Türkiye - Rusya Maç Kitabı

42 43 yerini genç arkadaşı Ali Artuner’e devretti. Kaledeki yerini alıp Sovyet akınlarına karşı koymaya çalışan Ali Artuner, 90 dakikanın neticesinde kazanılan zaferin büyük hissedarlarından biri oldu. 55’inci dakikada galibiyetimizi perçinleyen gol geldi. Faruk Karadoğan soldan daldı, Afonin’den sıyrılıp ortaladı, Ayhan Elmastaşoğlu fırladı, topa yetişti ve şutunu attı. Top ikinci defa Rus kalesindeydi. Son bölümde Sovyetlerin iki şutu direkten dönecek ve maç 2-0’lık zaferimizle nihayet bulacaktı. Hesabı ağır ödedik Millî Takımımız, 1970 Dünya Kupası elemelerinde Sovyetler Birliği’yle eşleşmişti. Gruptaki diğer rakip ise Kuzey İrlanda’ydı. Millîlerimiz Kuzey İrlanda ile 1968’in Ekim ve Aralık aylarında oynadığı iki maçı da 4-1 ve 3-0’lık skorlarla kaybederek umutlarını büyük ölçüde yitirmişti. Şimdi sırada Sovyetler Birliği maçları vardı. Bu maçların ilki 15 Ekim 1969’da Kiev’de oynandı. Sovyetleri üç yıl önce Moskova’da 2-0 yenmiş olmanın moraliyle gittiğimiz Kiev’den ne yazık ki ağır bir yenilgiyle döndük. 43’üncü dakikada Vladimir Muntian boş sahada topu aldı ve çok sert bir şutla kalecimiz Sabri Dino’ya kıpırdama fırsatı bile tanımadan ağları havalandırdı: 1-0. 64’üncü dakikada ise umutlarımız tamamen tükendi. Orta sahada top oyalayan Sovyetler, birden bire açılarak atağa geçti. Muntian, Kakhi Asatiani’ye nefis bir pas verdi. Bu futbolcu da uzaktan şutunu attı. Üst direk, yer, sonra Givili Nodia kafayla girdi içeriye ve gol: 2-0. 78’inci dakikada ise aleyhimize verilen frikikte soldan kalenin önüne doğru kaldırılan topa Vladimir Muntian fırladı ve yerden bir vuruşla maçın skorunu 3-0 olarak belirledi. Sovyetleri Meksika’ya uğurladık Sovyetler Birliği, Meksika vizesini bizden alacaktı ya… İşte o vizeyi çok kolay verdik Kuzey komşularımıza. Sovyetler, henüz 3’üncü dakikada Kakhi Asatiani’nin golüyle şevkimizi kırıverdi. Yine de 22’nci dakikada Ender Konca’dan gelen golle “Acaba bu elemeleri puan alarak noktalayabilir miyiz?” ümidine kapıldık ama Sovyetlerin bize böyle bir fırsat tanımaya hiç de niyeti yoktu. Nitekim 34’üncü dakikada santrforları Vitaliy Khmelnitskiy vasıtasıyla buldukları gol sayesinde devre arasında soyunma odasına 2-1’lik üstünlükle inmesini bildiler. İkinci yarıda da oyun Sovyetlerin istediği tempoda ve atmosferde oynandı. Dakikalar 60’ı gösterirken ilk golün sahibi Kakhi Asatiani ağlarımızı bir kez daha havalandırarak maçın skorunu 3-1 olarak ilân etti ve Sovyetler bu galibiyetle Meksika’daki Dünya Kupası’na katılma hakkını kazandı. Kiev’de hüsran 1976 Avrupa Şampiyonası elemelerinde İrlanda Cumhuriyeti, İsviçre ve Sovyetler Birliği ile eşleşen Millî Takımımız, 20 Kasım 1974’te evinde İrlanda Cumhuriyeti ile 1-1 berabere kalmış, 1 Aralık 1974’te ise İsviçre’yi İsmail Arca ve Mehmet Oğuz’un golleriyle 2-1 yenmişti. Üçüncü maçtaki rakibimiz ise Sovyetler Birliği’ydi. 2 Nisan 1975 günü oynanan zorlu maçta, Kiev çimlerine en azından bir beraberlik ümidiyle çıktık. 