önceki maçlar›nda Macaristan’a
3-1 ma¤lup olmufltu ve gruptan ç›-
kabilmeleri için Portekiz’i ne paha-
s›na olursa olsun yenmeleri flartt›.
Fakat karfl›laflma adeta Portekiz’in
gövde gösterisine dönüflecekti. ‹lk
yar›m saat dolmadan Antonio Si-
moes ve Eusebio’dan gelen goller,
Brezilya’n›n yolun sonuna yaklaflt›-
¤›na iflaret etmekteydi. Dakikalar
70’i gösterirken Rildo’nun Portekiz
a¤lar›n› havaland›rmas› son flampi-
yonu biraz ümitlendirdiyse de biti-
me befl dakika kala Eusebio son sö-
zü söylüyordu: 3-1. 1966’n›n mo-
das›, Pele’li Brezilya yerine Euse-
bio’lu Portekiz olmaktayd›!
Çeyrek finalde Portekiz’in karfl›s›n-
da sürpriz bir ekip, Kuzey Kore
vard›. Koreliler ilk turda ‹talya’y›
kupan›n d›fl›na itmifl ve Portekiz
önünde de maç›n ilk 25 dakikas›
içerisinde 3-0 öne geçerek ne den-
li çetin ceviz olduklar›n› ortaya
koymufltu. Fakat Eusebio’nun pes
etmeye niyeti yoktu. Önce ilk yar›-
n›n kalan k›sm›nda biri penalt›dan
iki gol, ard›ndan da ikinci yar›n›n
ilk 15 dakikas› içerisinde biri pe-
nalt›dan iki gol daha... Toplamda
dört kez Kuzey Kore filelerini ha-
valand›rd› ve bu golleri sadece 32
dakika içerisine s›¤d›rd›. Portekiz,
3-0’l›k yenilgiden 4-3’lük üstünlü-
¤e geçmiflti. Son dakikalarda Si-
moes’ten gelen golle de sahadan
5-3’lük skorla galip ayr›lan ‹ber ül-
kesi, yar› finale yükselen taraf olu-
yordu.
Portekiz, yar› finaldeyse ev sahibi
‹ngiltere karfl›s›nda tutunamaya-
cakt›. ‹ngilizlerin sert savunma
oyuncusu Nobby Stiles’›n Euse-
bio’yu tekme-tokat oynayarak dur-
durmas›n›n bunda pay› büyüktü
ama maalesef FIFA oyun kurallar›
o dönemde günümüzdeki kadar
hücumcular› koruyan cinsten de-
¤ildi. Sonuçta Eusebio penalt›dan
bir gol atmas›na karfl›n maç› 2-1
‹ngiltere kazanm›fl ve evindeki fi-
nale ad›n› yazd›rmay› bilmiflti.
Portekiz ise üçüncülük maç›nda
SSCB’yi 2-1 ma¤lup edecek, bu
maçta da bir gol
bulan
Eusebio
turnuvay› dokuz
golle gol kral› ola-
rak tamamlaya-
cakt›.
Benf i ca ’dak i
son y›llar
Eusebio, Porte-
kiz’le elde etti¤i
bu önemli baflar›
sonras›nda Benfi-
ca ile de uluslara-
ras›
düzeyde
önemli ifller yap-
may› sürdürecek-
ti. Ancak malûm
Guttmann lâneti
de
sürüyordu.
1967-68 sezo-
nunda bir kez da-
ha fiampiyon Ku-
lüpler Kupas›’nda
finale kadar giden
Lizbon
ekibi,
Manchester Uni-
ted ile karfl› karfl›-
ya geldi. Üç y›l
önce Inter’e kay-
bettikleri finali Mila-
no’da
oynamalar›na
benzer bir flanss›zl›kla
bu kez Manchester Uni-
ted’›n önüne de Wemb-
ley’de ç›k›yorlard›. ‹lk
yar›s› golsüz biten maç›n
ikinci yar›s›nda Bobby
Charlton ve Graça’n›n
karfl›l›kl› golleri gelmifl,
son dakikaya da 1-1’lik
eflitlikle girilmiflti. O es-
nada Eusebio, maç›n
belki de en kritik pozis-
yonunda Alex Stepney
ile karfl› karfl›ya kald› fa-
kat vuruflunu Stepney
müthifl bir refleksle ç›kartarak kar-
fl›laflmay› uzatmalara tafl›d›. Pozis-
yon sonras›nda Eusebio’nun Step-
ney’i alk›fllamas›ysa Fair-Play tari-
hinin en unutulmaz karelerinden
biri olarak haf›zalara kaz›n›yordu.
