126
127
kulüp, Club de Constantinople gibi
Britanyalı bir kulüptü. Üyelerinin
ragbi ve futbol oynadıkları bu ku-
lübe 1881 senesinden sonra bir
daha tesadüf etmedim.
Bu kulübün ismine dikkatinizi
çekmek isterim. Modern Olimpi-
yat Oyunları’nın başladığı tarih
olan 1896’dan çok daha önce
Antik Yunan Oyunlarına gön-
derme yapan kadimbir kulüp ile
karşı karşıya bulunuyoruz. Bu bile
ne kadar tüyler ürpertici değil mi?
3. Bournabat (Bornova) Ragbi
ve Futbol Kulübü (İzmir)
Mevki:
Bornova, İzmir
Tesis Tarihi:
1883
Renkleri:
-
Bilinen İlkMüsabakası:
Ocak
1894 tarihinde Bornova Çayırında
Smyrna (İzmir) kulübünümağlup
ettiler.
Bilinen İlk Kadrosu:
Walter E.
Lawson, CharlesWilkinson, Edgar
Giraud, Harry Giraud, Charles Gi-
raud, J.Wilkinson, RichardWhittall
Junior,Horald Lawson, Reginald
Lawson, Louis Senn, Francis Bar-
ker, F Le Bailly, James Jolly, Godf-
rey Barker, Robert Wakeford. (14
Ocak 1889 Pazartesi günü Moda
Yoğurtçu’da İstanbul Karması ile
oynadıkları ragbi maçının on beş
kişidenmürekkep kadrosudur).
İzmir’e yerleşmiş Levanten Bri-
tanyalılar tarafından kurulmuş bu
kulüp İzmir’in ilk kulübüdür. İlk
defa 1886 senesindeThe Levant
Herald gazetesinde yayımlanan
bir makâlede bu kulüpten “Bu
ulusal oyunu İzmir’de üç yıldır oy-
namaktan ve tanıtmaktan gurur
duymaktadır” diye söz edildiğine
göre 1883 yıllında kurulduğunu
varsayıyorum.
Bornova çoğu kaynakta memle-
ketimizde topa ilk vurulan yer
olarak ünlenmiştir. İlk olup olma-
dığını bilmesek de ilklerin içinde
enmeşhuru diyebiliriz Bornova ve
onun kulübü için...
4. Ermis Kulübü (İstanbul)
Peralı Rumlar tarafından 1884 se-
nesinde kurulmuştur. 1914 yılında
kurulduğu iddia edilen Pera Spor-
ting Club (Beyoğluspor) ile Atinalı
Athlitiki Enosis Konstantinoupo-
leos (AEK) ve Selânikli Panthes-
salonikeios Athlitikos Omilos
Konstantinoupoliton’un (PAOK)
atası kabul edilir. Faaliyet göster-
diği spor dalları içinde futbolun
olup olmadığı bilinmemektedir.
Sonradan yaptığım araştırma-
larda Pera Sporting Club’ün 1914
değil 1908 senesinin ilk aylarında
kurulduğunu Le Moniteur Orien-
tal’in 4 Mart 1908 nüshasından
öğrendim. Ayrıca Beyoğluspor
Başkanı Sayın Toli Harizanos’un
yardımıyla edindiğimve Pera Ku-
lübü’nün tarihini anlatan kitapta
Ermis’in 1884 tarihinde kurulduğu
belirtilmektedir.
5. Smyrna Ragbi ve
Futbol Kulübü (İzmir)
Mevki:
İzmir
Tesis Tarihi:
1885 veya 1886
Renkleri:
-
Bilinen İlk Müsabakası:
Ocak
1894 tarihinde Bornova Çayırında
Bornova kulübüne mağlup oldu-
lar. Neticesi bilinmiyor.
Bilinen İlk Kadrosu:
-
The Levant Herald gazetesinde
çıkan bir makâlede bu kulüp için
“Smyrna kulübünün de çok kısa
zamanda gelişme göstermesi
Bornova oyuncularını heyecan-
landırıyor ve oyunun daha bu ilk
adımlarında iyi bir gelecek vaat
ediyor” denmesi kuruluş yılının
muhtemelen 1885 veya 1886 yılla-
rından biri olacağını göstermek-
tedir. Diğerleri gibi Britanyalı bir
kulüptür.
