42-43 / 44
Körfezi’ne dökülür. Başlıca ırmakları, Klar, Une, Angerman,
Dal, İndals, Pite, Lule, Kalij, Torne ve Skellette’dir. Kjölen
Dağları’nın yüksek yamaçlarında yüzlerce küçük buzul
ovaları vardır. Norland Bothnia Körfezi’nde Kjölen Dağları’na
kadar kat kat sıralanmış bir yayla dizisi bulunur. Büyük göller
bölgesini birçok göl meydana getirmiştir. Bu göllerden en
büyüğü 5 bin 545 kilometrekarelik Vanern Gölü’dür. Diğer
önemli gölleri ise Vattern, Jalmar ve Malar’dır. Kumsal sahili
olan Czania dışında İsveç kıyıları çoğunlukla kayalık ve
küçük adalarla doludur. Baltık Denizi’nde bulunan Scania,
Gotland ve Oland adaları tortul asıllı engebesiz ve düz
topraklardan meydana gelmiştir.
Uluslararası markası bol
Ekonomisi son derecede güçlü bir ülke olan ve kişi başına
düşen millî geliri 46 bin 200 doları geçen İsveç; Volvo, Atlas
Copco, Ericsson, Sony Ericsson, Ikea, Absolut ve Scania gibi
uluslararası markalara sahiptir.
Gayrisafi millî hâsıla içinde tarımın payı yüzde 1.8,
endüstrinin payı yüzde 33.2, hizmet sektörünün payı ise
yüzde 64.9’dur. Enflasyon oranı tüketici fiyatlarında yüzde
0.2’dir. Ülkedeki iş gücü 5 milyon 182 bin kişi, işsizlik oranı ise
yüzde 7.9’dur.
Ülkedeki endüstri, demir-çelik, ağaç ve kâğıt mamulleri ile
gıda maddeleri, motorlu araçlar ve elektronik eşya üzerinde
yoğunlaşmıştır.
Tarım ürünlerini ise hububat, şeker pancarı, patates, et ve süt
oluşturur. İhracatı 178.8 milyar dolar civarında gerçekleşen
İsveç, 161.4 milyar dolarlık da ithalat yapmaktadır.
Maden kaynakları bakımından zengin bir ülke olan İsveç’te
demir filizi ilk sırayı alır. Ülkede ayrıca bakır, çinko, altın,
gümüş, volfram, nikel ve kömür yatakları bulunur.
İsveç’in yüzde 55’i ormanlarla kaplıdır. Sık orman
bölgelerinde en çok yetişen ağaçlar gürgen, çam, ladin ve huş
türleridir. Güneyde kışın yapraklarını döken orman
ağaçları mevcuttur. Kuzeyde yüksek arazide orman
bölgesi sona erip yerini kırlara ve açık alanlara bırakır.
Lapland bölgesinde kutup bitkileri vardır. Bunlar
bodur kayın ağaçları, seyrek çalılar ve tundralardır.
Tipik bir kuzey ülkesi olan İsveç için Haziran, Temmuz,
Ağustos ayları seyahat için uygundur. Kışların soğuk
geçmesi ve kuzey yarım kürede olması bunun en
önemli nedenidir.
Ülke mutfağı
İsveç mutfağı da diğer İskandinav ülkeleri gibi balık
ağırlıklıdır. Temel besin maddesi olan balığın yanı sıra
tavuk ve domuz eti de çok tüketilir. Sığır eti az
bulunduğu ve bu nedenle de pahalı olduğu için çok
tercih edilmez. İsveç mutfağında çok fazla baharat
kullanılmamaktadır. İsve’in en ünlü yemeği et suyu ve
haşlanmış patates ile sunulan İsveç köftesidir.
İsveç’e özgü diğer tanınmış yiyecekler Knäckebröd
(kuru, sert, peksimete benzeyen bir ‘çıtır ekmek’) ve
lingondur (yabani kızılcık reçeli).
Yöresel yemeklerden Surströmming (Kuzey İsveç’e ait bir tür
balık yemeği) ve Güney İsveç’te de yılanbalığıdır. İsveçliler
kahvaltıda ekmek, tereyağı, ciğer ezmesi, peynir ve marine
edilmiş hareng balığı yer. Öğle yemeği ister evde ister
dışarıda yensin mutlaka sıcak yemektir. Et veya balık,
yanında da sebzeden oluşur. Sebze genellikle patatestir.
Akşam yemeği genellikle, ekmek, peynir, salamura hareng
yanında salam, köfte ya da herhangi bir başka çeşit et ve
patatesten oluşan tek yemektir.
Ülkenin en önemli yapılarından olan Kiruna Kilisesi, ülkenin
en kuzeyindeki kent olan Kiruna’da yer alır. Ülkede bugüne
kadar görülmüş en yüksek sıcaklık olan 38 derece, 1947
yılında Malilla’da ölçülmüştür. En düşük sıcaklık ise 1966’da
Vuoggatjålme’de ölçülmüş olup -52.6 derecedir. İsveç’in
topraklarının yüzde15’i Kuzey Kutup Dairesi içinde yer alır.
42
Kiruna Kilisesi