A Milli Takımımız, 6 Şubat Çarşamba günü Çek Cumhuriyeti ile karşılaşacak. Manisa'da oynanacak hazırlık maçı öncesi Çeklerin futbol tarihine bir göz atalım.
Çekler, 1890'li yıllarda tanıştıkları meşin yuvarlağı hem çabuk sevdi hem de oyunun inceliklerini hızla öğrendi. 1934 ve 1962 Dünya Kupası'nda şampiyonluğu finalde kaçıran Çekler, bir dönem Fenerbahçe'yi de çalıştıran Josef Venglos'la altın çağlarına ulaştı. 1972'de Avrupa Şampiyonu yaptığı U23 kadrosunu A takıma taşıyan Venglos, 1976'da Avrupa Şampiyonluğu ile noktalanan en büyük zaferin baş mimarıydı. 1980'deki Olimpiyat Şampiyonluğu'nun altında da yine onun imzası vardı. 1996'daki Avrupa ikinciliği ise pek çok Çek oyuncuyu Avrupa'nın en "çekici" yıldızları yaptı.
Yazan: Mazlum Uluç / Türkiye-Çek Cumhuriyeti Maç Kitabı
Çek Cumhuriyeti Milli Takımı, hemen herkesin 1996 Avrupa Şampiyonası'nın büyük sürprizi olduğunu sandığı, fakat bu "sürpriz" sonrası 10 yıla bakıldığında Avrupa futbolunun en güçlü ülkelerinden birisi olarak kendisini kabul ettiren bir ekip. Doğu Bloğu'nun dağılmasından sonra zayıflaması beklenen ve özellikle ilk yıllarda düşüş yaşayan Çek Cumhuriyeti, günümüzde 1976 Avrupa Şampiyonluğu günlerine nazire yaparcasına büyük zaferlerin sinyallerini veriyor. Aslında Çek futbolunun geçmişine baktığımızda var olan potansiyelin nelere muktedir olduğunu görebiliriz.
Avrupa'yla eş zamanlı olarak 19. yüzyılın son yıllarında popülerleşen futbol, Çek Krallığı topraklarında 1890'lı yıllarda yaygınlaşmaya başlar. 1892 yılında Slavia, 1893'te Sparta Prag takımları kurulur. 1896 yılında ilk lig şampiyonası düzenlenir ve her yıl düzenlenmeye devam eder. Böyle bir organizasyon, bir üst kurum olmaksızın sağlıklı işleyemediği için Çek Futbol Federasyonu 19 Ekim 1901'de kurulur. 1907 yılında FIFA tarafından kabul edilen Çek Futbol Federasyonu'nun üyeliği, ülke o sırada Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu için bir sene sonra iptal edilir. Çek Krallığı, Çekoslovakya olarak bağımsızlığını 1918 yılında kazandıktan 5 yıl sonra 1923 yılında FIFA'ya bir kez daha üye olarak alınır. FIFA'ya üye olmadığı 16 yıl süresince 1911 yılında düzenlenen Avrupa Amatörler Şampiyonası'nda zafer kazanan Çek Cumhuriyeti, 1920 Antwerp Olimpiyatları'nda ikinci olur. Fakat bu ikinciliğin sebebi sahada alınan mağlubiyet değil, Çek oyuncuların maçın 39. dakikasında hakemin kararına kızıp sahayı terk etmesidir.
Çekoslovakya 1934 yılında düzenlenen ikinci Dünya Kupası'nda Planicka, Puc ve Nejedly gibi oyuncularının katkılarıyla ikinci olur. Şampiyonluğu, finalin uzatmalarında 2-1 yenildikleri İtalya'ya kaybederler.
