52-53 / 92
Avrupa Futbol
Şampiyonası Tarihi
Avrupa futbol tarihinde uluslararası düzeyde birçok turnuva
düzenlendiyse de Avrupa Futbol Şampiyonası’nın başlaması
için 1960 yılına kadar sabretmek gerekecekti. Büyük bekleyiş
sonunda SSCB ilk Avrupa şampiyonu olarak tarihe geçti. 14 kez
düzenlenen turnuvayı bugüne kadar SSCB’nin yanı sıra
Almanya ve İspanya üçer, Fransa iki, İtalya, Çekoslovakya,
Hollanda, Danimarka ve Yunanistan da birer kez kazandı.
1960 Fransa: Şampiyon SSCB
1964 İspanya: Şampiyon İspanya
Eleme turları tamamlandıktan sonra Temmuz ayında yapılacak turnu-
vada mücadele edecek takımlar ortaya çıkmıştı: SSCB, Fransa, Yugos-
lavya ve Çekoslovakya. Bu dörtlüden Fransa’nın turnuvaya ev sahipliği
yapması kararlaştırılırken, çekilen kura sonucunda yarı final eşleşme-
leri de Fransa-Yugoslavya ve SSCB-Çekoslovakya şeklinde oldu. 6 Tem-
muz 1960’ta Paris’in Parc des Princes Stadı’nda toplanan yaklaşık 26 bin
kişi hemAvrupa Şampiyonası tarihinin ilk hemde turnuva tarihinin
belki de en heyecan verici maçına tanıklık edecekti. Bumaçta Yugos-
lavya, ev sahibi Fransa’yı 5-4 yenerek finale yükseldi. Diğer yarı finalde
ise SSCB, Çekoslovakya’yı Marsilya’nın Velodrome Stadı’nda 3-0mağlup
ederek diğer finalist oldu. 10 Temmuz 1960 tarihinde Paris’te oynanan
final maçında Yugoslavya 43. dakikada Milan Galic’in golüyle öne geçti.
Sovyetler 47’de Metreveli ile beraberliği buldu. 90 dakika 1-1 bitince
uzatmalara geçildi. Sovyetler 113. dakikada Ponedelnik’in golüyle maçı
2-1 kazanıp ilk Avrupa şampiyonu olarak adını tarihe yazdırdı.
Çift maç eliminasyon usulüne dayalı üç tur üzerinden gerçekleşen 1964
Avrupa Şampiyonası’nın elemeleri neticesinde turnuvaya katılacak dört
takımDanimarka, İspanya, Macaristan ve SSCB olmuştu. Turnuvanın İs-
panya’da yapılması kararlaştırıldıktan sonra çekilen kuradaysa yarı
final eşleşmeleri İspanya-Macaristan ve SSCB-Danimarka olarak belir-
lenmişti. 17 Haziran’da İspanya ile Macaristan’ı karşı karşıya getiren
şampiyonanın açılış maçında ev sahibi ekip rakibini uzatmalarda 2-1
yendi. İspanya 35’te Jesus Maria Pereda ile öne geçmiş, Macarlar 85’te
Ferenc Bene ile karşılık vermiş, ev sahibi uzatmaya gidenmaçın 115. da-
kikasında Amaro Amancio ile bir gol daha bularak finale yükselmişti.
Barcelona’da oynanan diğer yarı final mücadelesindeyse son şampiyon
SSCB, Danimarka’yı 19. dakikada Valeri Voronin, 40. dakikada Viktor Po-
nedelnik, 87. dakikada da Valentin Ivanov’un golleriyle 3-0mağlup ede-
rek finalde İspanya’nın rakibi oluyordu. Santiago Bernabeu Stadı’nın ev
sahipliğini yaptığı ikinci Avrupa Şampiyonası finalinde yaklaşık 80 bin
kişi, İspanya futbolunun o ana kadarki en büyük başarısına tanıklık
etmek için stattaki yerlerini almıştı. İspanya, 6. dakikada Pereda’nın go-
lüyle öne geçecek, SSCB ise sadece iki dakika sonra Galimzyan Khusai-
nov’un attığı golle skoru 1-1’e getirecek, dakikalar 84’ü gösterirken
Marcelino’nun uçarak yaptığı kafa vuruşu ağlarla buluşunca İspanya
maçı 2-1 kazanıp kupanın sahibi olacaktı.
Yıl
Kazanan
Skor Finalist
Stat
1960 SSCB
2-1
Yugoslavya Parc des Princes
1964 İspanya
2-1
SSCB
Santiago Bernabéu
1968 İtalya
2-0 Yugoslavya Roma Olimpiyat
1972 F.Almanya
3-0 SSCB
Heysel
1976 Çekoslovakya 2-2 F. Almanya Rajko Mitić
1980 F. Almanya
2-1
Belçika
Roma Olimpiyat
1984 Fransa
2-0 İspanya
Parc des Princes
1988 Hollanda
2-0 SSCB
Berlin Olimpiyat
1992 Danimarka
2-0 Almanya
Ullevi
1996 Almanya
2-1
Çek Cum.
Wembley
2000 Fransa
2-1
İtalya
Feyenoord
2004 Yunanistan 1-0 Portekiz
Lizbon Işık
2008 İspanya
1-0 Almanya
Ernst Happel
2012 İspanya
4-0 İtalya
Kiev Olimpiyat
Avrupa Şampiyonası Finalleri
52
53