25’inci dakikada defans derinliğinden kaçan topu Veremeev kovaladı, Alpaslan rakibinin topuğuna bastı. Bu açık penaltıyı Viktor Kolotov kolayca gol yaptı. 56’ncı dakikada defansımızın sol kanadında meydana gelen topuğa basma hareketini hakem Davidson penaltıyla cezalandırdı. Kolotov bu defa Sabri Dino’nun sağına sert bir plase vurdu: 2-0. 75’inci dakikada sağdan gelişen bir akında, defansımız kontrayı kontrol edemedi ve Oleg Blokhin sert bir solla skoru 3-0 olarak belirledi. İzmir marşıyla… 1976 Avrupa Şampiyonası elemelerinin sonuna gelinmiş, Sovyetler Birliği gruptan çıkıp finallere katılmayı garantilemişti. Biz ise bu maçtan puan çıkardığımız takdirde grubu İsviçre’nin üstünde üçüncü sırada bitirecektik. Yani İzmir Atatürk Stadı’nda 21 bin 325 biletli seyircinin izlediği bu karşılaşma bir prestij mücadelesi anlamını taşıyordu. 10’uncu dakikada Kolotov’un şutunun az farkla auta gidişi, bizim için bir alarmdı. Ancak 12’nci dakikada Ali Kemal Denizci’nin sağdan inip çektiği ve 16’ncı dakikada Gökmen Özdenak’ın Rudakov’u sarsan sert şutları içimize rahatlık getirdi. 40 milyon Türkün beklediği gol 21’inci dakikada geldi. Ali Kemal Denizci’nin sağdan ortasına, Cemil Turan ve Reshko beraber kafa uzattı. Ancak Cemil’den önce hamle yapan Reshko, topu kafayla kendi kalesine gönderdi. Gol onlardandı ve tribünlerde “İşte stadın uğuru” dedirtti. 1-0’lık zafer bizimdi… Başkent’te hüzün Sovyetler Birliği ile 10’uncu maçımızı 5 Ekim 1978’de Başkent Ankara’nın 19 Mayıs Stadı’nda oynadık ve sahadan 2-0’lık skorla yenik ayrıldık. Oysa maça hırslı başlamıştık. Ama duygusal bir hırslanmaydı bu. Top bir o kalede, bir bu kalede görünürken, Sovyetler oyuna yavaş yavaş ağırlıklarını koymaya başladı. 35’inci dakikada Oleg Blokhin’in sağa doğru uzattığı topu Erdoğan Arıca, Vladimir Bezsonov’a kaptırdı… Bezsonov sağdan girdi, kafasını kaldırdı baktı, ortaladı… Defansın arkasına düşen meşin yuvarlağı geriden gelen Vladimir Gutsaev akıllı bir kafa darbesiyle ağlarımıza yolladı: 1-0. 40’ıncı dakikada Aleksandr Makhovikov soldan Vagiz Khidiyatullin ile verkaça girdi. Khidiyatullin aniden kaçan Blokhin’i gördü… Blokhin, Şenol Güneş’i üzerine çekti, nefis bir plase ve tribünlerde sessizlik: 2-0… İkinci yarıda da hâkim oynayan taraf konuk ekipti ve 90 dakika 2-0’lık yenilgimizle sona erdi. En ağır darbe Sovyetler Birliği ile 11’inci buluşmamız Türk futbolunun en zor dönemlerinden birine rastladı. 