lerden istenen perfor-
mansın yolunu göste-
recek konular üzerine
oluşturulmuştur. Seçi-
len 8 konu başlığı şöy-
ledir;
1. Ofsayt Kuralı
2. Yeniden başlama-
ların yönetimi
3. Disiplin uygulama-
ları
4. Çatışmaların yö-
netimi
5. İşbirliği
6. Yer alma
7. Avantaj uygulaması
8. Beden dili
Bu dersler UEFA tarafından hazır-
lanan son eğitim DVD’sinden seçilen
kliplerle interaktif bir şekilde işlenir.
Hakemlerin hatta hakem koçlarının
katılımı maksimum düzeyde tutulur.
Pratik uygulamalar
Hakem eğitiminde saha uygulama-
larının önemi gün geçtikçe daha da ön
plana çıkmaktadır. Bu programda da
bu çalışma, hakemler tarafından çok
yararlı bulunmuştur. İlk uygulama of-
sayt uygulamasıdır. Yardımcı hakem-
ler için oluşturulan senaryolardaki
kararlar kameraya çekilerek anında
kararı veren yardımcı hakemlere gös-
terilir, sahada gördüğü görüntü ile
ekranda gördüğü görüntüyü karşılaş-
tırması istenir. Bir kaç tekrardan sonra
kararlardaki doğruluk payı artışı bek-
lenilen üzerindedir.
İkinci uygulamada ise hakemler
ve yardımcı ha-
kemler beraber
oyuncular tara-
fından oynanan
s ena r yo l a rda
karar verir. Ha-
kem
koçları
geri bildirimleri
yapar. Bu uy-
gulama da ka-
meraya alınır ve
yine eğitimin en
önemli bölüm-
lerinden biri de
bu pozisyonların video analizleri sıra-
sında olur. Bu analizler sırasında yine
kararları veren hakemler ve diğer ka-
tılımcılar uzun tartışmalar yapar. Bu-
rada da kararın doğruluğu değil ha-
kemin verdiği kararın başlangıcından
sonuna kadar ki sürecin analizi yapılır.
Fiziksel hazırlık
Hakemler kursun ilk günü detaylı
bir kontrolden geçirilir, vücut kompo-
zisyonları çıkarılır ve hepsine kişisel
hedefleri verilir. Her gün değişik ant-
renman çeşitleri uygulanır, polar saat
verileri incelenir. İlk kurstan sonraki 6
ay boyunca sıkı bir takip ile bireysel
antrenman takibi yapılır. İlk kurs ve
ikinci kurs arasında katılımcılar top-
lam 60-120 kg kaybetmektedirler.
Kursun uzaktan erişim çözümü
UEFA kurs için online bir paylaşım
portalı kurmuştur. Kurs süresince bü-
tün pratik uygulama klipleri, hakem-
lerin maçlarından hakem koçlarının
seçtiği klipler bu portala yüklenir. Eği-
tim buradan değerlendirilir. İlk kurs
sonrasındaki 6 ay boyunca hakemler
hakem koçları ve fizik-
sel gelişim koçları ile
devamlı irtibatta olarak
bu portal üzerinden ile-
tişim kurar.
Kursun ikinci bölümü
Tamamlama kursu
olarak tanımlanan kur-
sun ikinci bölümü ise
bu iletişimlerden ve ha-
kemlerin kendi ülkele-
rinde yönettiği maçlar-
dan seçilen klipleri de içeren benzer
görsel enstrümanlardan yararlanarak
oluşturulmuştur.Hakemler bu ikinci
bölümde de pratik uygulama yapar-
lar ve maç yönetirler. Böylece aradaki
6 aylık dönemde ne kadar gelişimin
sağlandığı daha somut bir şekilde
değerlendirilir. Katılımcılar son gün
yapılan FIFA Tekrarlı Fiziksel testteki
başarıları ve kursun başından sonuna
kadar ki; saha içi ve dışı gelişimleri ne-
ticesinde sertifika veya diploma alma-
ya hak kazanırlar. Kurs kapanış yeme-
ği ve hakemlerin kendi ülkeleri adına
şarkılar söylediği bir Mini Eurovision
şarkı yarışması ile sona erer.
