Basic HTML Version
r›mlar›n çok kal›n hatlarla belirlendiği Sovyet futbolun-
da Çerenkov’un saha içi rolü, oldukça değişkendi. Ge-
nellikle hücum oyuncular› aras›nda görünmesine rağ-
men sahan›n her yerine gider ve sert kurallara, kal›plaş-
m›ş yap›lara bağl› kalmaks›z›n yarat›c›l›ğ›n› eline geçir-
diği her f›rsatta göstermeye çal›ş›rd›. Onun için futbol
yasas› yoktu; bu, esin ve içgüdülerine dayanarak oyna-
nan bir oyundu. Müthiş sürati, yüksek tekniği ve üstün
tak›mdaşl›k ruhuyla Çerenkov, kendisine yak›n jeneras-
yonlar aras›nda çok istisnai bir yerde duruyordu. Tüm bu
sayd›ğ›m›z özellikleri kendisine fazladan bir meziyet da-
ha kazand›r›yordu; öngörülemezlik. Hiç beklenmedik
anlarda att›ğ› paslar, tak›m arkadaşlar› için kaç›r›lmaz f›r-
satlar yarat›yordu. Rakip çal›mlama alan›nda mükem-
melleşmişti ama bunu bir o kadar kolay göstermeyi ba-
şar›yordu. Spartak’›n ve Sovyetlerin efsane hocalar›ndan
Oleg Romantsev, Çerenkov’la ilk buluşmas›n› aktar›r-
ken, her şeyi pek güzel özetliyor: “Tarasov ve Çeren-
kov’u ilk gördüğümde; kulüp büyüklerinin deneysel bir
girişimi olarak değerlendirmiştim. D›ş görünüşe bak›nca,
Çerenkov pek futbolcuya benzemiyordu. Yetenekleri
hakk›nda duyduklar›ma pek inanmam›şt›m. Maç başla-
y›nca, bu çocukta özel bir şeyler olduğunu anlamak zor
olmad›. ‹lk kez topla buluştuğu ve öylece durduğu an›
hat›rl›yorum. ‘Hemen topu ayağ›ndan ç›karmas› lâz›m
çünkü yalpalay›p kaybedecek’ diye düşünmüştüm. Fakat
o aniden kanada doğru yöneldi. K›zm›şt›m; bizim bir
oyunumuz, bir stratejimiz vard›. Kendince sahip olduğu
stilde çal›mlar yap›yordu. Bir sonraki pozisyonda, topu
al›r almaz hiç beklemeden, h›zl›ca boş alana doğru ha-
reketlendi ve kaleye tehlikeli bir şut gönderdi. Ayn›
maçta bizi pek çok defalar şaş›rtt›. Sonradan anlad›m ki,
oyuna yeni bir şeyler sunmak onun kan›nda vard›. ‹şte
bu yüzden, ne yapabileceğini asla tahmin edemezdi-
niz.”
Böyle bir yeteneğe, elbette Bat› bloğu da tepkisiz değil-
di. Hatta 83’te Aston Villa, kendisine resmi olmayan bir
teklif yapm›şt›. Politik sebepler bir yana, kendisi asla ku-
lübünden ayr›lmak istemediğini söylemişti. Bir gün ba-
bas›yla Luzhniki’ye yapt›ğ› derbi ziyareti sonras› hayat›-
n›n sonuna dek bağl› kalacağ› kulüpte, Spartak Mosko-
va’da karar k›lm›şt›. Buras›, onun evi gibiydi ve başka
bir yere gitmeyi düşünemiyordu. Yaln›zca Sovyetlerin
dağ›lma sürecinde, birlikte şampiyonluklar yaşad›ğ› ya-
k›n arkadaş› Sergei Rodionov’la birlikte futbol oynamaya
devam edebilmek için Fransa’ya K›z›l Y›ld›z’a geçti ama
burada yaln›zca bir sezon kald›. Eve döndükten ve fut-
bolu b›rakt›ktan sonra da ne kulüp ondan ne de o kulüp-
ten vazgeçebildi. 2000’deki intihar girişiminden sonra
uzun müddet dinlense de Spartak’ta onun için hep bir iş
vard›.
Olağanüstü yeteneğine karş›n Çerenkov’un, s›k›c›, rutin
futbol anlay›ş›na karş› başlatt›ğ› tek kişilik devrim, asla
kendisine kibir olarak geri dönmedi. Futbol hayat› bo-
yunca dürüst ve insanlarla iletişiminde sayg›l› bir kişi
olarak kald›. Efsane Dinamo Kiev hocas› Valeriy Loba-
novski, çeşitli sağl›k sorunlar›n› da göz önünde bulundu-
rarak onu millî tak›ma çağ›rmad›ğ›nda bile küsmedi, dai-
ma bu büyük hocaya sayg›s›n› sunmay› ihmâl etmedi.
Spartak Moskoval›lar›n, art›k iyice endüstriye adapte ol-
muş kulüplerine karş›n, romantik futbol hikâyelerinin
esin kaynağ› olan bu büyük oyuncuyu unutmalar› müm-
kün değil. 5 Ağustos’ta, yeni aç›lan stadyumlar› Oktrytie
(Aç›k) Arena’daki bir tribün bölümüne onun ismi verildi
bile. şimdilerde kulübün gündeminde, onun giydiği 10
numaran›n emekli edilip edilmeyeceği konusu var. Ki-
mileri, Çerenkov’un böyle bir şeyi asla istemeyeceğin-
den bahsederken, onun mütevaz› hayat görüşünde, bu
tarz ayr›cal›klar›n yeri olmad›ğ› kan›s›nda. Fakat herke-
sin üzerinde hemfikir olduğu bir görüş var şüphesiz;
onun yeteneği ve oyun anlay›ş›na yak›n futbolcular art›k
Rus futbolundan çok uzaklarda. Dünya Kupas›’nda orta-
ya konan, yarat›c›l›ktan uzak, s›k›c› görünümünün ya-
n›nda, Çerenkov’un ölümünden hemen sonra oynanan
iki millî maçta, hele hele Moldova maç›nda, ülke futbo-
lunun onu çok özleyeceğini görmek zor değil.
1 http://www.svoboda.org/content/article/26621451.html
2 http://fanat1k.ru/library-read-166.php
3 http://footballplayers.ru/players/story_655.html
3
2
78
TamSaha