1960 yılında düzenlenen ilk Avrupa Şampiyonası'na katılma başarısını gösteren Çekoslovakya Millî Takımı, yarı finalde Sovyetler Birliği'ne 3-0 mağlup olsa da üçüncülük maçında ev sahibi Fransa'yı 2-0 yenmeyi başarır. Bu başarı 2 sene sonra düzenlenen Dünya Kupası'ndaki daha büyük başarının yolunu açar. Şili'de düzenlenen kupada Çekoslovakya finale yükselir. Ancak bu defa da Brezilya'ya 3-1 mağlup olup bir kez daha finalde kaybetmenin üzüntüsünü yaşarlar. Josef Masopust'un turnuva sonrası "Avrupa'nın En İyi Futbolcusu" ödülünü alması bir tesellidir Çekler için. 1960 Avrupa Şampiyonası ve 1962 Dünya Kupası'nın takımlarını çalıştıran Rudolf Vytlacil, 1964 Tokyo Olimpiyatları'nda finalde bu kez Macaristan'a kaybederken, Çekler yine ikinciliğe takılıp kalır.1972 yılında Jozef Venglos ve Jan Fabera'nın çalıştırdığı Çekoslovakya U23 Takımı Avrupa Şampiyonluğu'nu elde eder. Bu takımın temelini oluşturduğu A Millî Takım ise 1976 yılında Avrupa Şampiyonu olarak "müzmin ikinci" Çekoslovakya'ya ilk büyük başarıyı kazandırır. Yugoslavya'da düzenlenen turnuvada yarı finalde Hollanda'yı 3-1, finalde de Federal Almanya'yı penaltı atışları sonucu mağlup eden Çekler kupayı havaya kaldırır. Bu takımın Viktor gibi müthiş bir kalecisi, Ondros gibi sağlam bir defans oyuncusu, orta sahada da Panenka ve Moder'in oluşturduğu çok iyi bir tandemi vardır.
Hemen hemen aynı takım, Jozef Venglos yönetiminde 1980 yılında İtalya'da düzenlenen Avrupa Şampiyonası'nda üçüncü olur. Aynı yıl Moskova Olimpiyatları'nda ise altın madalya kazanır.
1993 yılında Doğu Bloğu'nun dağılmasının ardından Çekoslovakya, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak ikiye ayrılır. Bunun sonucunda yeni bir Çek Cumhuriyeti takımı oluşturulur. Bu takım 1996'da İngiltere'de düzenlenen Avrupa Şampiyonası'nda müthiş bir performans gösterirken, finalde Almanya'ya altın golle 2-1 mağlup olur. Bu turnuva Avrupa'ya Çek futbolunu tekrar hatırlatırken, Poborsky, Nedved, Kouba gibi isimler Avrupa'nın önde gelen kulüpleri tarafından adeta kapışılır. Aynı kadro, 1997 Konfederasyon Kupası'nda ise üçüncülüğü elde eder. 2002'de düzenlenen U21 Şampiyonası'nda ikinci olan Çek Cumhuriyeti Millî Takımı, bir sene sonra aynı şampiyonada bu kez kupayı havaya kaldıran taraftır.
Karel Brückner yönetiminde yeniden yapılanan Çek Cumhuriyeti, 2004 Avrupa Şampiyonası'nda ölüm grubunda Hollanda, Almanya ve Letonya'yı devirdikten sonra çeyrek finalde Danimarka'yı 3-0'la geçer. "Artık kupayı aldılar" gözüyle bakılan Brückner'in talebeleri, yarı finalde adeta derede boğulur. Yunanistan, uzatmada attığı golle maçı 1-0 kazanırken, Çeklerin 28 yıl sonra kupaya uzanma hayallerini de yıkıp geçer.
2006 Dünya Kupası Elemeleri'nde grubunu ikinci sırada bitiren Çek Cumhuriyeti, play - off'ta Norveç'i elemeyi başarır ve Dünya Kupası'na katılma hakkını elde eder. Almanya'da kupada İtalya, Gana ve ABD ile aynı grupta yer alır Çekler. ABD'yi 3-0 yenerek iyi de başlarlar finallere ancak 2-0'lık Gana ve İtalya yenilgileri onları erkenden evlerine gönderir.
