Basic HTML Version
114
TamSaha
UEFA,
2004 y›l›na gelindi¤inde,
kuruluflunun 50. y›l›n› kutlarken
üyesi olan her ülke federasyonun-
dan bu 50 y›l içindeki en iyi oyun-
cular›n› seçmelerini istemifl ve
özel bir ödül töreni düzenlemiflti.
Ço¤u federasyon da hemen herke-
sin tahmin edebilece¤i isimleri ter-
cih etmiflti. ‹ngiltere’den Bobby
Moore, ‹talya’dan Dino Zoff, ‹s-
panya’dan Alfredo di Stefano, Hol-
landa’dan Johan Cruyff, Rusya’dan
Lev Yashin, Portekiz’den Eusebio
gibi… Almanya’da Franz Becken-
bauer’in yerine Fritz Walter’in,
Fransa’dan Michel Platini yerine
Just Fontaine’in seçilmeleri gibi
yüzde 50-50’lik bir tart›flmaya yol
açabilecek tercihler de vard› tabii
ama burada seçilenler de neden
seçilmedi¤i sorgulananlar kadar
büyük ve herkes taraf›ndan bilinen
efsanelerdi.
Yap›lan tüm bu seçimler içerisinde
belki de en çok “Kim bu adam?”
dedirten isimse (neredeyse hiçbir
futbolcusu tan›nmayan Andorra ve
Faroe Adalar› gibi ülkeler haricin-
de) herhalde Yunanl› Vasilis Haci-
panagis’ti. Kariyerinde kulüpler
düzeyinde hiçbir büyük tak›m›n
formas›n› giymeyen, A millî tak›m-
lar seviyesinde de oynamayan Ha-
cipanagis’in d›flar›dan bak›ld›¤›n-
da böylesine bir payeyle onurlan-
d›r›lmas› hayli tuhaft›. Ama siz onu
bir de ç›plak gözle izleme flerefine
nail olan Yunanl›lara sorun! Anla-
ta anlata bitiremezler, san›rs›n›z ki
sanki bir futbolcudan de¤il, mito-
lojik bir kahramandan bahsediyor-
lar. Oyun zekâs›, dripling becerisi
(ki bunu anlat›rken ayn› bizdeki gi-
bi “telefon kulübesinde adam ça-
l›mlayabildi¤inden” bahsediyorlar,
art›k bu tabiri kim kimden çald›y-
sa), sürati, paslar›, flutlar›, hepsi
muazzamm›fl Hacipanagis’in. An-
cak yanl›fl zamanda yanl›fl yerde
bulunmas› sebebiyle bunlar›
1970’lerde ve 1980’lerde onu sey-
redebilmifl Yunanl› futbolseverler
haricinde pek baflka bilen de ol-
mam›fl.
Annesi ve babas› zaman›nda siyasi
mülteci olarak SSCB’ye s›¤›nan
Hacipanagis, bu vesileyle, bugün
Özbekistan’›n baflkenti olan Tafl-
kent’te 1954 senesinde dünyaya
geldi ve genç yaflta futbola da bu
kentin en büyük kulübü olan Pah-
takor bünyesinde bafllad›. Yetene-
¤i nedeniyle çabuk sivrilen oyuncu
17 yafl›nda Pahtakor’un A tak›m›na
yükselmifl ve ilk sezonunda da
Sovyet 2. Ligi’nden 1. Ligi’ne yük-
selme sevincini yaflam›flt›. 1975
bafllar›nda SSCB Olimpik Millî Ta-
k›m›’n›n formas›n› da birkaç maç-
l›¤›na giyen Hacipanagis daha
sonra bunun kariyerini ne denli ör-
seleyece¤ininse o dönem fark›nda
de¤ildi. Hacipanagis ailesi ayn› y›-
l›n yaz›nda Yunanistan’a dönme
karar› al›nca genç y›ld›z da Sela-
nik’in ‹raklis kulübüne imza att›.
K›sa süre içinde Yunanl› futbolse-
verleri kendisine hayran b›rakan
Hacipanagis’in millî tak›ma ça¤r›l-
mas› da çok sürmedi. Ancak SSCB
ad›na millî tak›mlar düzeyinde for-
ma giymifl oldu¤undan resmi maç-
larda Yunan Millî Tak›m›’n›n for-
mas›n› giymesine FIFA taraf›ndan
izin ç›kmay›nca genç oyuncunun
bu düzeydeki kariyeri daha baflla-
madan bitti. Öte yandan ‹raklis’e
de büyük bir sevgiyle ba¤lanan
Hacipanagis, Olympiakos ve Pa-
nathinaikos gibi büyük kulüpler-
den gelen transfer tekliflerini de
reddediyordu. Bu kulüplere geçse
hem ulusal düzeyde flampiyonluk-
lar yaflayabilecek hem de Avru-
pa’n›n daha büyük kulüplerinin de
radar›na girebilecekti ama o terci-
hini ‹raklis’ten ve yerel bir kahra-
man olarak kalmaktan yana kul-
land›.
‹raklis ise Hacipanagis önderli¤in-
de tarihinin en parlak dönemini
yaflad›. 1983-84 sezonunda ligi
üçüncü s›rada tamamlayarak ulu-
sal lig dönemindeki en iyi derece-
sini elde eden mavi-beyazl›lar,
Hacipanagis’in daha tak›mdaki ilk
sezonundaysa tarihlerinin ilk ve
tek Yunanistan Kupas› zaferini, fi-
nalde Olympiakos’u normal süresi
2-2 ve 120 dakikas› da 4-4 biten
maçta penalt› vurufllar›yla devire-
rek kazanmay› baflarm›flt›. Maçtaki
dört golden ikisine imza atma be-
cerisini gösteren Hacipanagis ayn›
mahareti penalt› vurufllar›nda ser-
gileyememiflti gerçi ama Olympi-
akoslular da iki at›fltan yararlana-
may›nca gülen taraf ‹raklis olmufl-
tu. Bunun d›fl›nda 1980 ve 1987
y›llar›nda da bu kupada finale ka-
dar gelen Selanik ekibi, s›ras›yla
Kastoria ve OF‹’ye kaybederek
ikincilikle yetinmek zorunda kald›.
Hak etti¤i uluslararas› flöhrete fut-
bolculu¤u döneminde bir türlü eri-
flemeyen Hacipanagis’e lây›k ol-
du¤u payeyse, baflta da belirtti¤i-
miz üzere geç de olsa 2004 y›l›n-
da Yunan Futbol Federasyonu tara-
f›ndan verildi. Ülkenin son 50 y›l›-
n›n en büyük y›ld›z› seçilen ‹raklis
efsanesinin ad› böylece tüm Avru-
pa’da duyulmufl oldu.
Vasilis Hacipanagis