1982 Dünya Kupası elemelerinde Sovyetler Birliği’nin yanı sıra İzlanda, Galler ve Çekoslovakya ile eşleşmiştik. Son iki maçımızı Sovyetlerle oynayacaktık. Ancak Sovyet maçlarına gelene kadar darmadağın olmuştuk. Sabri Kiraz’la başladığımız elemelerde içerdeki 3-1’lik İzlanda yenilgisinin ardından deplasmanda da Galler’e 4-0 mağlup olunca Kiraz’ın yerine Özkan Sümer göreve getirilmiş, ancak Sümer dönemi de deplasmandaki 2-0’lık Çekoslovakya ve içerideki 1-0’lık Galler yenilgileriyle sona ermişti. Fethi Demircan dönemi de içerideki 3-0’lık Çekoslovakya yenilgisiyle başlamış, onu deplasmandaki 2-0’lık İzlanda mağlubiyeti izlemişti. Sovyetlerin karşısına çıkmadan oynadığımız altı maçı da kaybetmiş, 15 gol yerken sadece 1 gol atabilmiştik. İşte Lenin Stadı’nda 23 Eylül 1981 günü 40 bin seyircinin önüne böyle bir moral bozukluğuyla çıkan Millî Takımımız, daha dördüncü dakikada Aleksandr Chivadze’den yediği golle de adeta müsabakaya 1-0 yenik başlamıştı. 20’nci dakikada Anatoly Damyanenko, 28’inci dakikada Oleg Blokhin ve 50’nci dakikada Ramaz Shengelia ağlarımızı havalandırıp skoru 4-0 olarak belirleyecekti. İzmir’de kötü kapanış 1982 Dünya Kupası elemelerinde oynadığı yedi maçı da kaybeden Millî Takımımız, İzmir’deki kapanışı da mağlubiyetle yaptı. İzmir’in sıcak bir güz gününde Sovyetler Birliği ile boy ölçüşen millîlerimiz, sahadan 3-0’lık yenilgiyle ayrıldı. Alınan kötü sonuçlar tribünlere de yansımıştı. Koca stadın tribünlerinde topu topu 6 bin küsur İzmirli taraftarımız vardı ancak onlar da 90 dakikanın sonunda stattan boyunları bükük ayrılacaktı. 17’nci dakikada soldan Leonid Buryak’ın ortasını bütün defans seyretti, Ramaz Shengelia, altı pasın köşesinde kafayla topu ağlarla buluşturdu: 1-0. 38’inci dakikada soldan dalan Oleg Blokhin, neredeyse bütün defans oyuncularımızı çalımlayıp ilk yarının sonucunu 2-0 olarak belirledi. 54’üncü dakikada Leonid Burjak’ın sağdan kullandığı serbest vuruşta Oleg Blokhin, savunmamızın içinde kafayla topu ağlarımızla buluşturdu ve skoru ilân etti: 3-0. Hasreti ümitlerle dindirdik En son 1975 yılının 23 Kasım’ında 1976 Avrupa Şampiyonası elemelerinde 1-0 yendiğimiz, daha sonra oynadığımız üç maçta ise gol bile atamadan mağlup olduğumuz, bu üç maçta da kalemize toplam 9 gol gönderen Sovyetler Birliği’ni nihayet 6 Eylül 1984’te Antalya Atatürk Stadı’nda oynanan maçta mağlup etmeyi başardık. Ancak bu defa karşımızda Sovyetler Birliği’nin A değil, Ümit Millî Takımı vardı. 1984 Avrupa Şampiyonası elemelerini de hüsranla kapatan Millî Takımımız, 1986 Dünya Kupası elemelerinde oynayacağı Finlandiya maçı öncesinde bir dizi hazırlık karşılaşmasına çıkıyordu ve 26 Eylül’deki rakibimiz de Sovyetler Birliği’nin Ümit Millî Takımı’ydı. Candan Tarhan yönetimindeki Millî Takımımız, Sovyetlerin ümitleri karşısında 23’üncü dakikada