalyayla yetinmek zorunda kaldı. Bağımsızlık öncesi ülkenin profesyonel ve yarı profesyonel en güçlü takımları, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Futbol Ligi’nde mücadele ederken, amatör takımları ise Özbekistan Şampiyonası ve Özbekistan Kupası’nda yer aldı. Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Özbekistan’ın bağımsızlığını ilân etmesinin ardından, millî takım ilk maçına 1992 senesinde yalnızca bir defa düzenlenen Orta Asya Kupası’nda Tacikistan karşısında çıktı ve karşılaşmadan 2-2 beraberlikle ayrıldı. Bu tarihi maçta Özbekistan Millî Takımı’nın formasıyla sahaya çıkan oyuncular RüstemAbdullaev, Mustafa Belyalov, Gennady Denisov, Rüstem Durmanov, Kadir İbrahimov, Mircelal Kasımov, Viktor Makarov, Andrei Piatnitsky, İlkhom Sharipov, Igor Anatolyevich Shkvyrin, Aleksandr Tikhonov, Anatoly Volovodenko, Sergei Zavlyunyuk ve Enver Zhabbarov’du. Özbekistan’ın tarihe geçen ilk golünü ise maçın 62’nci dakikasında Igor Anatolievich Shkvyrin kaydetmişti. Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya, Letonya, Litvanya, Estonya, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan gibi Sovyet ülkeleri, bağımsızlıklarını takiben UEFA’ya üye olurlarken, onlarla aynı hevesi paylaşmasına rağmen Özbekistan da geri kalan Orta Asya ülkeleri Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan gibi resmen AFC (Asya Futbol Konfederasyonu) üyesi oldu. İlerleyen dönemde Kazakistan 2002 yılında UEFA üyeliğine geçerken Özbekistan AFC üyeliğinde kaldı. 1994’te gelen Asya şampiyonluğu AFC ve FIFA üyesi olduğu 1994 yılında Japonya’nın Hiroşima kentinde düzenlenen Asya Oyunları’nda finale kadar çıkan Özbekistan, final maçında da Çin’e karşı 4-2’lik üstünlük sağlayarak turnuvada şampiyonluğa ulaştı. Özbekistan, dört grup üzerinden oynanan elemelerin B Grubu’nda Suudi Arabistan, Malezya, Hong Kong ve Tayland’la eşleşmişti. Oynadığı dört maçı da kazanırken Suudi Arabistan’ı 4-1, Malezya’yı 5-0, Hong Kong’u 1-0 ve gol düellosunda Tayland’ı 5-4 yenen Özbekistan, 12 puanla grup birincisi olarak çeyrek finale yükseldi. Çeyrek finalde Türkmenistan’ı 3-0’la, yarı 26 Bağımsızlığını kazandığı günden bu yana gerçekleşen bütün Asya kupalarına katılma başarısını gösteren Özbekistan Millî Takımı, Dünya Kupası’na hiç katılamamış olsa da Orta Asya’nın en başarılı takımlarından biri. Geçtiğimiz Ocak ayındaki 2019 Asya Kupası’nda sergilediği futbolla takdir gören ve ‘Beyaz Kurtlar’ olarak anılan Özbekistan Millî Takımı’nın başında ise tanıdık bir isim; Hector Cuper bulunuyor. 29 Nisan 1963 Taşkent doğumlu 1.84’lük forvet, Özbekistan Millî Takımı’nın tarihteki ilk golünü Tacikistan ağlarına yollamıştı. Shkvyrin, 1992-2000 yılları arasında 31 kez giydiği Özbekistan Millî Takımı formasıyla 20 gol kaydetmişti. Igor Anatolyevich Shkvyrin 2016 yılında futbola veda eden ve Özbekistan futbolu tarihinin en başarılı oyuncuları arasında gösterilen Rusya asıllı Maksim Shatskikh, millî formayla 34 gol atarak ülkesinin en golcü oyuncusu olma unvanını elinde bulunduruyor. Maksim Shatskikh Özbekistan’ın en eski futbol kulübü Kokand, 1912 yılında kuruldu ve Orta Asya’nın da en eski kulübü olma özelliğini taşıyor. 27