Uzatma dakikalar›nda George
Best’in inisiyatifi eline almas› ve
United’›n pefl pefle goller bulmas›
neticesindeyse Benfica 4-1’lik bir
yenilgiye u¤rayacakt›. Öte yandan
1968’in Eusebio ad›na en anlaml›
yanlar›ndan bir di¤eriyse, o y›l ilk
kez düzenlenen Alt›n Ayakkab›
ödülünü, ligde 43 gol atarak ka-
zanmas›yd›. Eusebio bu baflar›y›
1972-73 sezonunda 40 gol atarak
bir kez daha tekrarlayacakt›.
1975 y›l›nda ilerleyen yafl› ve bir
dizi sakatl›klar yaflamas› sonras›
Eusebio’nun Benfica ile yollar› ay-
r›ld›¤›nda geride müthifl bir kariyer
vard›. 14 senede 11 Portekiz Ligi,
5 Portekiz Kupas› ve bir fiampiyon
Kulüpler Kupas› flampiyonlu¤u ka-
zanm›fl, ligde, kupada ve Avrupa
kupalar›nda ç›kt›¤› 449 maçtaysa
473 kez rakip fileleri havaland›r-
ma baflar›s› göstermiflti.
Eusebio, faal futbol yaflant›s›na son
vermeden önce ço¤u ABD’de ol-
mak üzere irili ufakl› birtak›m ku-
lüplerde toplamda dört y›l kadar
daha oynam›flt›. Futbolu b›rakt›k-
tan sonraysa teknik
adaml›k yapmak gibi bir
niyeti olmayan efsane,
yine de Benfica’n›n ve
Portekiz Millî Tak›-
m›’n›n iç saha maçlar›-
n›n neredeyse tamam›n-
da güleryüzünü futbol-
severlerden esirgemeye-
rek Ifl›k Stad›’n›n tribün-
lerindeki yerini al›yor-
du. Ta ki 5 Ocak 2014
tarihine dek... Hayat›n
en nihai, en ac›mas›z ve
ne yaz›k ki ayn› zaman-
da en karfl› konulmaz
gerçe¤inin, Eusebio’nun
da kap›s›n› çalaca¤› tut-
mufltu. Buna vesile ola-
rak da kalp yetmezli¤ini
seçmiflti.
Sevmeyeni yoktu
Eusebio gibi bir ismin
ard›ndan çok özel bir
fleyler söylemeye gerek
yok asl›nda. O zaten
kendi ard›ndaki o efli
benzeri zor bulunur fut-
bolculuk kariyeri saye-
sinde baflkalar›na pek
de söyleyecek söz b›-
rakmam›flt›. Ancak k›y-
metinin daha iyi anlafl›-
labilmesi ad›na Eusebio
ile ilgili iki önemli ay-
r›nt›n›n da alt›n› çizmek lâz›m.
Bunlardan ilki, II. Dünya Sava-
fl›’n›n üzerinden çok geçmemifl-
ken, yani Avrupa’dan faflizmin iz-
leri henüz çok silinmemiflken, da-
has› Portekiz de Salazar gibi afl›r›
sa¤c› bir diktatörün yönetimi alt›n-
dayken ve Avrupa’da futbol saha-
lar›nda siyahî oyunculara henüz
pek rastlanmazken Afrika’dan ge-
lip bir siyah olarak k›sa sürede tüm
k›taya kendisini kabul ettirmesidir.
Eusebio böylece Avrupa futbolun-
da sonraki y›llarda say›lar› h›zla
artacak siyahî oyuncular için de
harika bir öncü olmufltur. ‹kinci
ayr›nt›ysa Eusebio’nun futbol dün-
yas›nda kendisine karfl› hiç antipa-
ti duyulmayan belki de yegâne fi-
gür olmas›d›r. Örne¤in Pele za-
man zaman verdi¤i tuhafl›k ve ki-
bir dolu demeçleri, Maradona özel
yaflam›ndaki dengesizlikleri, Bec-
kenbauer ve Platini ise yönetici
kimlikleri alt›nda ald›klar› veya al-
mad›klar› kararlar nedeniyle hep
tart›fl›lan isimler olmufl ve belli ke-
simlerin de antipatilerini toplam›fl-
ken, Eusebio’yu sevmeyen bir fut-
bol izleyicisi bulmak, herhalde sa-
manl›kta i¤ne bulmaktan da zor-
dur.
Ne diyelim, bundan sonras›nda
›fl›¤›n, bu dünyada mazhar oldu-
¤un sevgi kadar bol olsun Kara
Panter! Hoflçakal!
84
TamSaha
TamSaha
85