A Millî Takımımızın 26 Ekim 1923 günü Romanya ile Taksim Stadı'nda oynadığı o ilk maçın üzerinden 89 yıl geçti... Ay-yıldızlı takımımız, ilk gollerini Zeki Rıza Sporel'le bulduğu bu karşılaşmanın ardından 89 yıla tam 499 müsabaka sığdırdı. Ne yazık ki bu 499 maçın kaybedilenleri kazanılanlarından fazla oldu. Atılan golleri ise yenilen gollerinden eksik...
 
Yazan: Mazlum Uluç
Türkiye-Danimarka Maç Kitabı

Önce kısaca kaç maçı kaybedip kaç maçı kazandığımızı hatırlayalım. Bu 499 maçtan 180'ini galibiyetle kapattı ay-yıldızlılar. Buna karşılık 203 maçı kaybetti. 116 müsabaka ise beraberlikle sona erdi. 499 maçın gol bilançosunda ise atılan 646, yenilen 745 gol bulunuyor. Bu genel bakış elbette Türk futbolunun 89 yıldaki yolculuğu hakkında bir fikir vermiyor. Biz de 89 yıllık bütünü 10 yıllara bölelim ve futbolumuzun gelişimini bu yöntemle izleyelim istedik. Galiba çarpıcı ve yol gösterici sonuçlara da bu yolla ulaşmak mümkün oldu.

89 yıllık Millî Takım tarihimiz, 9 adet 10 yıllık periyodu barındırıyor içinde. Bu periyotlardaki maç sayıları da eşit değil doğal olarak. Futbolla yeni tanıştığımız dönemler, aynı zamanda dünyadaki ulaşım imkânsızlıkları ya da savaş yıllarıyla çakıştığı için maç sayıları da son derece az. Bu nedenle ilk 250 maçımız ilk 66 yıla yayılırken, son 250 maçımız 23 yıla sığdı. Artış hızı zamanla o denli doğru orantılı ki, 2003-2012 arasında oynadığımız maç sayısı bile bir önceki 10 yıllık periyottan 21 maç fazla.

Şimdi bu 10'ar yıllık periyotlara biraz daha yakından bakalım.

Millî Takımımız, ilk maçını başta da belirttiğimiz gibi 26 Ekim 1923 tarihinde Romanya ile oynadı ve 1932 yılına kadar toplam 23 maça çıktı. Millîlerimizin emekleme dönemi sayılacak bu periyotta oynanan 23 maçta elde edilen galibiyet sayısı 7'de kalırken, 2 maç beraberlik, 14 maç da yenilgiyle sonuçlandı. Bu dönemde atılan 40 gole karşılık kalemizde gördüğümüz gol sayısı 62'yi buldu. Oransal olarak bakıldığında galibiyetimizin maç sayısı içindeki ağırlığı yüzde 30 olarak gerçekleşti.

1933-1942 arasındaki 10 yıllık dönemse Millî Takımımız açısından değerlendirme dışında bile tutulabilir. Çünkü dünyanın savaşa sürüklendiği ve nihayetinde ateşin yer küreyi sardığı bu dönemde Millî Takımımız sadece 3 maça çıktı ve o müsabakalarda da 1 galibiyet, 2 yenilgi alırken attığı 4 gole karşılık 10 gol yedi.

1943-1952 döneminin ilk üç yılı da yine ll. Dünya Savaşı'nın içinde yer alıyor ve dolayısıyla bu dönemin maç sayısı da çok fazla değil. Ay-yıldızlıların bu dönemde oynadığı 19 maçta 10 galibiyet, 1 beraberlik ve 8 yenilgisi bulunuyor ki, son 20 yıllık yükselme dönemi dışarıda tutulursa, galibiyet sayımızın yenilgi sayımızdan fazla olduğu tek devir bu. Üstelik attığımız gol sayısı da yine son iki dönem dışında sadece bu devirde artı veriyor. 1943-52 döneminde 39 gol atan Millî Takımımız, rakiplerinden 32 gol yiyerek artı 7'lik bir averaja sahip oldu. 7-0'lık Suriye ve 6-1'lik İran galibiyetleri bu döneme rastladığı gibi, Millî Takımımız, Dünya Kupalarına katılma hakkını da ilk olarak bu dönemde elde etti. Ancak Brezilya'da düzenlenen turnuvaya yolun uzaklığı ve maddi sıkıntılar nedeniyle katılmadı. Galibiyet oranımız ise yüzde 52.6'yı buldu.

1953-62 döneminde ise Millî Takımımız 46 maça çıktı. Bu dönem 17 galibiyet, 12 beraberlik, 17 yenilgi, atılan 60, yenilen 69 golle tamamlandı. Dönemin başlangıcında Millî Takımımız tarihinde ilk defa bir Dünya Kupası'na katılırken, 7-0'lık Güney Kore galibiyeti de yine bu devirde elde edildi. Millî Takımımız bu dönemde Portekiz'i 3-1 yenmeyi başarırken en parlak sonuç, 1956'daki 3-1'lik efsanevi Macaristan galibiyetiydi. Ay-yıldızlıların 1953-62 dönemindeki galibiyet yüzdesi oranı yüzde 36.95 olarak gerçekleşti.

