senede 76 yerli teknik direktör görev
almıştır.
• 35 yerli teknik direktör bu 10
sene içerisinde en az iki takım çalıştır-
mıştır. Bu teknik direktörler arasında
görev süresi olarak en kısası toplam
192 gün, en uzunu toplam 3.393 gün
görev almıştır.
• En az iki sene görev yapan ant-
renörler göz önüne alındığında, kulüp-
lerin normal lig sıralamalarına göre, 2
veya daha fazla sene görev alan ant-
renörler görevde olduğunda ortalama
lig sıralamalarından 2.5 düzey daha
yukarıda görev aldıkları gözlemlen-
mektedir. Bunu biraz daha açıklamak
gerekirse bir kulübün
10 senelik puan tab-
losu sıralamasının or-
talaması farz edelim ki
lig onbirinciliği olsun;
iki veya daha uzun va-
deli bir teknik direktör
ile çalıştığında bu sı-
ralama ortalaması lig
sekizinciliği ile lig do-
kuzunculuğu arasına
yükselmekte.
• Hatta daha da
gerçekçi bir veri, bir
kulübün iki veya daha
fazla yıl aynı antrenör-
le çalışması ile aynı
kulübün senede bir
veya daha fazla tek-
nik direktör kullandığı
yıllarla farkının karşı-
laştırması olur. Konu-
ya bu şekilde yaklaşıl-
dığında kulüplerin iki
veya daha fazla sene
aynı teknik direktör-
le çalıştığında, bunu
yapmadıkları döneme
göre puan sıralama-
sında yükseliş ortalaması 4 civarında-
dır. Gene yukarıdaki örnekle devam
edersek bir kulübün 10 senelik puan
tablosu sıralamasının ortalaması farz
edelim ki gene lig onbirinciliği olsun;
iki veya daha uzun vadeli bir teknik
direktör ile çalıştığında bu sıralama
ortalaması lig yedinciliğine yükseliyor
anlamına gelir.
• 10 yılda küme düşen 30 takım
arasında sadece 2 takım sezona başla-
dığı teknik direktörle sezonu tamam-
lamış ve küme düşmüştür. Bunun dı-
şında tüm bir sezon görevinin başında
kalan bir teknik direktöre sahip hiçbir
takım küme düşmemiştir.
• Son 10 yılda Spor Toto Süper Lig
kulüplerinde toplam 37 adet yaban-
cı teknik direktör çalışmıştır. Yabancı
teknik direktörlerin görev süresi orta-
lama 277 gün civarında gerçekleşmiş-
tir. Bu da yabancı teknik direktörlerin,
yerli teknik direktörlere göre %17
daha fazla görev süresi aldığını göster-
mektedir.
• İlginç bir başka husus da son 10
yılda Türkiye’de görev yapan yabancı
teknik direktörlerin ortalama 1.5 ku-
lüp çalıştırmasıdır. Daha değişik bir
ifadeyle Türkiye’ye gelen iki teknik di-
rektörden biri, birden fazla Spor Toto
Süper Lig takımı çalıştırıyor demektir.
Verilerin düşündürdüğü bazı temel
sorular
• Bir teknik direktör görevlendi-
rilirken beklenen başarı parametre-
si belirsiz gibi gözüküyor. Zira teknik
direktörlerin sıklıkla değişmesinde,
kulüp ya da teknik direktör açısından
bir beklenti varsa bile ortaya konan ra-
kamlarla bu beklentiyi nasıl bir mantık
çerçevesine oturtabiliriz?
• İstikrarlı biçimde daha uzun sü-
relerle aynı teknik direktörle çalışan
takımların görece puan tablosu açı-
sından daha iyi yerlere geldiği göz-
lemlenebiliyor. Görev
süresinin
uzamasını
sağlamanın en temel
faktörleri ne olabilir?
• Bir çok teknik di-
rektörün görece kısa
sürelerle sıklıkla görev
alması, hatta yabancı
teknik
direktörlerin
farklı takımlarda ya
da aynı takımlarda
farklı zamanlarda gö-
rev alması, hem karar
verici olan kulüp, hem
de teknik direktör ta-
rafından görev ile ilgili
farklı sorular da do-
ğuruyor? Bir istihdam
politikası olarak acaba
havuz genişlemeli mi,
eğer genişlemeliyse
hangi parametrelerle
arayış yapılmalı?
• Modern teknik
direktörün en temel
vasfının liderlik ola-
rak tanımlandığı bir
dünyada, kısa süreli
görevlendirmelerde,
teknik direktör liderlik becerilerini or-
taya koyacak zamanı bulamayacaktır.