Euro 2008'de ise Türkiye duvarına çok sert çarparlar. İsviçre-Avusturya ortak yapımı finallerde İsviçre, Türkiye ve Portekiz'le paylaştıkları grupta ev sahibini 1-0 yenip Portekiz'e 3-1 yenildikten sonra Millî Takımımızla adeta bir grup finali oynarlar. Kazananın çeyrek finali göreceği maçta Çekler Koller ve Plasil'in golleriyle 62. dakikada skoru 2-0'a getirir. Sanki iş bitmiş gibidir. Lâkin Millî Takımımız maçı bırakmaz, Arda 75'te farkı bire indirir, Nihat Kahveci son üç dakikada iki ol bırakır rakip kaleye ve Çekler ne olduklarını anlayamadan elenir.
2010 Dünya Kupası elemeleri Çeklere çok acı çektirir. Slovakya, Slovenya, K. İrlanda, Polonya ve San Marino vardır gruplarında. Kısa süre önce ayrıldıkları Slovakya'nın birinci bitirdiği grupta ikinci sırayı da Slovenler alır. Üçüncülükle yetinen Çeklere Güney Afrika uçağında yer kalmamıştır.
Euro 2012'nin final yolunu güç bela bulur Çekler. İspanya'nın 8'de 8 yaparak 24 puanla ilk sırayı aldığı grupta 14 puan toplayarak İskoçya'nın 1 adım önünde alırlar final vizesini. Yunanistan, Rusya ve ev sahibi Polonya ile paylaştıkları grup denk güçlerin mücadelesine sahne olur. 4-1'lik Rusya hezimetiyle başladıkları finallerde Yunanistan'ı 2-1 mağlup edip ev sahibi Polonya karşısına olmak ya da olmamak için çıkarlar. Jiracek'in 72'deki golü onlara çeyrek finale kapısını açar ama işte oraya kadar. Portekiz, Michal Bilek'in öğrencilerini Ronaldo'nun kafasını konuşturduğu golüyle ülkelerine yollar.
2014 Dünya Kupası elemelerinin de Çekler için çok parlak geçtiği söylenemez. İtalya, Bulgaristan, Ermenistan, Danimarka ve Malta ile yer aldıkları grupta çıktıkları 3 maçta henüz yenilgileri yok ama tek galibiyetlerini de Malta'dan alabildiler. Danimarka ile deplasmanda, Bulgaristan'la da iç sahada berabere kaldılar. Dörder maçı bulunan İtalya'nın 10, Bulgaristan'ın 6 puanda bulunduğu grupta 1 maç eksiğiyle 5 puan topladılar. En önemli sorunları gol atamamak gibi duruyor. Üç maçta 3 gollerini de Malta ağlarına yolladılar. Ancak Danimarka ve Bulgaristan maçlarında gol yemediklerini de eklemek ve savunma başarılarına da dikkat çekmek gerekiyor. Evet, belki bugün bir Nedved, bir Poborsky, bir Koller'leri yok ama onlar futbol geleneklerinin gücüyle bu oyunun şeytan çekiçleri. Ne zaman ne yapacaklarını kestirmek hiç de kolay değil.
Teknik Direktör Michal Bilek
Çek Cumhuriyeti Millî Takımı'nı 2009'dan bu yana çalıştıran 1965 doğumlu teknik direktör, ülkenin önemli futbol figürlerinden biri. 1982 yılında Sparta Prag'da başlayan ve içinde 59 maç onayıp 11 de gol attığı bir Real Betis tecrübesi bulunan futbolculuk kariyeri boyunca 430 maça çıkıp 74 gol kaydetti. Çekoslovakya Millî Takımı'nda 32 maça çıkıp 11 gol atarken, bölünmeden sonra Çek Cumhuriyeti'nin formasını da 3 kez giydi. Bir orta saha oyuncusu olarak gole yakın bir portre çizdi. Futbolu 2000 yılında Teplice'de bıraktıktan sonra 2001'de aynı takımda teknik direktörlüğe başladı. Bir sezon Kosta Rika'da Cartagines'i çalıştırdı. 2002-03 arasında Çek Cumhuriyeti U19 Takımının başında bulundu. Chmel Blsany, Viktoria Plzen, Sparta Prag ve Ruzomberok tecrübelerinin ardından 2009 yılında iş başı yaptığı Çek Cumhuriyeti Millî Takımı ile Euro 2012'de çeyrek finali gördü.
