Page 34-35 - TamSaha-gri-sablaon1

Basic HTML Version

34
Yollar›m›z› asfaltlay›p arabalarla doldurmadan önce, kafa-
lar› donatmak gerekir!”
Yaflayan tarih, Prag
Vlatava Nehri’nin iki yakas›na kurulmufl olan 1.5 milyonluk
baflkent Prag, dünyan›n en güzel flehirlerinden biridir. Tam
bin yedi yüz tarihi an›ta sahip Prag’da dolafl›rken insan
kendini yüzy›llarca geriye uzanan bir tura ç›km›fl gibi hisse-
der. Prag mimari aç›dan o derece zengindir ki, Goethe bu
kenti, “dünya tac›n›n en güzel mücevheri” olarak tan›mlar.
Charles Köprüsü baflkentin en renkli alanlar›ndan birisidir.
Güneflli günlerde köprü hediyelik eflya satanlar, kukla tiyat-
rolar›, müzisyenler, ressamlar ve sanatç›larla ziyaretçilere
pek çok seçenek sunmaktad›r. Bir yanda köprünün bir yer-
lerinde çalmakta olan keman›n insan ruhunda oluflturdu¤u
hüzün, di¤er yanda çalan bir polka müzi¤iyle yerini nefleye
b›rak›r.
Prag, Do¤u Avrupa flehirleri aras›nda ll. Dünya Savafl›’ndan
yara almadan ç›kan tek kent olma özelli¤ine sahiptir. Di¤er
kentlerin bir k›sm›n› yerle bir edip, bir k›sm›n› da a¤›r yara-
layan savafl, Prag’da hiç iz b›rakmam›flt›r.
Fiziki Yap›
Çek Cumhuriyeti bat›dan do¤uya do¤ru iki co¤rafi bölgeye
ayr›l›r. Bunlar bat›da “Bohemya”, do¤uda “Moravya” bölge-
leridir. Bohemya, dört taraf› ortalama 1000-1500m yüksek-
li¤e sahip da¤larla çevrili dörtgen biçiminde bir yaylad›r.
Bölgenin kuzeyinde Krkonose Da¤lar› (en yüksek tepesi
1603 m), kuzey bat›da Krusme Da¤lar›, do¤usunda ise Mo-
ravya bölgesine s›n›r teflkil eden Moravya Tepeleri vard›r.
Güney bat›daki Bohemya Da¤lar›ndan ç›kan Vltava Irma¤›
güney-kuzey do¤rultusunda bölgeyi aflt›ktan sonra, Krkono-
se Da¤lar›ndan ç›karak Bohemya bölgesinin kuzeyini sula-
yan ve ülkeden ç›kan Elbe Nehri’ne kar›fl›r. Bölgenin önem-
li akarsular›ndan bir di¤eri olan Ohre de kuzeybat›
kesimlerini sulad›ktan sonra Elbe Nehri’ne kat›l›r.
Moravya, Çek Cumhuriyeti’nin orta k›sm›n› teflkil
eden, kuzeyden güneye do¤ru gidildikçe alçalan
bir ova flerididir. Kuzeyinde Jesenik Da¤lar› ile çev-
rili olan bölge, bat›s›nda Moravya Da¤lar› ile Bo-
hemya bölgesinden, do¤udaki Beskydy ve Bile Kar-
pat Da¤lar› ile Slovakya’dan ayr›l›r. Oder Nehri’nin
de sulad›¤› bölgeyi kuzey güney istikametinde kat
eden Morava Nehri pek çok küçük akarsular› da
bünyesinde toplayarak güneyde Tuna Nehri’yle
birleflir.
‹klim
Çek Cumhuriyeti’nde di¤er Orta Avrupa ülkelerin-
de oldu¤u gibi k›fllar› sert so¤uklar›n hâkim oldu¤u
kara iklimi vard›r. Yazlar›n serin geçti¤i ülkede, y›l-
l›k s›cakl›k ortalamalar› seneden seneye büyük dal-
galanmalar gösterir. K›fl›n ülkede hava her zaman s›f›r›n
al›nda olur. Senelik ya¤›fl ortalamas› bölgelere göre 1000-
1500 mm aras›nda de¤iflir. Yüksekli¤i fazla olmayan oval›k
bölgelerde ya¤›fl miktar› 1000 mm civar›nda bulunurken,
yüksek da¤lar›n bulundu¤u yerlerde da¤lar›n ya¤mur bulut-
lar›n› tutmas› ve yo¤unlaflt›r›c›l›k vazifesi görmesi, senelik
ya¤›fl miktar›n›n ortalama 1500 mm civar›nda olmas›n› sa¤-
lar. Ya¤›fllar k›fl›n genellikle kar fleklinde olur.
Tabii Kaynaklar›
Topraklar›n›n %30’u ormanlarla kapl›d›r. Özellikle Bohem-
ya Da¤lar› ve Karpatlar›n yüksek bölgelerinde i¤ne yaprakl›
a¤açlardan meydana gelen ormanl›k bölgeler, yüksekli¤i
fazla olmayan yerlerde kay›n, mefle ve gürgen ormanlar› ha-
lini al›r. Ormanl›k bölgelerde yaflayan yabani hayvanlar›n
bafll›calar› yaban domuzu, yaban kedisi ve da¤ keçisidir.
Madenleri kendisine yeterli seviyede de¤ildir. Avrupa’n›n
en fazla uranyum üreten ülkesi olan ülkede kömür, anti-
mon, manyezit, c›va, grafit ve kaolin ile az miktarda petrol
üretilir. Üretilen uranyum miktar›, bu maddenin stratejik
önemi bak›m›ndan aç›klanmamaktad›r.
Ekonomi
Genel olarak sanayiye dayal› bir ekonomisi vard›r. En
önemli tar›m ürünleri bu¤day, arpa, yulaf, çavdar, m›s›r,
pancar, patates ve kabakt›r. Hayvanc›l›k yayg›n olarak yap›-
l›r. Ormanlardan elde edilen ürünler ihtiyac› karfl›lad›¤› gi-
bi, fazlas› ihraç edilir. Üretti¤i madenler ülke ihtiyac›n› kar-
fl›lamad›¤› için maden ithal eder. Demir cevherinin önemli
k›sm›n› ithal etmesine ra¤men dünyada çelik üretiminde ilk
on ülke içine girebilmektedir. Do¤u blo¤u ülkelerin makine,
kimyevi madde, silah, tekstil ürünü ihtiyaçlar›n›n büyük bir
k›sm›n› Çek Cumhuriyeti karfl›lamaktad›r.