1963-1972 arasındaki 10 yıllık periyot bir gerileme dönemine işaretti. Bu dönemde oynanan 52 maçta Millî Takımımız 14 galibiyet, 11 beraberlik alırken, ikisinin toplamından fazla sayıda, 27 defa sahadan yenik ayrıldı. Attığı 53 golün neredeyse iki katına yaklaşan 99 gol yedi. Galibiyet oranı yüzde 26.92'de kaldı ama gelecekte daha karanlık günler de olacaktı. 6-0'lık Çekoslovakya ve 8-0'lık Polonya yenilgileri bu dönemde yaşandı ama belki de en acısı 1972'nin Ekim ayında Lüksemburg'a 2-0 kaybedilen maçtı.

1973-82 döneminde kara tablo daha da ağırlaştı. Oynanan 61 maçta Millî Takımımız 15 galibiyet, 14 beraberlik alırken, yenilgi sayısı yine ikisinin toplamından daha fazlaydı. Bu 10 yıllık periyotta 32 maçtan yenik ayrılan ay-yıldızlılar attıkları 59 gole karşılık 99 golü de kalesinde gördü. Galibiyet yüzdesi bir önceki dönemin de arkasına düşerek yüzde 24.5'e geriledi. 5-1'lik Bulgaristan, 5-0'lık Almanya ve Macaristan yenilgileri bu devire rastladı.

1983-92 arası tablo daha da vahimdi. 72 maçın bilançosu 17 galibiyet, 17 beraberlik ve yine ikisinin toplamından fazla olmak üzere 38 yenilgiydi. Bu defa atılan 63 gole karşılık gerçekten de iki katından daha fazlasını kalemizde görmüş, tam 129 gol yemiştik. Galibiyet oranımız ise tarihin en düşük düzeyine inmiş ve yüzde 23.6 olarak gerçekleşmişti. 6-0'lık Macaristan, iki adet 8-0'lık İngiltere, 5-0'lık İrlanda yenilgileri, bu karanlık dönemin simgeleri olarak geçmişti tarihe... En acı olanı ise İzlanda'ya karşı 5-1 ve 1-0'lık iki yenilgi almamızdı. Ancak bu dibe vuruş aynı zamanda hızlı bir çıkışın da habercisi gibiydi ve her karanlık gecenin ardından güneşin mutlaka doğduğu gerçeği bir kez daha yüzünü gösterecekti.

İşte 1993-2002 arasındaki dönem de Fatih Terim, Mustafa Denizli ve Şenol Güneş gibi üç yerli teknik adam yönetiminde Millî Takımımızın altın devri olarak geçti kayıtlara. Millî Takımımız bu periyottaki 101 maçtan 45 galibiyet, 26 beraberlik, 30 yenilgiyle ayrılırken, galibiyet oranında yüzde 44.5'lik bir rakam yakaladı. Galibiyet sayısı, yenilgi sayısının yüzde 50 fazlasına ulaşmış, Millî Takımımız attığı 145 gole karşılık kalesinde 110 gol görerek artı 35'lik bir averaj yakalamıştı. Dönemin elle tutulur başarıları da futbol tarihimiz açısından gurur vericiydi. Ay-yıldızlılar tarihlerinde ilk defa Avrupa Şampiyonası finallerine katılma hakkını 1996'da elde etmiş, 2000 Avrupa Şampiyonası'nda çeyrek final oynamış, 2002 Dünya Kupası'nda ise üçüncülüğü elde ederek tarihinin altın sayfasını yazmıştı.

2003-2012 arasındaki son dönemde ise Millî Takımımız galibiyet oranında bir önceki periyodun bir adım önünde yer aldı. Bu dönemde oynadığı 122 maçtan 55 galibiyet, 32 beraberlik ve 35 yenilgiyle ayrılan ay-yıldızlıların galibiyet oranı yüzde 45 olarak gerçekleşti ve bir önceki dönemin yüzde 44.5'lik oranını küçük bir farkla geçti. Atılan gollerde ise en büyük fark bu dönemde yakalandı. Millî Takımımız 183 gol atıp 135 gol yediği son periyotta artı 48'lik bir averaj elde etti. Millî Takımımız bu dönemde 2003 Konfederasyon Kupası'nda üçüncü sırayı almayı başarırken, tarihin bir başka büyük başarısına da 2008 Avrupa Şampiyonası'nda yarı final oynayarak ulaştı.

A Milli Takım'ın Oynadığı Tüm Maçları Detaylı Şekilde Görmek İçin Tıklayınız