Smyrna; İzmir Muhteliti veya
İzmir Ligi ile karıştırılmamalıdır.
Zira İzmir Muhteliti Smyrna FC
nâmı ile müsabakalara çıkmakta,
İzmir Ligi ise (kuruluş tarihi
1905’ten eski) “Smyrna Associa-
tion Football League” nâmı ile zik-
redilmektedir. Pekmuhtemeldir
ki; Selânikli Yazar Meropi Anas-
tassiadou’nun, 1890 senesinde İz-
mir’de var olduğunu ileri sürdüğü,
bahsettiği Football and Rugby
Club, Smyrna Football and Rugby
Club’dür.
6. Panionios Gymnastikos
Syllogos Smyrnis (İzmir)
Mevki:
Punta (Alsancak), İzmir
Tesis Tarihi:
1890
Renkleri:
Mavi-Beyaz-Kırmızı
Bilinen İlk Müsabakası:
28 Mart
1906 Çarşamba günü Bornova
Çayırında İzmir Ligi müsabaka-
sında Bornova Kulübü’ne mağlup
oldular.
Bilinen İlk Kadrosu:
-
1890 yılında kurulan bu kulüp
futbola tamolarak ne zaman baş-
ladı bilemiyoruz. İzmir’in 9 Eylül
1922 tarihinde işgâlden kurtul-
masından bir süre sonra Atina’ya
giden kulüp, Nea Smyrna (Yeni
İzmir) adı verilen bir bölgede
hâlen varlığını sürdürmektedir.
Öyle ki 2007-08 sezonunda UEFA
Kupası’nda Galatasaray ile aynı
grupta bulunan İzmir takımı, Ga-
latasaray ile oynadığı maçı aynı
adı taşıyan stadyumda yapmıştır.
Sonradan bir fotoğraf yardımıyla,
mezkûr kulübün 1909 senesi
İzmir Ligi şampiyonu olduğu or-
taya çıktı.
7. Tatavla Heraklios Jimnastik
Kulübü (İstanbul)
Mevki:
Tatavla (Kurtuluş),
İstanbul
Tesis Tarihi:
1896
Renkleri:
Siyah-Kırmızı
Bilinen İlk Müsabakası:
18 Mart
1908 tarihinde RumHasköy ta-
kımı ile icrâ edilenmüsabakada
mağlup oldular.
Bilinen İlk Kadrosu:
-
1896 yılının Nisan ayında kurul-
duğu birçok kaynakta geçen bu
kulüp futbola daha geç başlamış-
tır. Hiçbir zaman birinci sınıf ku-
lüplerin yer aldığı İstanbul Ligi’nde
mücadele edemeyen Tatavla, bir
Rumkulübüdür.
Tatavla, ezberlendiği şekliyle İs-
tanbul’un hattâ Osmanlı Devle-
ti’nin ilk spor kulübü değildir.
Bununla beraber hâlen yaşayan
en eski kulüp olması bakımından
saygı duyulması gereken ve her
adı geçtiğinde kendinden centil-
menliği ile bahsedilen, eskilerin
tâbiriyle idmancı bir kulübümüz-
dür. Tatavla Jimnastik Kulübü,
sonradan semtin adı değişince
Kurtuluş Spor Kulübü ismini al-
mıştır.
8. Moda Ragbi ve
Futbol Kulübü (İstanbul)
Mevki:
Moda, İstanbul
Tesis Tarihi:
1896
Renkleri:
Mavi-Kırmızı
Bilinen İlk Müsabakası:
13 Kasım
1897 tarihinde İngiliz H.M.S. Melita
gemi takımını 6-1 mağlup ettiler.
Müsabaka Moda’nın sahası olan
Yoğurtçeşme çayırında oynandı.
Bilinen İlk Kadrosu:
A.Kricoris-
sian - Ryder (Imogene’den) -
E.Clifton, E.Du Vallon, James La
Fontaine - Chisnell, W.La Fon-
taine, S.W.Pears, Pritchard ve
1909 senesi İzmir şampiyonu Panionios Futbol Kulübü
Bornova Futbol ve Ragbi Kulübü
İzmir Smyrna Kulübü 1906 senesinde alınmış bir fotoğrafı.
