Basic HTML Version
dahi de¤iflik boyutlar› ve yönleriyle
futbol fliddetinin içerisinde rol alm›fl-
t›r. Bu nedenle ülkemizdeki taraftar
profilinin çok sa¤l›kl› bir araflt›rmaya
dayal› olarak ç›kar›lmas› ve buna
uygun modelin çözüm için gelifltiril-
mesi gerekmektedir. Tüm bu olayla-
r›n d›fl›nda, ekonomik ve sosyal ha-
yattaki sorunlar, spor kültürünün ye-
tersizli¤i ve eksikli¤i, futbolda karan-
l›k güçlerin etkisi, stadyumlar›n fizi-
ki yap›lar›n›n yetersizli¤i, yetersiz
güvenlik önlemleri ve polisin tutu-
mu, teknik direktörlerin ve futbolcu-
lar›n sorumsuzca davran›fllar›, Fut-
bol Federasyonu ve MHK’n›n tutu-
mu, hakemlerin tutum ve davran›fl-
lar, kulüp yöneticilerinin tutum ve
davran›fllar›, medyan›n fliddete bak›-
fl›, tutum ve davran›fl›, taraftarlar›n
tutum ve davran›fllar› o ülkedeki flid-
deti belirleyen önemli faktörlerdir.
Tüm bu kurum ve kurulufllar›n za-
man geçirilmeden belirli bir flekilde
e¤itilmeleri kaç›n›lmazd›r.
Taraftar›n fliddete kat›l›m›n›n
alt›nda yatan nedenler, sade-
ce yukar›da sayd›klar›m›z
olamaz. Bunun yan› s›ra in-
sanlar›n yeterli düzeyde spor
yapamamas›, fanatik taraftar-
lar›n dikey kimli¤inin en üs-
tünde holiganizmin yer alma-
s› ve ne pahas›na olursa olsun
kiflinin tak›m›na olan tutkusu,
spor kültürünün yetersizli¤i,
ekonomik durumun iyi olma-
mas›, dolay›s›yla aile içi ge-
çimsizli¤in artmas› ve stad-
yumlara yans›mas›, buna ba¤-
l› olarak iflsizlikten do¤an sos-
yo-psikolojik sorunlar›n stad-
yumlara tafl›nmas›, stadyum-
lar›m›z›n yetersiz olan fiziki
yap›lar›, girifl ve ç›k›fltaki so-
runlar, zaman zaman güven-
lik güçlerinin tutumu, erke¤in
egemen oldu¤u bir anlay›fla
sahip olmam›z, genel anlamda flid-
detin yaflam›m›z›n hemen hemen
her alan›nda meflru görülmesi, karfl›
ç›k›lmamas› ve daha da üzücü olan›,
örnek kiflilerin dahi ço¤u zaman
yanl›fl davran›fllar› bu e¤ilimi körük-
lemektedir.
Sporda fliddeti önleme
önerileri
l
Türkiye olarak alt›na imza att›¤›-
m›z Avrupa Konseyi’nin fliddete kar-
fl› mücadele anlaflmas›na uymam›z
gerekmektedir.
l
Sporda Beyaz Sayfa’da sözü edi-
len fliddetle mücadele program› göz-
den geçirilerek uygulamaya konma-
l›d›r.
l
Tüm futbol kulüplerimizin bünye-
sinde Avrupa’da oldu¤u gibi taraftar
dernekleri hayata geçirilmelidir.
l
Kurulacak olan bu kurumu, TFF,
‹çiflleri ve Spor Bakanl›klar› destek-
lemelidir.
l
Bu örgütlenmenin içerisinde spo-
run farkl› alanlar›ndan uzman kifliler
bulunmal›d›r.
l
Avrupa Parlamentosu’nun da ›s-
rarla üstünde durdu¤u, ülkemizde
oluflturulmas› art›k kaç›n›lmaz olan
“Taraftar Projeleri”nin hayata geç-
mesi gerekmektedir.
