Basic HTML Version
54
TamSaha
Penalt› at›fllar›nda en baflar›s›z ülke-
lere bakt›¤›m›zda, Romanya, Meksi-
ka, H›rvatistan ve tabii ki Hollan-
da’ya de¤inmek gerekiyor. Roman-
ya ve Meksika, penalt›lara giden iki-
fler maçlar›ndan da boynu bükük
ayr›ld›. H›rvatistan da biri Yugoslav-
ya döneminde biri de Euro 2008’de
Türkiye karfl›s›nda olmak üzere pe-
nalt›ya giden iki maç oynad› ve iki-
sini de yitirdi. Hollanda ise befl pe-
nalt› at›fl› maceras›ndan sadece bir
galibiyet ç›karabildi. Üstelik kullan-
d›klar› toplam 24 penalt› at›fl›n›n
üçte birini kaç›rd›lar.
Acele etmemek lâz›m
Daha önce referans verdi¤imiz Nor-
veç kaynakl› araflt›rmadaki bir bafl-
ka ilginç nokta, at›fl süreleriyle ilgili.
Topun penalt› noktas›na yerlefltiril-
mesinden sonraki 1.1 saniye içinde
yap›lan vurufllarda baflar› oran› sa-
dece %59.5. Oysa bekleme süresini
üç saniyeye ç›kar›rsan›z, bu oran da
%80’e dayan›yor. Ayr›ca Liverpo-
ol’daki John Moore Üniversitesi’nde
yap›lan bir araflt›rmaya göre, sert
penalt›lar baflar› ihtimalini azalt›yor.
Saatteki h›z› 80 kilometreyi bulma-
yan at›fllar, %73’lük baflar› oran›yla,
daha sert at›fllara k›yasla daha etkili
bir tercih.
Bahsedebilece¤imiz son ilginç ista-
tistik ise oyuncunun yafl›n›n penalt›-
n›n baflar› oran›yla iliflkisi. Gerçek
hayatta oldu¤u gibi penalt› at›fllar›n-
da da tecrübe iyi bir fley. En az 20
penalt› at›fl› kullanm›fl futbolcular›n
dâhil edildi¤i araflt›rmada, 30 yafl›n-
dan daha yafll› futbolcular, at›fllar›n-
da %82’lik bir baflar› oran› yakala-
m›fl durumda. Öte yandan, “gençlik
atefli”ni de yabana atmamak gerek.
Çünkü 18-24 yafl aral›¤›ndaki oyun-
cular da %78’lik baflar› oran›yla fe-
na bir ifl ç›karm›yor. Bu yafl grupla-
r›n›n aras›nda kalanlar için ise du-
rum biraz farkl›. Zira aradaki yafl
gruplar›nda baflar› oran› %62’ye ka-
dar geriliyor.
Sonuç olarak, futbol belki de istatis-
ti¤in en az önem arz etti¤i oyunlar-
dan biri. Güzelli¤inin bir k›sm› da
burada sakl› kuflkusuz. Yine de göz-
lerimizin önünde yaflanan fleyin na-
dir bir olay oldu¤unu anlayabilmek
için istatistikler ilginç araçlara dönü-
flebiliyor. Eh, istatistik delisi ABD’li-
lerin futbola olan ilgileri artt›kça,
ESPN’deki makale gibi araflt›rmalar
daha s›k karfl›m›za ç›kacak. Gerçi,
tuttu¤unuz tak›m›n solak oyuncusu
bir penalt›y› gole çevirdi¤inde sevinç
盤l›klar› atmak yerine istatistik ki-
taplar›n› kar›flt›r›r m›s›n›z, oras› sizin
bilece¤iniz ifl!
Önce
90 dakika, sonra 30 dakika
daha ter döküyorsunuz ve her fley
gidip o karfl›l›kl› befler penalt› at›fl›-
na ba¤lan›yor. Kimi futbolseverin
hâlâ sevmedi¤i ama muhtemelen
ço¤unlu¤un at›fllar›n heyecan›na
karfl› koyamad›¤› penalt› at›fllar›n-
dan önce, galip gelen taraf› belirle-
mek için ya para at›fl› yap›l›yor ya
da maç tekrar oynan›yordu. ‹srailli
Yosef Dagan, ülkesinin 1968 Olim-
piyat›’nda çeyrek final maç›n› ku-
rayla kaybetmesinin ard›ndan, pe-
nalt› at›fllar› fikrini gündeme getirdi.
Daha sonra federasyon baflkanl›¤›
yapacak olan Michael Almog da
yurttafl›n›n bu fikrini 1969’da FI-
FA’ya iletti. Bir y›l sonra da oyunun
kurallar›n› belirleyen kurul, penalt›
at›fllar›n›n hayata geçirilmesine ka-
rar verdi.
Daha önce yerel seviyede Yugoslav
Kupas› ve ‹talya Kupas› gibi birkaç
organizasyonda biraz farkl› flekiller-
de hayat bulan penalt›-
lar uygulamas›, günü-
müzdeki haliyle ilk ola-
rak ‹ngiltere’de izlendi.
1970’te Watney Kupa-
s›’nda penalt›lara giden
ve Manchester Uni-
ted’›n Hull City’yi devir-
di¤i maçtaki ilk penalt›-
y› George Best kulland›.
1970-71 sezonunda
UEFA organizasyonla-
r›nda da penalt› at›fllar›
uygulamas›na geçildi.
1970’deki Everton-Bo-
russia Mönchenglad-
bach maç›, Avrupa ku-
palar›nda penalt›lara gi-
den ilk maçt› ve zafer 4-3’lük skorla
Everton’›n olmufltu.
Asl›nda, UEFA, berabere bitmesi
halinde, 1976 Avrupa Futbol fiam-
piyonas› finalinin iki gün sonra ye-
niden oynanaca¤›n› bildirmiflti. Ne
var ki, Çekoslovakya ve Bat› Alman-
ya, beraberlik durumunda penalt›
at›fllar›na gidilmesini istedi. At›flla-
r›n ard›ndan da Çekoslovakya, bir
büyük flampiyonada penalt›larla
maç kazanan ilk ülke oldu. Hem de
son at›flta, meflhur Panenka penalt›-
s›n›n do¤ufluyla...
Bat› Almanya, Dünya Kupas› final
aflamalar›n›n flahit oldu¤u ilk penal-
t› at›fllar›nda da taraft›. 1982 Dünya
Kupas› yar› finalinde Fransa ile kar-
fl›laflan Almanlar, Çekoslovakya
karfl›s›nda oldu¤u gibi yine bir pe-
nalt› kaç›rd› (ki bu Almanlar›n kaç›r-
d›¤› son penalt› olacakt›), ama Fran-
sa iki at›fltan yararlanamay›nca, za-
fer Bat› Almanya’n›n oldu.
Nereden ç›kt› bu penalt›lar?