TFF Hakem Gelişim Kampı
Bu programı UEFA’da üye federas-
yonlar içinde ilk uygulayan ülke Türki-
ye olmuştur. Buhaber UEFA’da ve özel-
likle UEFA Hakem Konvansiyonu’nda
dikkat çekmiştir.İlk Hakem Gelişim
Kampı 14-21 Aralık 2010 tarihleri
arasında UEFA’nın düzenlediği or-
ganizasyona çok yakın bir programla
TFF çatısı altında MHK ve Hakem Ge-
lişim Müdürlü-
ğü tarafından
gerçekleşt i r i l -
miştir. Kampın
sonuçları özel-
likle
katılım-
cılar ile MHK
tarafından çok
başarılı bulun-
muştur. Proje
2012-2013 fut-
bol sezonunda
da devam ede-
cektir.
Kursa 2 kez hakem koçu olarak
katıldığım için gözlemlerimi detaylı
bir şekilde paylaşmak istiyorum. Bu
projenin başarısı aslında detaylı hazır-
lanan programından; teorik derslerin
pratik uygulamalarla harmanlanma-
sından, program dahilinde İsviçre ve
Fransa’da maç yöneten hakemlerin
bu maçlardaki performanslarının de-
taylı analizini içermesinden, fiziksel
gelişim adına uygulanan çağdaş ant-
renman tekniklerinden kaynaklan-
maktadır. Programın teorik ve pratik
kısmı UEFA Hakem Komitesi üyeleri
David Elleray ve Jaap Uilenberg tara-
fından, fiziksel gelişim kısmı ise elit
hakemlerle de çalışan Prof. Dr. Wer-
ner Helsen tarafından
oluşturulmuştur. Her bir
kursta 8 ülkeden hakem
trioları, bu 8 ülke harici 4
ülkeden hakem koçları, 2
yardımcı hakem koçu ve
2 de fiziksel gelişim uz-
manı görev almaktadır.
Kurs iki aşamada gerçek-
leşmektedir. Başlangıç
kursu olarak adlandırı-
lan bölüm salıdan per-
şembeye toplam 9 gün,
tamamlama kursu olarak adlandırı-
lan bölüm ise 6 ay sonra perşembe-
den perşembeye 7 gün sürmektedir.
Kursların hafta sonunu içermesi çok
önemlidir. Çünkü projeyi destekleyen
İsviçre ve Fransa Futbol Federasyon-
ları katılımcıların hafta sonu yerel
liglerinde görev almalarını sağlarlar.
Teorik ve pratik eğitimler sonrası bu
maç performanslarının da analizi eği-
timin tamamlanması açısından büyük
önem taşımaktadır. Aynı katılımcılarla
bu 2 kurs süresince geçirilen yaklaşık
16 gün hakemler, hakem koçları ve
diğer katılımcılar için de hakemlikle
ilgili dolu dolu geçmektedir ve değişik
fikirlerin oluşmasını sağlamaktadır.
Kişisel analiz
Aslında projenin en önemli bö-
lümlerinden biri kişisel analiz ve
gelişmedir. Bütün teorik ve pratik
çalışmalar, pozisyon analizleri sonuç
odaklı değil, neden odaklıdır. Böy-
lece hakemler kararın sonucuna ve
doğruluğuna takılmayıp, kendilerini
ve arkadaşlarını daha rahat eleştirip
zamanı daha verimli kullanırlar. Hat-
ta hakemler yönettikleri maçlardan
sonra gözlemci raporuna benzer bir
raporu kendileri doldurur, bu rapo-
ru hakem koçları alıp incelemelerini
tamamlamadan maç performansını
hakemlerle konuşmazlar.
Bağlanan
sonuç aslında bir hakemin en iyi
gözlemcisinin ken-
disi olduğu ve bu
prensibi bundan
sonraki hakemlik
kariyerinde uygu-
lamasının gerekli-
liğidir.
Teorik dersler
Bu programda-
ki dersler titizlik-
le seçilmiş, UEFA
Hakem Komitesi
tarafından hakem-
UEFA’nın Türkçeye “Mükemmel Hakemliğin Merkezi” olarak çevirebileceğimiz CORE (Centre of
Refereeing Excellence) projesi, son yıllarda hakemler için yapılan en kapsamlı çalışmalardan
biri. Üye federasyonlar içinde ilk kez TFF tarafından, Hakem Gelişim Kampları ismiyle uygulanan
program, değişik ülkelerden genç ve gelecek vaat eden hakemlerin gelişimi için hazırlanan en
özel proje konumunda.
Yazan: Burçin Keskin - Hakem Gelişim Müdürü
UEFA CORE Projesi
Futbol Gelişim
56
57
Futbol Gelişim