Basic HTML Version
Türk Dil Kurumu sözlüğünde yete-
nek sözcüğü dört ayrı cümleyle tanım-
lanmaktadır. Bunlardan ilki; “Bir kim-
senin bir şeyi anlama veya yapabilme
niteliği, kabiliyet, istidat”. Diğeri ise;
“Bir duruma uyma konusunda orga-
nizmada bulunan ve doğuştan gelen
güç, kapasite”. Sözlükte yetenek için
eğitim literatüründen alınan tanımlar
ise ; “Kişinin kalıtıma dayanan ve öğ-
renmesini çerçeveleyen sınır” ve “Dı-
şarıdan gelen etkiyi alabilme gücü”.
Konumuz futbol olduğuna göre fut-
bolda yetenek kavramını şu şekilde
anlatmak mümkündür: “Oluşan şart-
lar içinde en başarılı ve en çabuk şe-
kilde yapılması gerekeni ya da yapıl-
ması zor olanı yapabilme ve problemi
çözme becerisini gösterme”. Yeteneği
tanımladıktan sonra yetenekliyi seç-
mek için şu sorulara yanıt arayalım
1-Beklenmeyeni ve zor olanı yapanı
mı seçmeliyiz?
2-Basit olanı çabuk ve doğru yapabi-
leni mi seçmeliyiz?
Her maçı kazandıracak bir oyuncu
arıyor ya da yetiştireceksek birinci
sorunun cevabını bulmamız gerekir.
Ama ya bu oyuncuya bir şey olursa?
Ya bu oyuncuyu bulamazsak? O za-
man ikinci sorunun cevabı bize yar-
dımcı olur. Zor olanı ve beklenmeyeni
gerçekleştiren ve bunu alışkanlık ha-
line getiren oyuncuyu bulmak zordur.
Dünyada da sayılıdır. Ama basit olanı
çabuk ve doğru yapabilen oyuncular
genç yaşta karşımıza çıkar ve onları
yetiştirmemizi beklerler. Böyle oyun-
cu sayısı fazladır ve onları yetiştirmek
daha kolaydır.
Birinci sorunun cevabına uyan oyun-
cuların en belirgin özelliği
YARATICILIK
Beklenmeyeni yapabilir ve zor şart-
lar altında bunu gerçekleştirebilir.
İkinci sorunun cevabına uyan oyun-
cuların belirleyici özellikleri
KİŞİLİK
Ben duygusundan çok biz duygu-
sunu yansıtabilir, bunu oyun içinde
kullanabilir ve oyundan zevk alır.
TOPA YATKINLIK
Topla olan becerisini her alanda
rahat olarak sergileyebilir.
ÇOK YÖNLÜLÜK
Bir problemi değil benzer ya da
başka problemi de çözme yeteneği
ya da becerisine sahiptir
YÜKSEK KONSANTRASYON
Zamanında ve doğru karar alma
becerisine sahiptir. Bu özelliğini
tüm oyuna yayabilir
Yetenekli oyuncu seçimi için kriter
belirlenmeli
Seçeceğiniz oyuncunun oyun içinde
yapacağı hareketlerin ve bunların ne
derece önemli olduğunun tespiti için
bir kriter tablosu oluşturmak gerekir.
Oyuncuyu sadece bir karşılaşmada
izlemek yeterli değildir. Onu birkaç
maç izleyerek saptadığınız kriterlere
uygun hareketleri ne kadar çok tekrar
edebildiğini ve hangi şartlarsa yapa-
bildiğini tespit etmeniz gerekmekte-
dir. Kısa pas – uzun pas – şut – çalım
– top sürme – dönüş vb özelliklerinin
maç boyunca sayısı ve izlenen maçlar
boyunca tekrarı son derece önemlidir.
Tabii ki bu kriterlerin olumlu olan-
larını not etmek gerekir. Eğer doğru
ve yanlışlar ayrı ayrı yazılırsa bu ana-
lize girer. Bu veri de size faydalı ola-
bilir ama oyuncu seçiminde bizim için
önemli olan oyuncunun doğruyu kaç
kere ve ne sıklıkla yaptığıdır. Çünkü
onun yanlışlarını çalışarak düzeltme
şansı vardır.
Futbolda Yetenek Seçimi
Yetenekli oyuncuları keşfetme konusunda başarı için izleyici antrenörlere önemli görevler düş-
mektedir. Yetenekli oyuncu seçimi için kaynaklar iyi tespit edilmeli, kriterler belirlenmeli ve oyun-
cuların yaş gruplarına göre özellikleri detaylarıyla bilinmelidir. İzleyici antrenör doğru tercih ya-
pabilmek için belli yetilere sahip olmalı ve kendini sürekli geliştirmelidir.