Buna ilaveten zaman bir baskı unsuru
olarak hissedileceğinden, teknik di-
rektörün liderlikten ziyade kısa vade-
li çözümler araması kulübe yarardan
çok zarar getirme riskini taşımaz mı?
lıştığı ve bunların ortalama sürelerini
alarak hem kulüpler bazında hem de
lig bazında ortalama antrenör görev
sürelerini tespit ettik. Ayrıca ortalama
görev süreleri ile lig pozisyonlarını da
tablolaştırdık.
Ne yerli ne de yabancı antrenör-
lerin görev sürelerinin hesabında de-
ğerlendirilen 10 sezonun öncesini ya
da sonrasını hesaba katmadık. Yani ne
2001-2002 sezonunda görev alıp da
2002-2003 sezonunda aynı takımda
görev alan antrenörlerin 2001-2002
sezonundaki süreleri hesaba katıldı;
ne de 2012-2013 sezonunda geçen
sezondan devam eden antrenörlerin
bu seneki görev süreleri eklendi. Bu-
nun bazı hesaplamalarda verileri çok
hafif değiştirme ihtimali olmakla bir-
likte, yapılan hesabın tutarlı olmasını
teminen bu yanılgı payını göze aldık.
Benzer biçimde bir antrenörün gö-
rev aldığı kulüp sayısını hesap eder-
ken de 2002-2003 sezonundan önce
görev aldığı takımları hesaba katma-
dık. Bu özellikle Türkiye’ye gelen ya-
bancı teknik direktörlerin ülkemizde
çalıştırdığı toplam takım sayısını he-
saplarken rakamı biraz düşürmüş ola-
bilir ama gene verilerin tutarlı olması
açısından burada geriye veya ileriye
dönük bir hesaplama yapmadık. (Ör:
Mircea Lucescu son 10 yılda sadece 1
Spor Toto Süper Lig kulübü (Beşiktaş)
çalıştırdı olarak gözüküyor, ya da Mic-
hael Skibbe’nin Kardemir Karabükspor
da bu sezon başındaki görevi hesaba
katılmadı; sadece Galatasaray ve Eski-
şehirspor’daki görevleri hesaba katıl-
dı, dolayısıyla 2 kulüp çalıştırdı olarak
gözüküyor.)
Veriler
• Spor Toto Süper Lig’de son 10 yıl-
da yer almış 36 takımda bir antrenö-
rün ortalama görev süresi 236 gündür.
Takımlar ortalamada senede 1,6 ant-
renör ile çalışmışlardır.
• Bu 36 takımın 7 tanesi 10 yılın
tamamında yer almıştır (Beşiktaş, Fe-
nerbahçe, Galatasaray, Gazianteps-
por, Gençlerbirliği, MKE Ankaragücü
(2011-2012 sezonunda PTT 1.Lig’e
düşmüştür) ve Trabzonspor). Bu 7
takımın ortalama süresi 232 gündür,
dolayısıyla bu takımların ligde sürekli
oynayan takımlar olarak tanımlanma-
sı halinde genel lig ortalamasından bir
farkları bulunmamaktadır. Bu veriden
yola çıkarak sürekli ligde olan ya da
şampiyonluk kovalayan takımların da
sıkça teknik direktör değiştirdiğini ra-
hatlıkla söyleyebiliriz.
• Son 10 yılda şampiyonluk kaza-
nan takımlar incelendiğinde ise bu ta-
kımların da ortalama senede 1,2 ant-
renörle çalıştığı gözlemlenmektedir.
Bu rakamlar şampiyonluk seneleri için
genelde geçerli değildir. 2007-2008 ve
2008-2009 sezonları hariç hiçbir takım
birden fazla teknik direktör kullanarak
şampiyon olmamıştır.
• Spor Toto Süper Lig’de teknik di-
rektörlerinin görev süresi ortalaması
bir seneyi geçmiş sadece dört kulüp
bulunmaktadır. Bunlar 10 sezonunun
tamamında yer alan Fenerbahçe, 8
sezonunda yer alan Kayserispor, 5
sezonda yer alan İstanbul Büyükşehir
Belediyespor ve 3 sezonda yer alan
İstanbulspor’dur.
• Bu 10 senede küme düşen takım-
lara bakıldığında, bu takımların sene-
de ortalama 2,4 antrenörle çalıştıkları
gözükmektedir.
• En kısası ortalama 32 gün, en
uzunu ortalama 1.631 gün olmak
üzere Spor Toto Süper Lig’de son 10
Futbol Gelişim
10
11
Futbol Gelişim