Avrupa ülkelerinden örnekler
Uluslararas› Futbol Taraftarlar› Birli-
¤i (FSI) ile Avrupa Futbol Taraftarla-
r› Birli¤i’nden (FSE) bahsetmek isti-
yorum. Bu iki kurum, 1985 y›l›ndaki
“Heysel Facias›”n›n ard›ndan Avru-
pa Parlamentosu’nun olaya göster-
mifl oldu¤u duyarl›l›ktan sonra kuru-
lan organizasyonlard›r. Bu organi-
zasyonlar desteklerini Avrupa Parla-
mentosu, UEFA ve FIFA’dan almak-
tad›r. En son yap›lan iki Avrupa
fiampiyonas› (2004 Portekiz ve 2008
Avusturya-‹sviçre) ile yine son yap›-
lan 2006 Almanya ve 2010 Güney
Afrika Dünya Kupalar›’ndan “Taraf-
tar Elçilikleri Projesi” tam olarak uy-
gulanmaya konmufltur.
Almanya’da Koordinasyon Stelle fan
Projekte (Sporda Düzensizli¤e Karfl›
Taraftar Koordinasyon Merkezi), ‹n-
giltere’de Futbol Support Federation
(Futbol Taraftarlar› Federasyonu),
‹talya’da Procetto Ultra, ‹spanya’da
C.E.P.A, Avusturya’da Fair-Play ku-
rulufllar›, taraftarlar›n e¤itimi ve flid-
detin önlenmesi konular›nda önemli
roller oynamaktad›r.
Tüm bunlar›n d›fl›nda 2012 Avrupa
Futbol fiampiyonas›’n›n düzenlene-
ce¤i Polonya ve Ukrayna’da, sabit
taraftar projeleri haz›r durumdad›r.
fiampiyonada yer alacak ülkelerin
gezici taraftar projeleri de tamam-
lanm›flt›r.
afla¤›da belirtilen yer ve alanlarda flu
flekilde düzenlenmifltir:
1- Stadyumlar›n Fiziki Yap›lar
Futbol statlar›n›n modernizasyonu
gerçeklefltirilerek bütün statlar kol-
tuklu hale getirilmifl, tel örgüler kal-
d›r›lm›fl, catering, tuvalet ve di¤er
servisler gelifltirilerek stadyumlar e¤-
lence merkezi haline dönüfltürül-
müfltür. Ayr›ca statlar›n içi ve çevre-
si kameralarla donat›larak güvenlik
için al›nan tedbirler art›r›lm›flt›r.
2- Spor Alanlar›ndaki
Güvenlik Sorununa
Yaklafl›mlar
Polis futbol seyircisine karfl› olan
metotlar›nda de¤iflikli¤e gitmifl, sert
ve kat› tutumdan vazgeçilmifl, stad-
yum içerisinde polisin yetkileri azal-
t›larak steward sistemi oluflturulmufl,
böylelikle stat içi sorumluluklar özel
güvenlik görevlilerine b›rak›lm›flt›r.
Bunun yan› s›ra son y›llarda UEFA
ve FIFA’n›n da onaylad›¤› “taraftar
projeleri” sorumlular›n›n çal›flmala-
r›na a¤›rl›k verilmifltir. Ayr›ca olufl-
turulan data bankas› sayesinde flid-
det olaylar›na kar›flan veya kat›lma
flüphesi olan kifliler hakk›nda gerekli
önlemler al›nm›flt›r. Futbol sahala-
r›ndaki fliddetin önüne geçmek için
al›nan bu tedbir ve uygulamalar, ç›-
kar›lan futbola özgü kanunlarla da
desteklenmifl ve güçlendirilmifltir.
