Basic HTML Version
Total Futbol söz konusu olduğunda günümüzde çoğu
kişinin akl›na, 1960’lar›n sonu ve 1970’lerin baş›nda-
ki Ajax tak›m› ile onu saha kenar›ndan yöneten unu-
tulmaz teknik adam Rinus Michels ve saha içindeki li-
deri, gelmiş geçmiş en büyük Hollandal› futbolcu Jo-
han Cruyff gelir. Elbette Michels-Cruyff ikilisinin
Ajax’›, söz konusu futbol anlay›ş›n› dünyaya, olabile-
cek en sansasyonel biçimde duyurmuştur. Dolay›s›yla
Total Futbol kavram›n› da dünyaya öğreten ismin Ri-
nus Michels olduğunu söylemekte bir yanl›şl›k yoktur.
Ancak “Total Futbol’u Michels mi icat etti?” diye sora-
cak olursan›z bu soruya olumlu yan›t vermek, herhal-
de Michels’in öncülü baz› futbol emekçilerine haks›z-
l›k olacakt›r.
Temel felsefesi toplu oyunda ayağa pas yaparak tak›m
hâlinde hücuma ç›kmay›, topsuz oyunda da alan pay-
laş›m›n›n en efektif biçimde yap›lmas›n› ve futbolcula-
r›n saha içerisindeki mevkisel rotasyonlar› kusursuz bir
esneklikte gerçekleştirmesini kapsayan Total Futbol’un
öncülü olabilecek en önemli ak›m, 1920’lerde ve
1930’larda Avrupa’n›n en güçlü futbol ülkelerini orta-
ya ç›karan, Orta Avrupa’ya has Tuna Ekolü’ydü. Avus-
turya, Macaristan ve Çekoslovakya’n›n öncülüğünü
yapt›ğ› bu anlay›ş, k›sa süre içerisinde bölgenin güne-
yindeki ‹talya’ya da yay›lm›ş ve ‹talyanlar taraf›ndan
daha da geliştirilmesi neticesinde bu ülkeye 1930’lar-
TamSaha
99
98
TamSaha
da peş peşe iki dünya şampiyonluğu kazand›rm›şt›.
Kald› ki ‹talyanlar›n o turnuvalarda finalde mağlup et-
tiği tak›mlar da s›ras›yla Çekoslovakya ve Macaris-
tan’d›.
Orta Avrupa’da sürekli ayağa pas yaparak tak›m hâlin-
de hücuma ç›kma anlay›ş› etraf›nda şekillenen Tuna
Ekolü’nün kurucular› say›labilecek isimler, anavata-
n›nda kabul ettiremediği futbolla ilgili düşüncelerini
K›ta Avrupas›’nda yaymak için bölgeye gelmiş olan ‹n-
giliz teknik adam Jimmy Hogan ve Hogan’›n Avustur-
ya’da bulunduğu y›llarda s›k s›k fikir al›şverişinde bu-
lunduğu Avusturyal› meslektaş› Hugo Meisl’d›. Daha
sonra bu teknik adamlar›n düşüncelerini ‹talya’da Vit-
torio Pozzo “metodo” adl› bir oyun anlay›ş›yla yeni-
den yorumlarken Macaristan’da da Marton Bukovi ve
Gusztav Sebes’in geliştirdiği WW sistemi, 1950’lerde
dünyan›n en iyi tak›m› gözüyle bak›lan Macar Millî
Futbol Tak›m›’n›
ortaya ç›karm›şt›.
Orta Avrupa’da bu
gelişmeler olurken
k›tan›n biraz daha
kuzeyinde benzer bir anlay›ş›n tohumlar›, yine bir ‹n-
giliz futbol misyoneri olan Jack Reynolds’›n Ajax’› ça-
l›şt›rmaya başlamas›yla at›lm›şt›. Amsterdam ekibini
1915-1925, 1928-1940 ve 1945-1947 aral›klar›nda
olmak üzere üç dönemde toplamda 25 seneye yak›n
bir süre boyunca çal›şt›ran Reynolds, kulüpteki son
döneminde Rinus Michels’in de hocal›ğ›n› yapm›ş ve
ayağa pas, toplu hücum, topsuz oyunda alan kullan›-
m› gibi konularda Michels’e fazlas›yla ilham vererek
Total Futbol’un başl›ca öncülerinden olmuştu. Rey-
nolds’›n düşüncelerini daha fazla pratiğe dökme şan-
s› yakalayan ve ayn› zamanda Ajax’›n teknik adaml›-
ğ›nda Michels’in selefi pozisyonunda yer alan bir di-
ğer isimse, günümüzde bildiğimiz anlamda Total Fut-
bol’un ilk uygulay›c›lar›ndan ve yay›lmas›ndaki en
büyük etkiye sahip isimlerden olmuş fakat buna kar-
ş›n futbol dünyas›nda hakk› en az teslim edilmiş kişi-
ler aras›nda yer almaktan da kurtulamam›ş birisi, ‹n-
giliz Vic Buckingham’d›.
23 Ekim 1915’te Londra’n›n Greenwich semtinde do-
ğan Vic Buckingham, 20 yaş›nda profesyonel futbol-
culuğa ad›m atmas›yla birlikte şehrin neredeyse diğer
ucuna, Tottenham’a gelmişti. 14 y›l boyunca formas›-
n› giydiği Tottenham Hotspur’da bu sürenin on y›l›n›,
daha sonralar› kulübün gelmiş geçmiş en büyük tek-
nik direktörü olacak Bill Nicholson’la birlikte oyna-
yarak geçirdi. Kuşkusuz Nicholson gibi bir futbol ak-
l›yla bu kadar uzun süre bir arada olmak, Bucking-
ham’›n da futbola bak›ş aç›s›n›n fazlas›yla genişleme-
sini sağlayan bir durumdu. Tabiî ayn› mant›k doğrul-
tusunda benzer bir avantaja, Nicholson’›n sahip ol-
duğu da söylenebilir.
Profesyonel futbolculuk kariyerine 1949’da noktay›
koyan Buckingham, bunun hemen sonras›nda kendisi-
Buckingham - Hansen - Fernandez
Bu ay Total Futbol anlay› ›n›n öncülerinden
‹ngiliz teknik adam Vic Buckingham’›n 20,
1950’li y›llar›n en önemli y›ld›zlar›ndan John
Hansen’in 25 ve futbol tarihinin uluslararas› bir
kupa kazanan belki de tek profesyonel mimar›
olan Anselmo Fernandez’in de 15. ölüm
y›ldönümleri geride kal›rken, üç de erli ismin de
an›s› önünde sayg›yla e iliyoruz.
Onur Erdem
Saygı Duruşu
Vic Buckingham
Buckingham