Hazırlayan: Çağatay Şalap - Tutor
8-10 yaş grubu oyunculardan beklenen özellikler
11-13 yaş grubu oyunculardan beklenen özellikler
14-16 yaş grubu oyunculardan beklenen özellikler
Elit oyunculardan beklenen özellikler
• Hevesli olmalı
• Katılımdan hoşlanmalı
• Top sürebilmeli
• Başkalarıyla kaynaşmaya hazır olmalı
• Hayal gücüne sahip olmalı
• Tahmin edilememeli
• Çekingen olmamalı
• Keşfetmeli
• Bireysel rolleri daha iyi anlamalı
• Takım oyununu daha iyi anlamalı
• Başkalarının güçlü ve zayıf yönlerini tespit etmeli
• 1:1 pozisyonlarla daha etkili başa çıkabilmeli
• Rekabetçi bir zihinsel iradesi olmalı
• Bireysel yeteneklerinde artış olmalı.
• Antrenör ile işbirliği düzeyi içinde olmalı
• Pozisyona özel detay bilgi sahibi olmalı
• Hedef koyabilme özelliğine sahip olmalı
• Geri bildirimi anlamalı ve yorumlamalı
• Kazanmayı şimdi için değil gelecek için bir hedef seçmeli
• Başarı için daha fazla strateji üretebilmeli
• Duygusal istikrarının arttığını kanıtlamalı
• Teknik, fiziksel, zihinsel ve sosyal olgunluk artışı göstermeli
• Daha rekabetçi olmalı
• Daha kararlı olmalı
• Oturmuş iyi bir kişiliğe sahip olmalı
• Bireysel ve takım gerekliliklerini daha etkili şekilde ye-
rine getirebilmeli
• Genel olarak mükemmel tekniğe sahip olmalı
• Pas almada mükemmel desteği verebilmeli
• Oyun zekası ve üretebilme yeteneği en üst düzeyde ol-
malı
• Hareketli olarak kendisi, arkadaşı ve takımı için alan
yaratabilmeli
• Sürat, sürati değiştirme ve sürati kontrol etme beceri-
sine sahip olmalı
• Fiziksel olarak rekabet edebilme gücüne sahip olmalı
• Oyunun sonunu getirebilecek moral ve zihinsel davra-
nışlar sergileyebilmeli
• Güçlü ve paylaşımcı bir anlayışta olmalı
• Takım etiğini bilmeli, bunu diğerlerine yansıtmalı
Tüm bu tanımlar ve veriler ışığın-
da bizler yetenekli oyuncu seçerken
1.ve 2.sorunun cevabının ortak oldu-
ğu değerleri bulmak ve bulunca da
kaybetmeden sabırla eğitim vermek
zorundayız.
İyi bir izleyici antrenörün sahip ol-
ması gereken özellikler
Yaş gruplarına göre oyunculardan
beklenen özellikleri aktardık. Peki bu
oyuncuları gözlem altına alacak izleyi-
ci antrenör hangi niteliklere sahip ol-
malı? Bu sorunun yanıtını 3 ana baş-
lıkta toplamak mümkün
Bilgili olmalı:
İzleyici antrenör ta-
kip edeceği yaş grubunun fiziksel-zi-
hinsel-sosyal ve psikolojik özelliklerini
bilmelidir. Takıma seçilecek oyuncu
profilini kavramış olmalıdır. İyi oyun-
cuyu iyi yapan özellikleri bilmeli,
oyuncuya yapılacak yatırımın kulübe
katkı sağlayıp sağlayamayacağını ve
ne kadar zamanda kazanım olarak
geri dönebileceğini öngörmelidir.
Yetkin/Yatkın olmalı:
Çok iyi bir
planlama, örgütleme yeteneği ve bu
sistemi yönetme becerisi olmalıdır.
İletişim becerisi yüksek olmalı ve bu
sayede ilişkiler oluşturarak bunları
fırsatlara çevirebilmelidir. Araştırma
ve analiz yeteneği olmalı, bu sayede
zamanı iyi kullanmalıdır. Pazarlama
Büyük oyuncu havuzu
Ülkedeki tüm oyuncular
Bölgesel oyuncu havuzu
Akademi ligleri ve bölgesel ligler
Seçkin yetenek havuzu
Ülkenin başarılı takımları ve bölge karmaları
Şekil 1. Yetenekli oyuncuları nereden bulabiliriz?
Futbol Gelişim
56
57
Futbol Gelişim