3- Futbol Taraftarlar›n›n
E¤itimi Sorunu
1985 y›l›ndan itibaren, Avrupa Par-
lamentosu’nun deklarasyonunda be-
lirtilen, sportif müsabakalar s›ras›nda
olay ç›karmaya e¤ilimli taraftarlar›n
ülke federasyonunun denetiminde
ve ligde bulunan futbol kulüplerinin
kat›l›m›yla, öncelikle Almanya ve ‹n-
giltere’de bafllayarak flu anda hemen
hemen tüm Avrupa ülkelerinde fut-
bol taraftarlar›n›n e¤itimi yönünde
çal›flmalar yap›lmaktad›r. Taraftar
e¤itimi konusundaki çal›flmalar›n ül-
kemizdeki eksikli¤i, fliddet olaylar›n›
daha da karmafl›k bir hale getirmek-
tedir. Bu konuda en k›sa zaman içe-
risinde çal›flmalara bafllanmal›d›r.
4- Futbolda fiiddete
Karfl› Yasal Düzenlemeler
‹ngiltere’de 1989’dan beri yürürlük-
te olan "Futbol Seyircileri Kanunu"
mahkemelere, futbolla ilgili fliddet
olaylar›na kar›flan kimselere, ‹ngiliz
tak›mlar›n›n ülke d›fl›nda oynad›¤›
maçlar s›ras›nda ‹ngiltere’den ç›k›fl
yasa¤› ve maç tarihinde belirlenmifl
polis istasyonlar›nda bulunma zo-
runlulu¤u getirme yetkisi vermifltir.
1991’den beri de “Futbol Suçlar› Ka-
nunu” ile sahaya veya seyircilere ya-
banc› madde f›rlat›lmas›, ahlâk d›fl›
ve ›rkç› tezahüratta bulunma ile se-
yircilerin sahaya girmesi yasaklan-
m›fl, karaborsada bilet sat›fl› suç hali-
ne getirilmifltir. Ayr›ca kanun polis
amirlerine, gerekli gördükleri araç
ve seyircileri durdurup arama yetkisi
vermifltir. fiiddette kat›lan insanlara
stadyumlara men cezas› getirilmifltir.
Gerçekten de y›llar içerisinde mah-
kemeler taraf›nda uygulanan futbol
maçlar›ndan men cezalar›n›n say›s›
artt›kça meydana gelen fliddet olay-
lar›nda da önemli ölçüde bir düflüfl
gözlenmifltir. ‹ngiltere’de ülke için-
deki fliddet olaylar› yok denecek ka-
dar azalm›fl, 2000 y›l›ndan sonraki
uluslararas› turnuvalarda ‹ngiliz ho-
liganlar› büyük olaylara kar›flmam›fl-
t›r.
Taraftarlar›n fliddet ve
›rkç›l›¤a kat›lma nedenleri
Gerek dünyada ve gerekse ülkemiz-
de futbol sahalar›nda görülen flidde-
tin alt›nda yatan birçok sebebin ol-
du¤u unutulmamal›d›r. Ancak özün-
de ekonomik, sosyo-kültürel ve e¤i-
time ba¤l› bir sorun oldu¤u aflikârd›r.
Avrupa ve Türkiye’de futbol alanla-
r›nda meydana gelen fliddet olaylar›-
n›n taban›nda de¤iflik nedenler bu-
lunmaktad›r. Buna göre, ‹ngiliz holi-
ganlar genellikle genç ve iflçi s›n›f›
mensuplar› olup erkeklik kimlikleri-
ni ortaya koymak ve daha da önem-
lisi kargafla ç›karmaktan haz duy-
duklar› için fliddete baflvururken, Al-
manya’daki futbol fliddetinin temel
kayna¤›, farkl› ülkelerden gelen göç-
menlerin kurduklar› kulüplerde bir-
birleriyle yaflad›klar› rekabettir.
Türkiye’de ise e¤itim ve gelir seviye-
si düflük kiflilerin yan›nda, sosyal se-
viyesi yüksek, VIP tribünü izleyicile-
ri, kulüp yöneticileri, siyasi yetkililer
62
TamSaha
TamSaha
63